nk van de Meeberg bracht auto naar Ghana Schilders waren als de moderne wetenschapper en de journalist Schildersgilde Bondsspaarbank: wel nieuwe directeur, geen nieuwbouw Kunstgrasveld voor voortbestaan Pollux Na uitdaging bestolen Jack gestolen as MAASSLUIS „Je wordt het zand zo ver schrikkelijk zat. Maar je krijgt ook een be paalde affiniteit met zandkleuren, daaraan kun je zien waar je rijdt. En je moet gecon centreerd zijn op elke verandering, want dat kan een keitje of een steentje op de weg bete kenen. De auto moet heel blijven, dat is het belangrijkste." Zelfstandig Oogstjaar Stillevens Beeldtaal Symboliek Een stilleven van de hand van kunstenaar/herbergier Comelis Cruys. Hij schil derde wat op het menu stond in zijn herberg De Boot op de Grote Markt. (Repro Arie Wapenaar) Wegwijzer ap: Tafel 'Mooiste kantoor Henk van de Meeberg praat graag over zijn autoreis naar Ghana, al is hij al lang en breed weer terug op zijn werk plek in het Maassluise ge meentehuis. Als hij zijn foto boeken pakt en over de auto trip door Afrika naar Ghana vertelt, neemt hij je mee naar de hitte van de woestijn, naar de armoede van de landen daar, naar het door hem ont dekte stukje paradijs in Togo en tenslotte naar het einddoel van de reis, het gezondheids centrum in Jacobu. Door de wekenlange en ver moeiende tocht met de in Maassluis bij elkaar gespaar de ambulance voor gebruik in de tropen, is zijn enthousiasme niet verminderd. Integendeel, het brengen van de auto be-, stemd-voor het vervoer van zieken in de omgeving van het gezondheidscentrum, in Jaco bu, heeft hem nog beter gemo tiveerd voor het werk van de stichting Orion. De Maassluise afdeling van deze stichting heeft mede door de stimulerende drijfkracht van Van de Meeberg, veel geld en spullen .bijeen gebracht voor dit centrum, dat afgelo pen november officieel is geo pend. Als dank schonk de 'na- na', de burgemeester, van Ja cobu een speciale stoel aan de Maassluise burgemeester ge schonken. Deze stoel verbindt Jacobu voorgoed met Maas sluis. Maar eigenlijk is het niet de bedoeling dat Maassluis tot in lengte van dagen geld en spullen naar Jacobu blijft stu ren. Henk van de Meeberg: „De stichting Orion1 vindtdat het 'Eigenlijk was de reis al voorbijvoordat ik 't wist' Henk van de Meeberg: „Ik heb het gevoel dat ik Afrika heel lang zaam een beetje leer kennen." In zet: Als dank voor de ge schonken auto deed de 'nana' van Jacobu een speciale stoel cadeau aan de Maas sluise burge meester. (Fo to's Arie Wa penaar) centrum helemaal zelfstandig moet worden. De mensen daar moeten het zelf draaiende hou den. Daar, zijn alle mogelijkhe den nu voor. Dus zou ik liever hebben dat Maassluis met Ori on een vaste band aanging, want op andere plaatsen in Afrika is ook nog veel te doen. Op weg naar Jacobu zijn we in Winneba geweest. Daar moet voor goed drinkwater worden gezorgd, een project waaraan Oriön zal gaan werken. Eerlijk gezegd had ik bij mijp vertrek uitJacobu ook wel een beetje het gevoel dat ik er voor het laatst was geweest." Het medisch centrum in Ja cobu is uniek voor Ghana. Een arts en een röntgenapparaat ontbreken nog, anders zou het een compleet hospitaal zijn. De auto waarover de stad nu kan beschikken, biedt de mogelijk heid dat ernstig zieke patiën ten nu snel kunnen worden vervoerd. De auto, een Nissan Patrol met 4-wiel-aandrijving, is met veel reserve-onderdelen in Ja cobu gearriveerd. Van de Mee berg en zijn reisgenoot hebben tot hun genoegen alleen maar het olie- en luchtfilter onder weg hoeven te vervangen. Wat dat betreft is him tocht; prima verlopen. De intensieve