Stadsvernieuwing
loopt op rolletjes
Camouflage tegen fietsdiefstal?
Amandla: De
swingende koerier
van het ANC
-"Si
I
s
Derde Beatrix-loop
zaterdag in park
Nederlander is minder tolerant
Het Vrije Volk SCHIEDAM
Concert in
Dorpskerk
fi
Michael Fox
bij Filmclub
'Niet praten
over drugs
is beter'
Architecten
schenken geld
aan Nicaragua
""Se-
Dieven
slaan slag
Aanrijding
PAGINA 14
DINSDAG 7 JUN11988
'Nieuwstraat en Omgeving' maakt zich op voor omvangrijke
opknapbeurt. Nieuwbouw slechts in beperkte mate
Amandla is het culturele en
semble van het ANC, de
Zuidafrikaanse bevrijdings
beweging. Morgenavond
start dit uit dertig leden be
staande gezelschap in Gou
da een vier weken durende
toernee kris-kras door Ne
derland, ter ondersteuning
van de vele anti-apartheids
acties deze maand. Morgen
en op 19 juni treedt het op
in Rotterdam. Artistiek lei
der is de 50-jarige Jonas
Gwangwa, wiens muziek
voor de film 'Cry Freedom'
een Oscar-nominatie kreeg.
Gerlof Leistra ontmoette
Gwangwa en enkele andere
leden van Amandla aan de
vooravond van hun kruis
tocht.
1!
Driekwart bevolking wil meer beperkingen voor toelaten van buitenlanders
Onderzoeker dr W. F.
M. de Haes (GGD)
concludeert dat het
beter is kinderen te
vragen met welke
problemen ze
worstelen
en daar wat aan te
doen
Indruk
Kiezen
Minder pijn
VVS
ai
-S
SCHIEDAM Ambtenaar
Bohré, voorzitter van de werkgroep
Nieuwstraat en Omgeving, deelde gis
teravond op de tweede aigemene infor
matie-avond over het stadsvernieuwe-
ningsplan 'Onder de Toren' een compli
mentje uit aan zichzelf en zijn naaste
'medewerkers. „Dit is het eerste plan,
zover ik weet, dat binnen drie jaar vrij
wel kant en klaar op tafel ligt," glim
lachte hij. „Normaal duurt het in Schie
dam een jaar of vijf. Als de uitvoering
eveneens binnen drie jaar gereed is,
.mogen we helemaal niet klagen, want
ook daarvoor staat bijna aitijd vijf jaar."
In tegenstelling tot de eerste in-
fo-avond op 16 februari van dit jaar had
slechts een klein percentage van de ei
genaren en/of gebruikers van de pan
den in het betreffende gebied de moeite
genomen om in de recreatiezaal van het
Stadskantoor de huidige stand van za
ken te vernemen. De thuisblijvers kre
gen geen ongelijk. Bohré en zijn werk
groep, waarvan enkele ieden ook al
schitterden door afwezigheid, hadden
weinig concrete zaken te melden.
„Alles loopt op rolletjes," bena
drukte Bohré nog maar eens, waarop
één der aanwezigen zich hardop afvroeg
waarom de info-avond eigenlijk was be
legd. „Om de laatste reacties en opmer
kingen van u te vernemen, zodat we het
college van burgemeesters en wethou
ders dadelijk een volledig en goed on
derbouwd plan kunnen presenteren,"
reageerde Bohré. Het aloude parkeer
probleem hield de gemoederen nog het
meest bezig. Het door Bohré beloofde
vergunningenstelsel stelde slechts een
enkeling tevreden.
Voor drie deelgebieden, waar
voor ingrijpende maatregelen worden
voorgesteld, is inmiddels een haalbaar
heidsonderzoek aangevraagd. Het gaat
hierbij om de panden aan de Hoog
straat 78 tot en met 110, Hoogstraat
114 tot en met 142, Roosbeek 14 en
Lange Achterweg 5 tot en met 25. Be
keken wordt wat de bouwkundige mo
gelijkheden zijn, de kosten die daarmee
gemoeid zijn en de mogelijkheden tot
subsidie. Begin september worden de
eerste resultaten verwacht.
