Dokter is
bijna altijd
bereikbaar
'Stad krijgt theater dat het verdient1
GUUS BERGER ZIT
65 JAAR IN DE MUZIEK
Er gaan weer mensen wonen in de
Sint Anna Zusterstraat
Het Vrije Volk VLAARDINGEN
W0m
h&Ms*
lS'l?RAG"iNA::i8
Patiënten hebben nauwelijks
problemen met weekend-dienst'1
van huisartsen en tandartsen
Minder bezoekers
dan verwacht
1/1
If
ïe/lKv!' -'"*
W V ws
ZONDAG 27 MAART 1988
8n ,ÓCh door9an9 voor h8t openl,aar varv08r'Tuss8n opschriften
U
Vlaardingen 'na de Stadsgehoorzaal': 'Nieuwbouw is financieel niet haalbaar
en samenwerking met Schiedam helaas ook niet'
C *iiL
r I:
„In dn fiat waarderen ze mijn toonladders niet zo."
w,
Zo spiegelde de Goudsbloem zich in de 'stinksloot'.
rf
x'
liww4
'L
a x <-\
,'J-T *»-
'f,
»4i;®aK
w L Is
■IW
01
DE DOORBRAAK van de Hoogstraat
in het Vlaardingse centrum is een
fout geweest, die hersteld moet
worden. Die mening heeft, vijftien
jaar geleden aan het begin van zijn
wethoudersloopbaan. Bas Goudri-
aan in een interview in Het Vrije
Volk verkondigd. Nu liggen er op
de tekentafels plannen voor het te
rugbrengen van een doorlopende
bouwlijn van de Hoogstraat. Het
knelpunt is echter, dat ruim zes
honderd bussen dagelijks de histo
rische noord-zuid lijn in die bin
nenstad doorbreken. Op deze foto
montage van Arie Wapenaar is te
zien hoe het er mogelijk gaat uit
zien. Nieuwbouw tussen C A en
de HEMA met uitsluitend voor bus-
verkeer een poort is het nieuwste
idee van architecten, die plannen
voor versterking van de Vlaar
dingse binnenstad ontwikkelen. Het
is het maximaal haalbare gewor
den. waarbij een ruim plein voor
het terras van het Quo Hollands
Koffiehuis de ontmoetingsfunctie
kan overnemen, die tot de door
braak van Teun de Bruijn het trot
toir van de Westhavenplaats had.
SCHIEDAM Een zee van te
vredenheid. De diagnose kan niet an
ders zijn. Patiënten klagen zeiden over
hun 'andere' dokter. En die tevreden
heid lijkt wederzijds, want de meeste
weekend-artsen in de Rijnmond kunnen
zich nauwelijks één probleemgeval tij
dens zulke diensten herinneren.' Een
heel enkele keer zit een arts, meestal
een tandarts, met een oninbare reke
ning wegens weekendhulp omdat de
patiënt een andere naam en adres had
opgegeven „of is vergeten het beloofde
geld alsnog te komen brengen".
Dokter W. A. Bloot in Schiedam,
voorzitter van de afdeling Waterweg van
de Landelijke Huisartsenvereniging,
vindt de positie van de huisarts bij beta
ling „juridisch nogal zwak". Volgens is
betalen „een vertrouwenskwestie". De
indruk bestaat wel onder artsen, dat
vaak te gemakkelijk een beroep wordt
gedaan op de dokter. „Niet alleen over
dag maar ook 's avonds en in het week
einde," weet dokter I. Maas (37), voor
zitter van de Rotterdamse huisartsen
vereniging.
Volgens hem is dat „echt een"
trend van deze tijd. Je kunt niet zeggen
dat mensen voor elk wissewasje komen.
Het is voor een deel gemakzucht, maar
ook paniek, de angst dat men plotseling
iets ernstigs mankeert een infarct,
iets dat net op tv is geweest. Vooral te
gen de nacht wordt opgezien."
In een stad als Rotterdam is de
VLAARDINGEN - Het ver
schil tussen inkomsten en uitgaven
van het Stadsgehoorzaalcomplex
jwasJaJ987. bijna 200.000 gulden
groter dan was geraamd. De op
brengsten van zaal- en andere ver
huur, van de voorstellingen en zelfs
van de buffetten .verpachting bleven
ver acfiter op "de ramingen. In totaal
werd maar>zeventig .percent van de
begrote Inkomsten van 405 duizend
gulden binnengehaald. De uitgaven
..daarentegen werden met vijf percent
overschreden. In plaats van het ge
raamde totaal van 1,25 miljoen gul
den werd in werkelijkheid 1,32 mil
joen gulden uitgegeven in 1987, een
overschrijding van 66.000 gulden.
