'Yvonne' wri jft
alle onkruid
van de straat
'Op vakantie' pas
na de oorlog
een gewone zaak
Drie tanks compleet naar overkant gevaren
Hercules veilt twee werken van Van Gogh
w
Het Vrije Volk SCHIEDAM
I
Kunstwerken deze week naast oma's koffiemolen, toebackspotten, tapijten en honderden
andere dingen onder de hamer bij Schiedams veilinghuis
Ideeën nodig
voor molenf eest
Auto-inbraken
in De Gorzen
Dieven gooien
ruit kapot
Oranjefan rijdt
tegen paaltje
ws
PAGINA 12
DINSDAG 28 JUN11988
Tentoonstelling toont ontwikkeling van toerisme
Specialisten van Verwater leveren nieuw kunststukje. Oude tanks van Shellterrein in Vlaardingen naar Faktank in Botlek
mmm.
rï
Rustig snuffelen tijdens de kijkdagen.
.10.000 nulden voor die zilveren broodschaal? Oat kunnen we vergeten, dat
is boven de begroting."
SCHIEDAM Sinds gisteren
borstelt een machine het onkruid van
de straat in Schiedam. Wethouder A.
.Wiegman (Financiën en Nutsbedrijven)
•heeft de eerste gemeentelijke onkruid-
'borsteimachine in gebruik genomen.
Het bemande voertuig zal met behulp
van een roterende borstel met staal
draad zonder gebruik van chemische
bestrijdingsmiddelen onkruid van
straten en pleinen gaan verwijderen.
„Omdat we Schiedam schoon willen
krijgen en schoon houden," sprak wet
houder Wiegman tijdens de presentatie
op de Delflandseweg.
Die plek was niet bij toeval uitge
kozen. Bewoners van de flats aan de
Delflandseweg zetten zich ai jaren in om
hun woongebied een schoon aanzien te
geven. Zo is iedere dinsdagmorgen een
schoffelploeg actief, die het onkruid uit
de piantsoenen verwijdert. Van de gele
genheid werd gebruik gemaakt om deze
ploeg vooral bestaande uit gepensio
neerden uitgebreid in het zonnetje te
zetten. Uit handen van de wethouder
ontvingen zij een miniatuur-bezempje.
„De betrokkenheid van de bewoners is
onmisbaar voor het milieuvriendelijke
'beleid van Schiedam," vond Wiegman.
Met de aanschaf van deze on-
kruidborstelmachine volgens Wieg
man een woord waarover al verscheide
ne raadsleden zijn gestruikeld is het
werk van de schoffelploeg echter niet
voorbij. De heer P.A. Spoor, lid van de
schoffelploeg: „Die machine komt hoog
stens één keer per jaar bij ons in de
straat. Er blijft dus voldoende werk voor
de ploeg over."
Daar zou Spoor weieens gelijk in
kunnen krijgen. De gemeente heeft na
melijk pas èén onkruidborstelmachine
gekocht. Volgens wethouder Wiegman
is ook nog helemaal niet zeker dat meer
bestellingen zullen worden gedaan bij
de Ridderkerkse firma, die de machines
produceert. Liever wacht men nog even
af hoe de nieuwe mechanische onkruid
bestrijder bevalt.
De roterende borstel met staal
draad moet het Schiedamse onkruicf
tussen de tegels uit de grond trekken
en snijden. Tijdens de eerste demon
stratie van 'Yvonne' bemand door de
Schiedammer Joop van Os blijkt dat
die handelingen een flinke stofontwikke
ling veroorzaken. Bovendien gaat de
onkruidborstelmachine allesbehalve ge
luidloos te werk. Volgens de producent
V.'rZ
'Yvonna* in actie, stof producerend on lawaaiig.
is de sterke dieselmotor hier de oorzaak
van.
De onkruidborstelmachine kreeg
de naam 'Yvonne', naar de voornaam
van het FvdA-gemeenteraadslid Siljee,
dat zich altijd sterk gemaakt heeft voor
de aanschaf van deze, tamelijk milieu
vriendelijke, onkruidbestrijder. Het kost
te de gemeente 73.000 gulden.
Door Ben van Haren
VLAARDINGEN - Alsof het om
jampotjes ging, die je van de ene op de
andere tafel zet, zo hebben de bokken
Matador en Matador 2 drie tanks dwars
over de rivier naar Paktank in de Botlek
gebracht. Ze kwamen van het vroegere
Shellterrein aan de Deltaweg in Vlaar
dingen en waren daar overbodig gewor
den.
Tegen half twee gistermiddag,
toen de laatste tank de oversteek be
gon, hing er liefst 385 ton kwetsbaar
iStaal in de takels. De plaatsing hiervan,
bijna drie uur later op het terreir» van
Paktank, was de bekroning van een
nieuw kunststukje van de tankspecialis-
len van de Rotterdamse aannemer BV
,H. Verwater Zonen.