Het complex 'Janse' heeft zo'n
onderzoek reeds ondergaan en daaruit
kwam naar voren dat een grote opknap-
en herstelbeurt tot de mogelijkheden
behoort. Van de aangrenzende bebou
wing, deels in particulier bezit, is dat
nog maar de vraag. Overigens staat
vast, dat er siechts op een beperkte
schaal sloop en dus nieuwbouw in het
totale stadvernieuwingsgebied zal wor
den gepleegd.
Twee nota's van Delftse studen
ten over het herstellen van gevels en
het wonen boven winkels hebben een
belangrijke rol gespeeld bij het ontwer
pen van het plan, dat het handhaven
van de in het centrum geldende stede-
bouwkundige structuur enerzijds en het
versterken van de woonfunctie anders-
zijds tot hoofdthema's heeft.
Uit onderzoek is gebleken dat de
uiterlijke kenmerken van een winkel
pand van grote invloed zijn op de ver
koopcijfers. Hoe slechter de voorgevel
eruit ziet, des te minder gaat er over de
toonbank. De aan de kop van de Hoog
straat zwart (I) geschilderde panden zijn
velen dan ook een doorn in het oog.
„Misschien dat de welstands
commissie daartegen iets kan onderne
men, want dat is wel degelijk bouwver-
gunningsplichtig," aldus Bohré, die ver
der weinig tegenstand van eigenaren
en/of gebruikers bij het project ver
wacht. „Onteigenen is echt het allerlaat
ste redmiddel, maar vrijwel nooit komt
het daar daadwerkelijk van. Op den
duur zegeviert het gezonde verstand en
is de medewerking verder groot."
Door Gerlof Leistra
ROTTERDAM Halverwege ons
gesprek ontstaat een wat ongemakkelij
ke situatie. Als ik tussen neus en lippen
door opmerk dat Paul Simon twee jaar
geleden door zijn samenwerking met de
groep Lady Smith Black Mambazo de
Zuidafrikaanse muziek internationale
bekendheid gaf, trekt een van de leden
van Amandla een vies gezicht. „Die jon
gen was er alleen maar op uit om in
Jtorte tijd veel geld te verdienen! Boven
dien heeft hij de culturele boycot gebro
ken. De leden van Lady Smith Black
.Mambazo zijn riet blanke ambassa
deurs! Simon viste in „troubled water"
maar ving de verkeerde groep. Alles
wat je als Zuidafrikaan doet, moet poli
tiek getint zijn. Dat ben je aan je volk
verplicht. Lady Smith stoort zich daar
niet aan. Die doet precies wat Botha
wil".
Amandla werd in 1978 in Angola
opgericht door Jonas Gwangwa, een
van de beroemdste musici van Zuidafri-
ka. De meeste leden hadden net als
Gwangwa Zuidafrika moeten verlaten na
de Soweto-opstanden van '76. Sinds
die tijd heeft Amandla de Angolese
hoofdstad Luanda als thuisbasis. Maar
veel tijd om uit te rusten, hebben de le
den van Amandla niet. Hun optredens
voeren hen over de hele wereld. Van
Rusland tot Australië, van Zimbabwe tot
Engeland. Momenteel wordt een trip
door de Verenigde Staten voorbereid.
Gwangwa: „Zolang in Zuidafrika het sy
steem van de apartheid heerst, is er
voor ons volop werk aan de winkel".
Een ander grimmig: „Maar er komt een
tijd dat ons werk overbodig is gewor
den. En die tijd komt eerder dan Botha
en zijn vriendjes vermoeden".