De meest bezochte voorstel
ling in de Stadsgehoorzaal was in
.1987 Max Havelaar van Jos Brink
met een tot de nok gevulde zaal met
704 toeschouwers. Andere toppers
waren: Tineke Schouten (692 toe
schouwers) en Youp van 't Hek
(664). Rock Kabuki (58) en Toppers
van Toen (56) waren dieptepunten.
Door Ad Hoogerwerf
VLAARDINGEN „Begrijp me
goed, ik ben vóór theater in Vlaardin-
gen. 'Met de Stadsgehoorzaal is het
bouwtechnisch gezien helaas bar.slecht..
gesteld. Er zijn twee mogelijkheden. Of
je breekt dejhuidige''zaal~af''en^b'oüwr"
een nieuwlheater.'D'at zafminstens tien
miljoen guldenkosten. -Of; je-neemt de
Stadsgehoorzaal eens grondig onder
handen en verbouwt het pand.. Daar zal
zo'n zes miljoen gulden voor 'nodig'zijn.
Er is echter geld noch voor het één,
noch voor het ander."
Ary Maarleveld, PvdA-wethouder
van Cultuur, lijkt er niet echt rouwig om
te zijn. Maarleveld: „Een stad krijgt het
theater dat i het verdient. Vlaardingen
heeft nu eenmaal een vissersmentaliteit.
Er wordt hard gewerkt en voor de rest
luidt het motto: doe maar gewoon, dan
doe je al gek genoeg. Dat er de laatste
vijf jaar veel op cultuurgebied te doen is
geweest, komt louter en alleen door kei
hard knokken. Iemand heeft ooit gezegd
dat Vlaardingers reageren als trage
stroop. Nu is er eindelijk beweging, de
kunstzinnige vorming begint z'n vruch
ten af te werpen. Toch denk ik dat we
_.onze_aandacht.beter„kunnen richten.op..
laagdrempelige cultuur. Ik heb menig
robbertje uitgevochten met deTJIfëcfêiïr
van de Stadsgehoorzaal, Putman. Mar
ten, zei ik dan, je programmeert met te
grote risico's. Neem een voorstelling
.van Lex. Goudsmit. ..Een 'kanjer waar
nauwelijks 48'man op-af komt: Er moet
dan geld bij. Dèt is het probleem. Als de
Stadsschouwburg volle zalen trok was
het geen punt. Ik wil dolgraag theater,
maar eigenlijk is Vlaardingen geen theater
met zeshonderd plaatsen waard."
Door het gebrek aan echte be
langstelling is het pompen van enkele
miljoenen in de Stadsgehoorzaal vol
gens Maarleveld moeilijk te verkopen,
zolang er op ander cultureel werk, waar
wel interesse voor is, bezuinigd moet
worden. Het zit hem dwars dat hij brie
ven krijgt van buurtbewoners uit de
Vettenoordsepolder, waarin ze glashard
stellen dat Maarleveld liever een nieuw
theater bouwt, dan hen tegemoet komt.
„Her en der moet ik snoeien op klein
schalige kunstprojecten eh cursussen.
Dan kan ik toch niet zo'n theater laten
bouwen. Wanneer de Vlaardingers een
goed stuk willen zien, gaan ze toch wel
naar Rotterdam, Leiden of desnoods
Amsterdam."
Vanuit die gedachte, ziet de so
cialist het niet zitten 'iets' in samenwer
king met Schiedam te doen. „Ik heb
tussen de bedrijven door ooit met m'n
collega in Schiedam over de problemen
gesproken," zegt hij, „Schiedam kampt
tenslotte met hetzelfde euvel. Onze buur
denkt eveneens over een ander theater.
Maar het is een illusie om aan de grens,
bij de Vijfsluizen, een theater voor beide
steden neer te zetten. Vlaardingers rij
den dan gewoon door, terwijl Schie
dammers de tram pakken. Die zitten
binnen een kwartier in hartje Rotter
dam."