voor bereiding van de autoreis heeft duidelijk vruchten afgewor pen. Van de Meeberg: „Onze voor-, zorgen hebben hun nut be we-, zen. We hadden veel spullen bij ons om te ruilen en dat was goed. We wisten dat sommige grensovergangen heel moeilijk zouden worden, dus toen dat gebeurde keken we er niet van op. Eigenlijk was de reis voor bij voor ik het wist. Ik heb heel veel souvenirs meegenomen. Uit elk land wel iets. Ik heb van alles geruild: een regen pak en laarzen, muziekcasset- tes met westerse muziek en zelfs een doosje spaghetti. Ik heb het gevoel dat ik Afri ka heel langzaam een beetje leer kennen. De culturen zijn zo anders dat je ze als buiten staander moeilijk kunt begrij pen. Het is me nu wel duidelijk geworden, dat bijvoorbeeld de nomaden in de woestijn niet dom zijn. Hun filosofie is 'on derweg zijn, aankomen en ont moeten". Daar zit veel achter. Als je ze In de woestijn tegen komt, vragen ze voedsel of wa ter. Toen ik ze dat had gegeven kon ik hen vragen of ze op de foto wilden. Dat is een uiting van hun cultuurpatroon." Sinds de ambulance naar Ja cobu is gebracht heeft de Maassluise gemeenschap niet stilgezeten. Bij terugkeer uit Afrika lag er al weer geld, toe zeggingen en materiaal ter waarde van 25.000 gulden klaar voor de stichting Orion. Ook heeft Van de Meeberg van een fietsclub uit Rotterdam ge hoord, dat de leden een actie willen gaan organiseren die ongeveer 100.000 gulden moet gaan opleveren voor Orion. „Het lijkt wel een oogstjaar;" besluit Van de Meeberg zijn .relaas tevreden. Door HAN VANDER HORST SCHIEDAM Sinds jaar en dag heeft Schiedam in den lande de reputatie van een goor oud stadje, waar behal ve jenever nooit veel opmer kelijks vandaan gekomen is. Zelfs de meest chauvinisti sche inwoner geeft grif toe, dat dit beeld vroeger althans best klopte. Nu en dan doet het Schiedamse Stedelijk Mu seum een schuchtere poging om daar tegenin te gaan. Er wordt dan een tentoonstel- linkje ingericht om te laten zien, hoe in dat grauwe plaatsje aan de Schie toch kunst kon ontstaan. Ook dezer dagen draagt het museum weer bewijsma teriaal aan. De expositie Schiedamse schilders in de Gouden Eeuw geeft een ver rassend Inkijkje in het plaatselijk verleden. Sjef Jansen van het Gemeentear chief en Josien Bokhoven van het museum zelf schreven een kleine,, zorgvuldig sa mengestelde catalogus, die de lezers mogelijk in staat stelt het getoonde werk in zijn tijd te plaatsen. In de Gouden Eeuw was Schiedam nog lang geen je- neverstad. De inwoners 'ver dienden een schrale boter ham met visserij, en aanver wante bedrijven. Meer dan een paar duizend inwoners telde de stad niet en het ge bied binnen de stadsgrachten was dan ook maar voor een gedeelte volgebouwd. Achter de huizen lagen enorme tui nen, zodat buurten als het Noorderkwartier of de wijk tussen de Broers vest en de Hoogstraat die oude Schie dammers zich nog herinne ren als, een warnet van slop pen en stegen eerder een landelijk karakter droegen. De tentoonstelling in het Stedelijk Museum bevat veertien schilderijen. Slechts twee daarvan hebben iets met Schiedam te maken. Er hangt een anoniem doek van de ruïne van Mathenesse en er is een groepsportret van de regenten van De Linden- hof. Voor de rest bestaat de expositie uit stillevens en uit heemse landschappen. Dat heeft te maken met de vraag van het publiek. In de Gou den Eeuw kwamen voor die tijd veel mensen tot welvaart en ze konden zich een zekere luxe veroorloven. Het raakte in de mode schilderijen aan de muur te hebben. Echte rij ken gaven opdrachten, maar je kon ook terecht;; bij kunst handelaren die