Jonas Gwangwa: „Doelstelling
van Amandla is met wervelend muziek
theater aandacht te vragen voor de
strijd tegen de apartheid. Wat wij laten
zien is niet zomaar een show. Het is een
politieke show. Je kunt ons beschouwen
[fis koeriers: onze show verandert met
,de actualiteit. Wij willen ons publiek la
ten zien wat er nu in Zuidafrika gebeurt.
De kracht van Amandla is dat wij enter
tainment bieden. Daarmee veroveren
wij het publiek en komt ook onze poli
tieke boodschap beter over. Je ziet
vaak dat het publiek in het begin zonder
op te kijken langs de informatiestand
loopt. Na afloop van elk concert komen
we echter steevast folders te kort. Dan
wil iedereen meer weten over de strijd
die wij voeren. Lege zalen kennen we
niet".
Het repertoire van Amandla vari
eert van traditionele Zuidafrikaanse
dansen en liederen tot mbaganga, kwe-
la, marabi en town ship jazzmuziek,
gumboot dansen en theater. In een no-
tedop geeft men een overzicht van de
recente geschiedenis van Zuidafrika en
van de strijd tegen de apartheid. De op
brengst van de tournee is bestemd voor
het werk van het ANC. Amandla onder
houdt zelf in Tanzania een school voor
gevluchte Zuidafrikaanse kinderen.
Gwangwa: „Dat kost ons handenvol
geld".
In het begin telde Amandla maar
een paar professionele spelers. Gwang
wa: „Maar Amandla is als een school.
Door een intensieve opleiding beheer
sen alle spelers nu verschillende disci
plines: muziek, dans en theater. Daar-,
naast verzorgen we zelf geluid en licht.
We hebben er keihard voor moeten
vechten voor we zover waren. Natuurlijk
zou ik graag een tweede groep willen
formeren, maar het is niet gemakkelijk
om mensen van dit kaliber bij eikaar te
krijgen. Er komt ook heel wat bij kijken
om met zo'n grote groep de halve we
reld af te stropen".
Ter gelegenheid van de 70e ver-
jaardag van de nog altijd gevangen zit
tende ANC-ieider Nelson Mandela op
20 juli, heeft Amandla een speciaal lied
gecomponeerd. Bedoeling is dat er in
Nederland een single van wordt ge
maakt. Hoewel de financiering nog niet
helemaal rond is, hebben de Nederland
se popgroepen VOF de Kunst, Mai Tai
en de Time Bandits belangeloos hun
medewerking toegezegd.
De leden van Amandla maken
een ontspannen indruk, is het dan niet
gevaarlijk om lid te zijn van zo'n gezel
schap? Mijn gesprekspartners kijken
me verbaasd aan. „Ja natuurlijk, maar
daar zitten we geen moment mee. Het is
een verpiichting. Fysiek zijn we buiten
gesloten, maar onze geest is overa! in
Zuidafrika aanwezig. Mensen kijken
stiekem naar video's van onze optre
dens en luisteren naar illegale casset
tes. Ze voelen zich erdoor gesteund.
Onze muziek is van het voik! Amandla
Ngawethu betekent macht aan het volk.
Die kreet ligt iedereen op de lippen. En
daar doen we het voor".
SPEELLIJST:
Gouda (7-6), Rotterdam (8-6),
Leeuwarden (9-6), Heerlen (10-6), Am
sterdam en Lelystad (11-6), Tilburg
(12-6), Amersfoort (14-6), Leiden (15-6),
Groningen (16-6), Enschede (17-6), Arn
hem en Maastricht (18-6), Rotterdam
(19-6), Den Haag (21-6), Nijmegen
(22-6), Haarlem en Alkmaar (24-6),
Zwolle (25-6), Amsterdam en Zaandam
(26-6), Eindhoven (28-6), Emmen (29-6),
Wageningen (30-6) en Amsterdam (1-7).