Vlaardingen is in de ogen van
Maarleveld geen buitenwijk van Rotterdam,
en heeft recht op een eigen theater. Geld is
er niet. Wat dan?-
Maarleveld: „We denken voor
zichtig aan een nieuw theater met finan
ciële hulp van het Rijk en sponsors. Ik
heb het niet over de komende jaren. We
zijn dan zeker vijf jaar verder. Nu staan
er andere punten die de aandacht vra
gen. Neem de Zuidelijke Randweg, de
ontwikkeling van de Centrale As, de
bouw rond het Veerplein, uitbreiding
van de Loper. Dat zijn de gestelde prio
riteiten."
Decultuurwethouder staat niet
te juichen over de Stadsgehoorzaal als
historisch monument. „Ik heb in De
Laatste Salon die architect De Vries
heel mooi over de werken van Sybold
van Ravesteyn horen spreken. Hij
noemde bij voorbeeld het theater.in
Dordrecht. Nou, daar ontwierp hij alleen
de binnenkant.
En onze Stadsgehoorzaal noem
de De Vries een van Van Ravesteyns
mindere ontwerpen."
De bouw van de Stadsgehoor
zaal was indertijd gefinancierd met
„oliegeid", weet Maarleveld. „Behalve
die ene keer is er later weinig geld voor
kunst en cultuur in Vlaardingen uitgege-
- ven. Dat had dus te maken met die cal
vinistische vissersmentaliteit van hard
.werken en veel geld verdienen. Geen
slecht woord daarover hoor, maar het
mag tochworden;gerióemd-":;,
:4^Hét»;iè:2meteer»\-zijn.'. verklaring
waarom zelfs wor .het noodzakelijke on
derhoud geen kapitalen wsrden uitge
trokken: „Vlaardingers willen voor-een
dubbeltje op de eerste rang zitten, dus
heeft de wethouder van Cultuur slechts
een dubbeltje om uit te geven."
De belangstelling voor cultuur in
Vlaardingen groeit, al dan niet kunstma
tig opgeschroefd. Voile zalen zijn er zel
den. Vandaar dat Maarleveld een extern
bureau aan het werk wil zetten om eens
uit te laten zoeken waar precies behoef
te aan is. „Het is niet zo, dat we effetjes
een beslissing nemen. Er wordt niet
lichtvaardig gesloopt. Het is wel zo, dat
als ik moet kiezen tussen bij voorbeeld
een beter flankerend ouderenbeleid, of
een nieuw theater, ik wei eens voor het
laatste kan stemmen."
-ïv
*•50
medische zorg in het weekeinde in han
den van bijna dertig waarneemgroepen
die elk weer bestaan uit zeven tot tien
huisartsen. „Al jaren draait deze organi
satie heel goed," is de ervaring van
Maas. - iti
„Onbetaalde rekeningen houden
we maar hoogstzelden over aan waar-
neemdiensten. In de stad is zo'n week-
eindbehandeling praktisch kosteloos,
omdat de meeste mensen ziekenfonds
verzekerde zijn. Een enkele keer heb je
wel dat iemand zijn ziekenfondskaart
niet bij zich heeft, later zou men dat
nummer nog even doorbellen, maar dat
belandt dan in het vergeetboek en dan
raak je met een nota wel eens het spoor
bijster."
Tandarts S. G. Rodenburg, voor
zitter van de vereniging van tandartsen
in Rotterdam: ,,ln de bijna twintig jaar
van mijn praktijk heb ik tijdens vervan-
gersdiensten nog nooit een oninbare re
kening gehad. Praktisch kan het zich
ook bijna niet voordoen, want,, voor ie
dereen die in dit soort nooddiensten
wordt geholpen geldt: boter, bij de v®.
Ook fondsverzekerden., moeten ,o*Je
weekend-tandarts eerst zelf voorschie
ten." ?<n
De dierenartsen hebben tijdens
weekenddiensten ook weinig problemen
met niet-betalende cliënten, een uitzon
dering daargelaten. Doorgaans moeten
de mensen voor de verleende diensten
contant betalen. -
Waarom zijn artsen met name in
het weekeinde zo zuinig met het voor
schrijven van geneesmiddelen? Zieken
fondsverzekerden voelen zich, met die-
medicijnenknaak, op kosten gejaagd
omdat ze vaak een dag later al weer
naar de eigen dokter moeten voor een
nieuwe recept.