De ruim drie centimeter dikke
stalen stroppen van de elk voor het til
len van 400 ton geschikte bokken van
'Bonn Mees uit Rotterdam kraakten
beangstigend bij het strak trekken voor
;de Viaardingse rivieroever. Het hijsen
van de aaneengekionken ronde platen
;staal met een aflopende dikte van ruim
drie centimeter beneden tot nog geen
'centimeter boven kostte hoorbaar
kracht. De tanks met een diameter van
34 meier, een hoogte van vijftien meter
ën elk met een inhoud van twaalfdui
zend kuub, waren compleet. Dus met
bodem en het op zijn vaste punten be
vestigde zwevende dak. Er waren geen
extra verstevigingen binnen de tanks
aangebracht.
Bij het overvaren hield een boot
.van het loodswezen een oogje in het
•zeil, maar het scheepvaartverkeer kon
;ongehinderd voortgaan. De instructies
aan de transporteurs waren duidelijk:
Geen overtocht bij een grotere wind
kracht dan zes. De nog keurig in de verf
zittende tanks zijn behoorlijke windvan-
gers. Het is alle keren goed verlopen op
de geplande tijdstippen.
s,y,s/%'
0S>,.4
W
grota precisie en geduld wordt de tank overgevaren, hangende in drie centimeter dikke staalkabels.
De tanks zijn geen moment in
gevaar geweest. De speciaal gebouwde
stalen draagconstructie, met alleen al
een gewicht van 35.000 kilo, hield alle
keren het tienmaal zwaardere gevaarte
goed in evenwicht. Slechts bij het bin
nen varen van de Derde Petroleumha
ven leek er gistermiddag iets mis te
gaan toen de Matador wat ging hellen en
de laatste tank scheef kwam te hangen.
Ook deze keer echter kwam de lading
veilig aan wal bij Paktank.
Shell is al geruime tijd bezig om
zijn autolaadstation op Vlaardings
grondgebied af te stoten. De multina
tional wil zijn enige opslagterrein op de
noordoever van de rivier kwijt omdat
het goedkoper is over de Van Briene-
noordbrug te rijden naar de noordzijde
van de rivier. Én door de aangepaste
Beneluxtunnel mogen tegenwoordig bij
na alle stoffen vervoerd worden.
Het terrein in Vlaardingen, dat al
door de Bataafsehe Petroleum Maat
schappij werd gebruikt voordat deze
rechtsvoorganger van de Koninklijke
Shell zich omstreeks 1935 in Pernis ves
tigde, is momenteel nog wei in gebruik
bij de oliemaatschappij. Via een in de ri
vierbodem liggende pijpleiding wordt
nog steeds de aan de andere zijde van
Het Scheur geproduceerde brandstof
gepompt. De oppervlakte van het
Shell-bezit in Vlaardingen is echter in
middels bijna gehalveerd en de opslag
capaciteit nog sterker verminderd.
Van de grond hebben de huurlie
den Windmill en Van Neerbos eerst een
deel gekocht en vervolgens nam, dank
zij de bemiddeling van de gemeente
Viaardingen, Mostert Absorbents BV
behalve grond ook de aanlegsteiger en
een serie tanks over. Dit in enkele jaren
sterk gegroeide overslagbedrijf gaat de
oude brandstoftanks gebruiken voor de
opslag van voornamelijk kattebakvul-
iing. Mostert heeft zich gespeciali
seerd in het in handzame verpakkingen
opzakken van de kleikorrels en is op dit
gebied thans de grootste van Europa.
Eerst aan de Oosthavenkade en nu nog
aan de Koningin Wilhelminahaven is het
door de oud-binnenschipper D. Mostert
eind jaren vijftig begonnen bedrijf uit
zijn jasje gegroeid. Mostert wilde de
tanks dichter bij elkaar hebben en vond
een tankinhoud van zesduizend kubieke
meter voorlopig voldoende voor zijn 'su-
perkattebakken'. Daarom moesten de
drie twaalfduizend kuubtanks van het
terrein verdwijnen.
Voor zo'n karwei is het Rotter
damse aannemingsbedrijf H. Verwater
Zonen de aangewezen partij. Het
heeft internationaal faam verworven op
het gebied van het vijzelen en verplaat
sen van tanks. In februari zijn de voor
bereidingen voor dit specialistische
werk begonnen en begin maart waren al
de eerste tanks van de oude terpen aan
de Deltaweg getild en op stapels houten
balken geplaatst. Met behulp van lorries
zijn de kleine (24 meter hoge) tanks in
nieuwe rangorde geplaatst.
Vorige week is met dit spectacu
laire onderdeel van de gehele operatie
begonnen en gistermiddag omstreeks
half vijf is de laatste van de drie tanks
bij Paktank neergezet. Een uitgelezen
gezelschap was aan boord van het vroe
gere koninklijke jacht Piet Hein getuige
van deze overtocht, die evenals de twee
andere geheel volgens plan verliep.