SCHIEDAM In de Dorpskerk-
te Kethel wordt zaterdag 11 juni een
concert gegeven. Aan dit concert, dat
om 20.00 uur begint, werken twee koren
u4 Den Haag mee, het Kleinkoor Ad
ventkerk onder leiding van Teun Groen
en het Haags Kleinkoor onder leiding
van Hans Jansen. Voorts verlenen de
sopraan Maria voor 't Hekke en de or
ganist van de Dorpskerk Wim Veldhuy-
zen hun medewerking.
Op het programma staan werken
van Schütz, Vecchi, Claudio Monteverdi,
Medelssohn, Bruckner, Vogel, Ledhner
en Britten (het bekende Te Deum). Van
Johann B. Bach en Böhm worden orgel
werken uitgevoerd. Een programma
boekje, waarin-ook de te zingen teksten
zijn opgenomen, is bij de ingang van de
kerk verkrijgbaar voor ƒ1,50. De toe
gang is vrij. Bij de uitgang wordt een
collecte gehouden voor de bestrijding
van de onkosten.
Een week later, op zaterdag 18
juni, wordt hetzelfde programma uitge
voerd in de Adventkerk aan de Henge
lolaan in Den Haag.
ROTTERDAM Het Rotterdam
se architectenbureau Groosman Part
ners heeft een bedrag van 45.000 gul
den beschikbaar gesteld voor de op
bouw van de havenstad Corinto in Nica
ragua.
Het bedrag dat ter gelegenheid
van het veertigjarig bestaan van Groos
man Partners wordt aangeboden, is de
ze week in Rotterdam op het stadhuis
symboiisch overhandigd aan de verte
genwoordiger van de Nicaraguaanse re
gering, L. F. Perez Caldera.
Rotterdam onderhoudt al zes
jaar contacten met Corinto, Nicaragua's
belangrijkste havenstad. Het Rotter
damse Havenbedrijf adviseerde over
verbetering van laad- en losfaciliteiten.
Vorig jaar hebben andere ge
meentelijke diensten van Rotterdam
plannen gemaakt om de structuur van
de stad met 27.000 inwoners te verbe
teren.
Met het geld van Groosman
Partners (een dag extra werken door al
le medewerkers plus een aanvulling
door het bedrijf) kan weer een stapje op
deze weg worden gezet.
Deze drie fietsen staan tegen een boom geparkeerd aan de Schieweg. Over een tijdje, wanneer de bladeren de vehi-
cels overwoekerd hebben, zijn ze niet meer te zien. Zou die camouflage een nieuwe manier zijn om je fiets tegen
diefstal te beschermen?
SCHIEDAM De Beatrix-loop
wordt zaterdag voor de derde keer in
het gelijknamige park in Schiedam ge
houden. De prestatieloop kent ook dit
jaar weer vier afstanden: 1 kilometer
(voor de jeugd), 5, 10 en 15. Deelne
mers aan de 1000 meter, die om 12.30
uur van start gaat, betalen drie gulden.
De overige afstanden worden om 13.00
weggeschoten en deelname daaraan
kost vijf gulden. Alle lopers ontvangen
een- fraai geslagen medaille. De eerst
aankomende man en vrouw op elke af
stand krijgen een echte beker.
Zowel de inschrijving (vanaf
10.00 uur) als de start en de finish zul
len bij het winkelcentrum aan de Park
weg (bij de ingang van het Beatrix-park)
plaatsvinden. Sportvereniging Excelsi-
or'20 stelt zoals gebruikelijk kleedgele
genheid ter beschikking.
Als speciaie attractie zat zater
dag de Nike Running Test Car aanwezig
zijn. Beiangsteiienden kunnen tijdens
hun loop worden uitgerust met een hart
slagmeter, waarvoor dan wel ais borg
het paspoort moet worden afgegeven.
Iri totaal kunnen twintig deelnemers
hiervan gebruik maken. Na de finsh kan
het verloop van de hartslag gedurende
de loop op een 'print' worden bekeken.