Huisarts Bloot uit Schiedam:
„Het is bij ons een goede gewoon ie .om
van zware en gevaarlijke geneesmidde
len slechts.een-dosis-vaor-de-duuc-van
het weekeinde te verstrekken. Vooral
met pijnstillers, kalmeringsmiddelen en
slaappillen zijn we voorzichtig. De kans
bestaat ook dat de mensen een voor
raad gaan aanleggen of er zelfs in gaan
handelen. Een beperkte hoeveelheid is
tevens een stok achter de deur om ge
woon in de week een bezoek aan de ei
gen huisarts te brengen."
Zijn Vlaardingse collega A. J.
Kreeft, voorzitter van de plaatselijke
huisartsenkring, zijn er verslaafden die
juist in het weekeinde trachten aan mid
delen te komen. „Het komt voor, dat ie
mand op zondagavond nog om een re
cept vraagt voor slaappillen. Vreemd
natuurlijk, want de volgende dag kan
die persoon bij z'n eigen huisarts te
recht. Ik schrijf dan bewust maar één pil
uit. Maar het is gebeurd, dat die 1 werd
veranderd in 100.. Dan ligt de fout, meen
ik, bij een slordige apotheker, die niet
zorgvuldig mijn handschrift bekijkt, en
het aantal tabletten meteen meegeeft."
-v.":.*'
VLAARDINGEN Guus Berger
(82) is een bezig baasje. Onlangs werd
hij gehuldigd voor zijn veertigjarig jubi
leum bij de Harmonie Wilton-Fijenoord
ijrt Schiedam. In werkelijkheid zit hij al
65 jaar in de muziek. Hij begon ai in de
jaren twintig bij Voorwaarts in het
Volksgebouw Vlaardingen, de stad waar
hij geboren en getogen is. Hij was vele
jaren penningmeester van die socialisti
sche muziekvereniging. Ook maakte hij-
veie jaren deel uit van Van Dijks Orkest.
Zijn favoriete instrumenten zijn de tuba
en de trombone, maar in de hoek van
zijn flatwoning in Holy staat ook'een
elektronisch orgel.
V Berger is dan wel oud en loopt
sinds éen paar jaar mét éen Kruk omdat
zijn linkerheup en knie slijtageverschijn-
selen vertonen. Het weerhoudt hem
echter niet om nog Iedere dag 'naar zijn
werk' te gaan. In de werkplaats van Ge
meentewerken in Vlaardingen blijft hij
zijn karweitjes verrichten. En hoe zeker
zijn timmermanshand nog is, weten ze
ook bij Wilton-Fijenoord te vertellen.
Voor de muziekvereniging verbouwde
hij de oude villa, die ooit door de bomen
in het Sterrebos werd omringd maar nu
in industriegebied ligt, tot ideale repeti
tieruimte in amfitheatervorm.
Guus Berger, ooit gevreesd als
rechtsbuiten door tegenstanders van
Fortuna en nog steeds houder van een
plaatselijk atletiekrecord op de 3,5 kilo
meter („Die afstand is nooit meer gelo
pen"), verplaatst zich nog dagelijks op
de fiets. Tot een jaar geleden maakte hij
regelmatig een vijf uur lange tocht naar
Rotterdam. „Ik ging op het Vlaardingse
Hoofd met de boot over, fietste naar het
crematorium om een bloemetje bij de
urn van mijn vrouw te leggen, dronk bij
McDonalds aan de Beijerlandselaan in
Rotterdam-Zuid een kopje koffie en
reed over de noordkant terug naar
Vlaardingen."
Berger, die nu nog wekelijks
naar zijn vriendin in Maassluis fietst en
naar de repetities van Wilton-Fijenoord,
is nooit ergens van teruggeschrokken.
Hij maakte, staande op een ladder, het
haantje van de Vlaardingse toren
schoon („Er waren nog geen hoogwer
kers"), maar Was ook duiker van Ge
meentewerken en hield de drempels
van de sluizen van de Buitenhaven
schoon. Hij denkt voorlopig niet aan
stoppen met 'werken' en wil nog een
jaar of drie doorgaan met muziek ma
ken. „Alleen heb ik sinds mijn verhui
zing moeite mijn dagelijkse toonladders
te maken. In een flat vinden sommige
buren dat hinderlijk."