een behoorlij ke voorraad aanhielden. Kunsthistorica Josien Bok hoven verdeelt de Schiedam se schilders in twee groepen, stillevenschilders en 'Italia- nisantën'," mensen die door Italië' geïnspireerde land schappen afleverden. De ge zeten burgers van de Gouden Eeuw wilden graag zulke werkjes aan de muur hebben. Dat hangt samen met de geest van die tijd. In de Gou den eeuw legdenNederlan- ders een tot dan toe ongeken de nksïwsgierigheid aan'de dag voor de wereld om hen heen. Men wilde die goed kennen en dan niet alleen in het grote, maar ook in het kleine. In Amsterdam maak te Blaauw wereldatlassen, in Delft ontdekte de lenzenslij- per Antonie van Léeuwen- hoeck, door zijn primitieve microscoop turende, de bac teriën. Er bestond aandacht voor het uitheemse, maar ook voor het detail van de gewo ne dingen. Dat zie je op de schilderijen uit die tijd terug. De stillevens in het museum getuigen .ervan, dat de schil ders uit die tijd heel precieze waarnemers moesten zijn om succes te hebben. En dat zij ook het nodige van hun on derwerpen moesten weten. Wat dat betreft had herber gier Cornells Cruys het ge makkelijk Hij schilderde graag wat in Herberg De Boot kennelijk op het menu stond. Wij zien de druiven, de schaaldieren, de bierkan. De zeventiende eeuwse kopers zagen er méér in en daarom hingen zij zo'n schilderij ook ln de kamer. Er bestond in die dagen een beeldtaal. Stillevens wa ren tegelijkertijd wijze les sen. Rijpe druiven bijvoor beeld stonden voor de ver gankelijkheid van het leven., Een omgegooid.glas beteken de hetzelfde en zo was er een breed assortiment symbolen die doorgaans wezen op het feit, dat al het aardse voor bijgaat. Niet dat de zeven tiende eeuwers nu zo'n som- ber wereldbeeld hadden, maar ze waren nu eenmaal veel kwetsbaarder dan onze generatie. Tegen talloze ziektes was geen kruid gewassen. Misluk te oogsten of lang dichtge vroren waterwegen verooor- zaakten gemakkelijk voedsel gebrek. Welvaart zo wist iedereen was net zo'n broos bezit als gezondheid. - Het leven was een kansspel met voornamelijk nieten. Dat kon ieder in zijn directe om geving zien. Ook de Italianisanten stop ten hun doeken vol met der gelijke symboliek. Maar hun •"tri" Het schamele stadje Schie dam was blijkbaar voor en kele kunstschilders een aantrekkelijke plaats van vestiging. In 1614 hadden zij zich zelfs verenigd in een echt gilde, waar overi gens ook de kompasma kers, de glasschrijvers, de glasmakers, de glashande laren, de plaatsnijders, de beeldsnijders, de drukkers, de boekverkopers en.de kunsthandelaren deel van uit maakten. Voor twintig ste eeuwers is dat een rare combinatie. Wat doen al die winkeliers tussen de kunstenaars? On ze voorouders uit de Gou den Eeuw zouden deze vraag absoluut niet begrij pen. Het idee van éen kun stenaar iemand die lijdt op een zoldertje en aan zijn diepste gevoelens op de prachtigste wijze, maar door het.klodtjesvolk onbe grepen vorm geeft stamt uit de negentiende eeuw. Voor die tijd was iedereen die zich met beeldende kunst bezig hield, gewoon een ambachtsman die een vak uitoefende. Er wa3 geen principieel verschil tussen een boekdrukker, een meubelmaker of een kunstschilder. Die hadden een bedrijf waar een pro- dukt uitkwam. Zeer geslaagde schilders, zoals Rembrandt, dreven een groot atelier met leer jongens en gezellen die op instructie van de meester In de weer waren. Rem- brandt zelf bracht de hoofdlijnen aan, paste een uitgebreide slotcorrectle toe en plaatste vervolgens zijn handtekening. De Schiedamse kunstschil ders hadden maar kleine bedrijfjes. In veel gevallen konden zij daarmee