Bovendien worden er nog per
soonlijke adviezen gegeven, ondermeer
met betrekking tot de keuze van de
loopschoen en de juiste trainingsop-
bouw en worden gegevens als bloed
druk, lichaamstemperatuur en voet-
stand gemeten. Deelnemende 'proef
personen' ontvangen een speciaal Nike
Running Test Car t-shirt. Voor inlichtin
gen en aanmeldingen voor het Test-pro
gramma: 075—313311.
Voor inlichtingen over de loop:
Carlo van den Bergh (4600129), Hans
Heemskerk (4711166) of Ronald Prince
(4710849). Voor-inschrijving: Grillroom
Beatrix, Parkweg 13.
SCHIEDAM Na het verwijderen van
een ruit namen dieven voor ruim 10.000
gulden aan computermateriaal en kan-
toorbenodigheden mee uit een bedrijfs
pand aan de 's-Gravelandseweg. Ook
Café Dutch Inn aan de Singel kreeg on
gewenste bezoekers, die 2500 gulden
uit de opengebroken gokautomaat ver
wijderden en bovendien tien flessen
sterke drank ontvreemden.
Bij een aanrijding gisterenmiddag op de
Schiedamseweg ter hoogte van Bad
Groenoord zijn drie jeugdige weggebrui
kers gewond geraakt. Na een verkeerde
inhaalmanoeuvre van een 19-jarige
Vlaardingse bromfietser volgde een
frontale botsing met een, eveneens ge
motoriseerde, 18-jarig© Schiedammer
en zijn duopassagier. Het onfortuinlijke
drietal werd met onbekende verwondin
gen naar het Schieland-ziekenhuis ver
voerd.
ROTTERDAM De houding van
Nederlanders tegenover buitenlanders
wordt minder tolerant. Deze conclusie
kan licht worden getrokken uit een on
derzoek van het Nederlands Demogra
fisch instituut. De meerderheid van de
bevolking vindt buitenlanders geen aan
winst voor de Nederlandse samenleving.
Driekwart wil meer beperkingen voor de
toelating van buitenlanders.
Syriel Triesscheijn, stafmedewer
ker van de Rotterdamse anti-discrimi
natie raad (Radar) zegt niet te schrikken
van de uitslag van het onderzoek.
„Meestal blijkt dat mensen in de prak
tijk toleranter zijn dan een onderzoek
wii doen voorkomen."
De stafmedewerker van Radar
zegt dat het aantal meldingen van dis
criminatie niet toeneemt; het blijft
schommelen rond de 350 per jaar. Wel
neemt de ernst van de klachten toe.
Vooral burenruzies kunnen vol
gens Triesscheijn heel erg uit de hand
lopen. „De buitenlanders worden stel
selmatig gepest en getreiterd, want
sommige mensen kunnen het niet aan
vaarden dat ze er naast wonen," zegt
Triesscheijn. Uiteindelijk vallen er vol
gens hem vaak klappen. Hij vindt het
niet vreemd dat soms de buitenlander
de eerste klap uitdeelt, omdat het bloed
echt onder zijn nagels wordt uitgehaald.
Hij noemt als voorbeeld dat som
mige Nederlanders meteen de politie
bellen als hun buitenlandse buren ge
woon op hun balkon zitten praten. Ver
der vinden die buitenlanders bij voor
beeld regelmatig een verzameling hon
dedrollen in hun tuin. De treiterijen kun
nen soms zo uit de hand lopen dat men
sen niet meer in hun eigen tuin op hun
balkon durven zitten of zelfs tijdelijk of
voorgoed verhuizen.
Volgens Triesscheijn is het bijna
altijd heel moeilijk aan te tonen dat de
treiterijen het gevoig zijn van racisme.
„Bij een ruzie wil iemand in zijn kwaad
heid wel eens iets racistisch zeggen. Dat
hoeft niet te betekenen dat dat een ra
cist is, want als we kwaad zijn zeggen
we wel eens dingen die we eigenlijk niet
menen."