Door Han van der Horst
SCHIEDAM Jarenlang stond
de mouterij alleen in een binnenstads
vlakte, alsof
het geen fabriek was, maar een
kasteel dat het omliggende land be
heerste. Dat Is binnenkort afgelopen. De
Sint Anna Zusterstraat houdt op een,
laan te zijn tussen twee grasvelden: er
komen weer huizen langs. Daarmee
wordt althans een stukje van het verle
den weer tot leven gebracht.lmmers: er
gaan weer mensen wonen langs de Sint
Anna Zusterstraat.
Maar daarmee is ook alles ge
zegd. Want de nieuwe wijk die tussen
de Schie en de Noordvest aan het her
rijzen is, heeft niets gemeen met wat er
vroeger stond. Dat was het hart van de
m oude jeneverstad. Daar hing dag en
nacht de geur van alcohol. Daar werd in
roetzwarte gebouwtjes de moutwijn ge
il distilleerd, de grondstof van de jenever
5 die Schiedam ooit v, reldberoemd
31 maakte.
Waar nu geheid - wordt, lagen
branderijen en distilleerderijen. Ze be
trokken hun grondstof graan van
mouterij De Goudsbloem ze pomp
ten kokend water, een van hun afval-
produkten, in de stinksloot die de Sint
Anna Zusterstraat doorsneed.
De Goudsbloem staat er nog
steeds. Ooit voorkwamen krakers, dat
de gemeente ook over dit historische
gebouw de slopershamer liet zwaaien.
Er zit nu een vrij deftig restaurant in.
Dat de oude graanzolders, waar vroeger
het in de molens langs de Noordvest
grof gemalen graan gemout werd
een verhittingstechniek dat die
prachtig gerestaureerd zijn, weten de
smullende gasten niet. Toch zijn die zol
ders de laatste rest van Schiedam jene
verstad die in dat buurtje nog over is.
De afbraak is niet eens zo vrese
lijk lang geleden begonnen. De sloot in
de Sint Anna Zusterstraat werd pas na
de Tweede Wereldoorlog gedempt. Het
if ./x V J/a'X.'
•- >ivr. •fSisZ.xiV
1-7
s
grote slopen nam pas een aanvang in
de jaren zestig om tien jaar later echt
zijn beslag te krijgen.
De echte geboren Schiedammers
die nu de Sint Anna Zusterstraat betre
den, staan er wellicht verbaasd over op
hoe weinig ruimte al die ooit befaamde
branderijen en distilleerderijen stonden.
Tussen de bedrijfsgebouwen was hier
en daar ruimte voor sloppen die beston
den uit vochtige krotten.
De buurt ademde de geest van
het keiharde negentiende-eeuwse kapi
talisme. In de jeneverindustrie moest
hard gewerkt worden onder hoogst on
gezonde omstandigheden. En het loon
was laag. Wie daar woonde, was de on
derbetaalde slaaf van een of andere rij
ke distillateur die met zijn gezin In een
fraaie villa aan de Warande woonde en
zich zelden aan de Sint Anna Zuster
straat liet zien. Voor het regeren van
zijn personeel had hij een meester
knecht. De echte Schiedammer herin
nert zich de zwarte muren in die buurt
en het onrecht dat zij belichaamden.
En toch, toch is er de weemoed
en een vaag verlangen. Maar de bittere
herinneringen houden die op een af
stand. De echte Schiedammer hoopt
hoogstens, dat de nieuwe bebouwing
aan de Sint Anna Zusterstraat een ei
gen karakter krijgt en dat het Schiedam
blijft.
Om het heel persoonlijk te zeg
gen: mijn ome Hein werkte in die mou
terij. Vanuit het ruim van een aak sjouw
de hij loodzware zakken graan naar de
•vierde verdieping van dat gebouw. Hij
was er zijn leven lang tevreden mee een
drager te zijn van andermans lasten.
Ome Hein rust al jaren op het kerkhof
van de Vlaardingerdijk. Het zou mooi
zijn, als hij aan de herbouwde Sint Anna
Zusterstraat iets herkende van het
Schiedam dat hij zo liefhad. Maar wel in
de wetenschap dat niemand meer zo
zou moeten zwoegen als hij. -
Isitf
st
V-v f"! f**""»
-V' r- 1
„jut j—«ard"