niet genoeg verdienen, zodat zij er iets bij moeten doen. Cornelis Cruys bijvoor beeld exploiteerde op de Grote Markt de herberg De Boot. Een andere kunste naar Jonas Pieterszoon Jo- nasse hoorde bij de stede lijke elite hij bekleedde hoge ambten en hoefde voor zijn brood waarschijn lijk niet te schilderen. •schilderijen hadden nog een andere functie: zij bevatten informatie over het verre en het vreemde. Wéinig mensen kwamen echt ver van hun ge boortegrond reizen was duur en gevaarlijk cn hun nieuwsgierigheid naar onbe kende landen, moésten zij met afbeeldingen bevredigen. Welke Nederlander had nu ooit in het echt een waterval gezien? En wie kende uit ei gen aanschouwing dat rare, in het Oude Testament al ge noemde beest, de kameleon? De Italianisanten leverden daar een beeld van. De zeventiende eeuwse klanten stelden aan hun kunstschilders dus buitenge woon hoge eisen. Ze moesten zeer precies nam het leven kunnen schilderen en die techniek leer je niet in een paar maanden. Ze dienden een hele hoop van de wereld te weten. Die kennis doe Je niet zomaar op. Sommige Italianisanten wisten genoeg van het werk hunner colle ga's om zonder gevaarvolle reis over de Alpen acceptabel werk te kunnen afleveren, maar de meesten van hen waren toch Inderdaad naar Italië geweest om daar het land te bekijken en het werk van hun collega's. Waar schijnlijk geldt dat ook voor de Schiedammer Adam Plj- nacker. Een zeventiende eeuwse kunstschilder was dan ook ie mand die veel in zijn vak had moeten Investeren. Hij moest niet alleen een knap am bachtsman zijn, maar ook een ontwikkeld persoon met kennis van zaken op velerlei terrein. Ze hadden een nieuwsgierigheid nodig die ergens tussen die van de mo derne wetenschapper en die van de tegenwoordige jour nalist ln ligt. Dat geldt zeker ook voor de Schiedamse schilders uit de zeventiende eeuw, zo blijkt overduidelijk uit hun tentoon gestelde werk. Het waren ab soluut geen eenvoudige am bachtslieden, ook al ontzag een man als Gerrit van Vucht bekend om zijn stil levens zich niet om in op- dracht van de stad ook de wegwijzer naar Vlaardingen te schilderen. Ze zaten vrij dicht tegen de plaatselijke, elite aan en ze, waren in de meeste gevallen heeft Sjef Jansen in het gemeentear chief ontdekt helemaal' niet onbemiddeld. Al bleef het wel een vak vol risico's. Gerrit van Vucht bij voorbeeld had op zijn oude dag zowat zijn hele bezit in de lommerd staan. Hij mocht zijn laatste dagen slijten in het Sint Jacobs Gasthuis, een woonoord voor arme bejaar den, en de regenten van dit tehuis haalden zijn spullen voor zichzelf uit de Bank van '•Lening.v Zijn collega Isaac Vro- mans, een veelweter die zijn kennis van slangen en reptie len op haast elk doek laat blijken, raakte op den duur in de schuld, vooral bij de her bergen. Volgens de achttien de eeuwse Journalist Jacob Campo Weyerman probeerde hij bovendien een vliegma chine uit te vinden en hield hij zich bezig met een astro logische methode om wij nelixer te maken. Ook zou hij geprobeerd hebben een leef gemeenschap op te richten met een macrobiotische ma nier van leven. Sjef Jansen gelooft dat al lemaal niet zo, omdat die Weyerman ln zijn tijd de re putatie van leugenaar' had. Maar die wajL niet helemaal terecht en de mededelingen van Weyerman kunnen best een stevige kern van waar heid bevatten. Tenslotte had Vroomans net als zijn colle ga's een boodschap en waar om zou hij het hebben gela ten bij het brengen van die boodschap? Overigens: van alle mooie plannen is niets terecht gekomen en de laat ste twintig jaar van zijn le ven was Vroomans volkomen