In Nederland wonen nu ongeveer
600.000 buitenlanders en dat is onge
veer 4,1 percent van de bevolking. In
1970 woonden ruim 240.000 vreemde
lingen in ons land. Rotterdam telt bijna
85.000 mensen die behoren tot een et
nische minderheid en dat is bijna 15
percent van alle Rotterdammers. Vol
gens het onderzoek van het demogra
fisch instituut weten mensen niet erg
goed hoevee! vreemdelingen in Neder
land wonen. Siechts een kwart van de
Nederlanders weet het juiste aantal te
noemen. Meer dan de helft schat het
aantal op ongeveer het dubbele, aldus
de onderzoekers drs. J.M.G. van Leus
den en en dr. H.G. Moors.
Zij vonden ook dat mensen met
meer opleiding of een hogere sociaal-
economische status en personen met
een voorkeur voor klein links, beter op
de hoogte zijn dan de rest van de bevol
king. De hoger opgeleiden denken ook
positiever over buitenlanders en bijna
de helft vindt dat buitenlanders een po
sitieve bijdrage leveren aan de Neder
landse samenleving.
De onderzoekers vinden het op
merkelijk dat een meerderheid ook voor
het beleid is om de toelating van immi
granten af te remmen. Opvallend hoog
noemen zij het aantal mensen (40 per
cent) dat zich niet uitspreekt over de
vraag of buitenlanders die hier geruime
tijd hebben gewerkt, uiteindelijk weer
naar hun geboorteland moeten terugke
ren. Overigens is het aantal voor- en te
genstanders van gedwongen remigratie
ongeveer even groot.
Uit de onderzoeksresultaten
blijkt tevens dat de meerderheid van de
bevolking het eens Is met de maatregel,
dat buitenlanders die vijf jaar of langer
hier wonen, deelnemen aan de gemeen
teraadsverkiezingen. Jongeren hebben
er minder problemen mee dan ouderen,
van de aanhangers van klein links is 93
percent er voorstander var, en van klein
rechts is maar 28 percent het met deze
maatregel eens.
SCHIEDAM Bij de Stichting
Filmclub Schiedam wordt vrijdag de
laatste rolprent van het seizoen ge
draaid, de Amerikaanse komedie 'The
secret of my success' van regisseur
Herbert Ross en met Helen Slater en
Michael J. Fox in een hoofdrol.
In deze pretentieloze komedie
speelt laatstgenoemde de afgestudeer
de boerenzoon Brantley Foster uit Kan
sas, die het in New York wel even zal
gaan maken. Hij vindt een baantje als
postkamerjongen bij een groot bedrijf,
maar kraakt ook in hetzelfde gebouw
een lege kantoorruimte waarin hij zich
ais 'executive' (staflid) vestigt. Dit dub
belleven resulteert in een blisemcarriè-
re, waarbij de vrouw van de baas hem
een handje helpt nadat ze hem verleid
heeft.
De aanvang van de film is 21.30
uur, de zaal aan de Nieuwstraat is open
vanaf half negen. Toegang voor dona
teurs is vier gulden, donateur worden
kost vijf gulden inclusief eerste fiim.
DEN HAAG Niet praten
over drugs heeft betere effecten dan
er wél over praten. Onderzoeken
naar de effecten van de eerste drug
voorlichtingsprogramma's op scho
len hebben dat uitgewezen. Dr
W. F. M. de Haes van de afdeling ge
zondheidsvoorlichting en -opvoeding
(GVO) van de Rotterdamse Gemeen
telijke Gezondheidsdienst (GGD) zei
dit vandaag in Den Haag bij de aan
bieding van het boek 'Effectiviteit
van GVO' aan voorzitter dr L. Gin
jaar van de Gezondheidsraad.
Het boek behelst de resulta
ten van een studie die het Landelijk
Centrum Gezondheidsvoorlichting
en -opvoeding heeft uitgevoerd in
opdracht van het ministerie van Wel
zijn, Volksgezondheid en Cultuur.
Het geeft een overzicht van studies
naar de effecten van GVO op negen
tien onderdelen van de gezond
heidszorg. Nederland vervult met
deze studie een voortrekkersrol.
De Haes zei dat het verstrek
ken van feitenkennis over drugs (hoe
zien ze eruit, hoe werken ze, wat is
de straf als de politie je betrapt) niet
werkt: „Deze aanpak lijkt op consu
mentenvoorlichting." Hetzelfde geldt
voor het belerend of vermanend toe
spreken van jongeren. Wat door vol
wassenen verboden is, is nu een
maal extra aantrekkelijk.
Contact met de harde reali
teit, bij voorbeeld een (ex-)-
verslaafde die zijn verhaal vertelt,
met de politie erbij en desnoods in
de gevangenis, maakt wél veei in
druk. Maar, zo zei De Haes, het
maakt ook van de druggebruiker
een soort held die een avontuurlijk,
gedurfd leven achter de rug heeft.
Al deze soorten voorlichting
leiden volgens hem in de meeste ge
vallen tot enige vermeerdering van
kennis. Maar ze hebben weinig of
geen invfoed op houding etrgedrag
van de jongeren. In sommige geval
len is het resultaat zelfs een wat po
sitievere houding tegenover drugge
bruikers en druggebruik en een ster
kere neiging om met drugs te gaan
experimenteren.
Het heeft wél effect als met
jongeren van twaalf tot achttien jaar
wordt besproken wat ,?e zelf zien als
de 'levensproblemen' die ze voor
zichzelf moeten oplossen en de hou
ding die ze daarbij innemen: het
zoeken van oplossingen of het ont
vluchten van de situatie, leren om
zelfstandig te kiezen en niet als
meeloper mee te doen met anderen,
en het nastreven van een doel in je
leven met het maken van de daarbij
passende keuzen.
Dat zijn algemene vragen die
kunnen worden besproken op basis
van concrete situaties en gedragin
gen. De Haes noemde in dit verband
dronken worden, wei of niet roken,
joy-riding, zwartrijden in de tram,
het plegen van winkeldiefstallen en
het proberen of negeren van drugs.
Door jongeren te helpen zoeken
naar oplossingen voor levensvragen,
zei hij, is de kans groter dat ze de
oplossing niet zoeken (of ontvluch
ten) in overmatig alcoholgebruik,
druggebruik en andere soorten
normoverschrijdend gedrag. Zijn
conclusie: drugsvoorlichting is effec
tief en werkt preventief als het maar
over 'kiezen en beslissen' gaat en
niet teveel over riskante stoffen.
Uit het grote 'GVO-boek'
blijkt ook dat voorlichting aan ope
ratiepatiënten de ligduur met gemid
deld 1,25 dag bekort en bij sommige
ingrepen zelfs zes dagen. Gemiddeld
liggen de patiënten die voorlichting
hadden gekregen 12,5 percent kor
ter in het ziekenhuis dan patiënten
bij wie dat niet hel gevai is.
Dr R. Jonkers van het Lande
lijk Centrum GVO' vertelde dat stu
dies op het gebied van hoge bloed
druk en diabetes uitwijzen dat het
gewenste effect groter is naarmate
de voorlichting meer systematisch
en planmatig is opgezet. Vooral bij
diabetes-patiënten die een goede
zelfzorginstructie krijgen, kunnen de
resultaten spectaculair zijn: een da
ling van het aanta! ziekenhuisopna
men met 45 percent is dan geen uit
zondering.
Het gaat trouwens niet alleen
om de kosten. Jonkers zei dat pati
ënten die zijn voorgelicht over een
ingreep in het algemeen minder pijn
en angst ervaren dan niet voorge
lichte patiënten. Bijkomend voordeel
kan zijn dat er minder kalmeringspil-
len hoeven te worden geslikt. Ai met
al zijn volgens Jonkers bij een syste
matisch en planmatig en in het
geval van chronische patiënten ook
structureel aangepakte voorlich
ting met betrekkelijk beperkte mid
delen grote effecten te bereiken.