malende. Wie de tentoonstelling ln het Stedelijk Museum beke ken heeft, komt tot één onont koombare conclusie. Dit is niet alleen het werk van va klui. Het is ook het werk van buitengewoon interessante mensen die heel wat in him mar8 hadden. Het is jammer, dat van hen behalve die doe ken niet zo heel veel meer is overgeleverd dan, wat oude administratieve gegevens en mededelingen uit de derde hand. Je zou zo graag eens met ze willen praten. Want dat de Schiedamse kunst schilders uit de zeventiende eeuw ook heel wat te vertel len hadden, staat bulten kijf. Stedelijk Museum, Hoog straat 122, Schiedam. Schie damse schilders in de Gou den Eeuw te zien tot 25 Ja nuari op dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 cn op zondag van 12.30 tol 17.00 uur. Algemeen directeur Klaas van dér Geest van dë Bonds spaarbank Schiedam Vlaardin gen en staande de nieuwe adjunct di recteur voor het District Vlaardin gen Lam bert Stra- ver. (Foto Arie Wa penaar) SCHIEDAM VLAARDINGEN Het hoofdkantoor van de Bondsspaarbank Schiedam Vlaardingen wordt gevestigd op de bovenste twee etages van de kantoorflat aan de 's Gravelandseweg 557 In Schie dam. Het bovenste deel van het pand is voor vijf jaar ge huurd. De gewenste nieuw bouw voor de kantoren van al gemeen directeur Klaas van der Geest en de stafafdelingen van de vorig jaar gefuseerde bankkantoren in Schiedam en Vlaardingen, wordt hiermee op de lange baan geschoven. Wel is in Lambert Straver uit Gouda de nieuwe adjunct di recteur Verkoop District Vlaar dingen gevonden. Voor het district Schiedam werd geen geschikte kandidaat aangetrof fen tussen de 29 sollicitanten naar de functie. L.J.J. Straver (43) krijgt met een een aardige kluif aan het aannemen van vijftien nieuwe personeelsleden voor de admi nistratieve organisatie. De Bondsspaarbank Schiedam Vlaardingen is al maanden naarstig op zoek naar mede werkers voor het binnen- en buitenlands betalingsverkeer, hypotheken, kredietbewaking en andere bankzaken. Van der Geest: „Goed opgeleid perso neel voor het bankwezen is blijkbaar niet heel dik gezaaid. Wij adverteren ons néér. We hebben 15 vacatures." Straver is afkomstig uit het bankwezen. Hij deed ervaring op bij de Rabobank en de Ne- derlandseDrédiet Bank. Hij wordt'voor zeventig percent verantwoordelijk voor de totale organisatie binnen het district Vlaardingen. Ook zal hij zich bezighouden met het sociale beleid binnen de bank. Zijn standplaats wordt Vlaardingen. In het nieuwe hoofdkantoor ko men 75 mensen te werken. „De plaats is prima voor het r personeel uit Vlaardingen, Schiedam. Er zijn parkeer-, plaatsen voorradig en we zitten dichtbij de uitvalswegen en de rijksweg," aldus Van der Geest tevreden. .rv>! Algemeen directeur Van dd^ Geest neemt, totdat er eeqy_.„ "Schiedamse man of vroüW' iS aangenomen, de honneurs waar in dat district. „Dat is bij na geen doen meer. Wij bar»"* sten van het werk en hebben te weinig personeel zoals eer der gezegd," aldus Van der Geest. Personeels- en plaatsgebrek"'" - noodzaakten de Bondssspaar- bank Schiedam Vlaardingen om de bovenste etages te hu ren van een bestaand vijf sta ge's hoge kantoorgebouw. De lang gekoesterde wens van de beide kantoren om tot één-, hoofdkantoor te komen is hier mee in vervulling gegaan. De~~~ verhuizing van het admin(stra^_ tieve personeel geschiedt zo snel mogelijk. Vóór april zijn de verdiepingen ingericht. Het hoofdkantoor neemt 1465 m? ruimte in beslag. .r-'és- De ruimte die doofde zing van de komt in de bestaan^S kantoren. In Schteöamsérüërige Nleuwstraat en déVlaardlngse Schiedamseweg, wordt ge- bruikt om de cliënten beter vandiënst te zijn.-Vander" yéëèst onthulde gisteren dat :r jhet kantooffaan dë Schiedam seweg verbouwd wordt tot het modernste, mooiste en best geoutilleerde Spaarbankkan toor van heel Nederland. „Er komt een nieuw gecomputeri seerd systeem, waarmee we onze klanten beter, veiliger, sneller en efficiënter kunnen helpen," verklapte Klaas van der Geest. VLAARDINGEN De hockey- vereniging Pollux wordt vol gens het college van burge meester en wethouders van Vlaardingen in zijn voortbe staan bedreigd als zij niet spoedig een eigen kunstgras veld krijgt. „Gesteld kan wor den dat het spelen op kunst gras een noodzaak is gewor den voor de hockeysport," staat in een voorstel aan de gemeenteraad om ruim een half miljoen voor de aanleg be schikbaar te stellen. Pollux is de enige hockeyclub van Vlaardingen en heeft vol gens het college te kampen met een ware uittocht van le den. Op dit moment telt de vereniging 350 leden en huurt zij voor trainingen driemaal per week kunstgrasvelden bij ver enigingen in Schiedam en Maassluis. De Koninklijke Ne derlandse Hockey Bond heeft meegedeeld, dat in Nederland sinds 1976 tweehonderd kunstgrasvetden zijn aange legd. De Vlaardlngse vereni ging dringt ook al Jaren bij dei gemeente aan op de aanfegj hiervan. Zij beschikt zelf niet over de middelen om de I ten te dragen. Pollux I een eigen fonds van tachf duizend gulden, maar daftjaat grotendeels (50.000) op aan de aanleg van een lichtinstajlgtle, die voor verhuur en eigen ge bruik In donkere avondureus noodzakelijk is. snnH Het gemeentebestuur meenUfi dat een kunstgrasveld voor .de- gemeente minder onderhoudsr kosten betekent. De totale* ra aanleg, Inclusief aankleding,en lichtinstallatie gaat 564.100 gulden kosten, waarin de ge- meente 315.000 gulden bij-.;' draagt. Het resterende kwart. miljoen moet de vereniging,, v neertellen door storting van ^e zijn eigen fonds en een lening» van 170.000 gulden bij de ge-?: meente, die in twintig jaar.r wordt afgelost. Twee van de,oi acht jaar geleden in gebrulkoK genomen grashockeyveiden v kunnen vervallen op het comu plex in de Broekpolder. "iuiv.-b liüj, qo 11 Xfi'lO ifwimw VLAARDINGEN Een 24-Jarl- ge man is aan de Trekkade langs de Viaardingse Vaart af getuigd en bestolen door drie jongeiul, die hij kort daarvoor had uitgedaagd. „Kom eens terug als Je durft," had de Vlaardlnger geroepen nadat een voorbij rijdende bromfiets er scheldwoorden naar zijn hoofd had geslingerd. Die uit daging aanvaardden betrokke ne en de twee andere brom mende Jongelui, waarmee hij opreed. Bij de gemeentepolitie vertelde het slachtoffer later, dat een van het trio hem begon te slaan, maar dat hij die eerste klappen kon afweren. Da'érhé*" gingen de andere twee zJch'ëF' ook mee bemoeien. De'parigëy,' vallen man verloor in diévëcRt- parllj zijn portemonnee,-xlié^ door een van dë jongerisWérd; weggegrist voordat hef&ïêtër op zijn brommer sprong'Sf wegreed. In de portemonnee zat 75 gul den en een girocheque, meld de de uitdager aan de politie, waar hij met een pijnlijke nek en borstkas arriveerde. Een signalement van de daders ontbreekt. De vechtpartij vond donderdagmiddag omstreeks vijf uur plaats aan de Trekka de. VLAARDINGEN Uit de prak tijkruimte van het centrum voor fysiotherapie Nico Houdijk aan de Stadhoudersweg Is van een van de personeelsleden een kostbaar jack gestolen. In het kledingstuk zat, behalve een aantal persoonlijke be scheiden;, driehonderd aulden Vermoedelijk heeft de dader vla de achterdeuryde praktijk ruimte betreden."'' -t

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1988 | | pagina 1