Door Rob van Stak
SCHIEDAM Een echtpaar van
middelbare leeftijd, gestoken in sportie
ve vrijetijdskleding, staat wat te aarze
len voor de glazen vitrine. Zij: „Hij is
mooi, hè. Ik zou 'm best willen hebben
thuis." Hij: „Dat kunnen we echt verge
ten. Hij gaat zeker niet voor onder de
tienduizend de deur uit, ruim boven on
ze begroting dus." Ze hebben het over
een antiek zilveren broodschaal, een
van de honderden stukken die deze
week bij het Schiedamse veilingbedrijf
Hercules onder de hamer komen.
Het echtpaar komt uit Capeiie
aan den IJssel, loopt alle veilingen in de
regio af om „iets leuks te zoeken voor
je interieur". Ze komen altijd weer
graag naar het veilinghuis aan de Nieu
we Haven in Schiedam toe. „Omdat het
hier zo vertrouwd is en het er bij het
bieden ook niet zo grof aan toe gaat,"
legt zij uit. „Je wordt hier niet beduveld.
Kijk, er staat helemaal niets op de tapij
ten die hier liggen, je kunt alles zien. Ik
ken wel bedrijven waar ze er Iets opzet
ten om een vlek of zelfs een gat te ver
bergen."
De spullen die hier aangeboden
worden zouden bij Christie's in Amster
dam minstens anderhalf keer zo duur
zijn, weet haar echtgenoot. Juist bij een
kleiner huis kun je nog eens iets aardigs
tegenkomen tegen een haalbare prijs.
Kenners willen ze niet genoemd worden.
„Oh, nee. Taxateurs zijn we niet, het is
allemaal hobby. Maar ja, in de loop der
jaren steek je toch wat op natuurlijk."
Het aanbod op de veiling loopt
uiteen van een tekening en een aquarel
van Vincent van Gogh uit zijn Brabantse
periode via een Philips-radiomeubel uit
1939 tot een filmcameraatje uit de jaren
zeventig. Maar verreweg het grootste
deel is echt oud: meubels, schilderijen,
porcelein, klokken te kust en te keur,
telefoontoestellen en koffiemolens uil
oma's tijd, sieraden, toebackspotten,
muziekinstrumenten en uiteraard ook
een antieke grammofoon met de beken
de grote hoorn.
Ook de artistieke kwaliteiten van
de kavels varieert nogal. Vooral in sec
tor van de porceleinen beeldjes wordt
de grens tussen kunst en kitsch diverse
malen ruimschoots overschreden.
Een tegenvallend assortiment,
vindt een oudere heer in ruitjescolbert
uit Spijkenisse, Als specialist is hij op
zoek naar antieke bronzen beelden,
maar hij heeft weinig gezien wat zijn
goedkeuring kon wegdragen. Ook de
Rotterdamse pentekenaar John Carter-
Smit, blauwe blazer, halve bril, loopt ge
richt te snuffelen. Miniaturen, oude
landkaarten en maritieme zaken hebben
zijn belangstelling. Hij heeft al wat „heel
aardige" dingen gezien en kondigt aan
dat hij bij de verkoping zeker van de
partij zal zijn.
Acht veilingen organiseert Her
cules per jaar in Schiedam en daarmee
is het bedrijf een van de kleinere vei
linghuizen van ons land. Daarnaast veilt
de firma boedels op locatie en verzorgt
men bij erfeniskwesties vaak besloten
veilingen voor de familieleden.
Bij verkoping van deze week is
de herkomst van de kavels zeer ver
schillend, vertelt veilingmeester R. yan
Tol. In feite gaat het om vijf partijen
goederen door elkaar. Een deel ervan
wordt verkocht in opdracht van een ver
zekeringsmaatschappij, een deel ervan
is aangeboden door particulieren die
schulden willen delgen of om andere re
denen hun bezit ten gelde maken. Ook
een partij erfgoed komt onder de ha
mer.
Van Tol verwacht een „heel be
hoorlijke opbrengst". De Van Goghs
zullen naar zijn schatting elk tussen de
10.000 en de 20.000 gulden in het laatje
brengen, een zeldzaam perzisch tapijt
toch ook gauw 15.000 gulden. „Er zit
wel wat geld bij deze keer," zegt hij la
coniek. „Bij de schilderijen zijn ook na
men die de kenners moeten aanspre
ken. Bauffe, Pelgrom, Bekende jongens
van de Haags* School."
Of hij zelf nog belangstelling
heeft? „Wat racht je. Kijk eens naar die
prachtige Ju'jendstil-kiok, heel stijlzui
ver. Of dit buffetje in de Empire-stijl.
Maar Ik bied wel eens mee, hoor. Ik heb
thuis een paar heel aardige dingetjes
staan."
Door Canis Zijlman»
ROTTERDAM De zomer is
nog maar net begonnen en menigeen
kan aan niets anders meer denken dan
aan vakantie. Op of met vakantie gaan
is tegenwoordig de meest normale zaak
van de wereld. Drommen mensen vlie
gen of rijden naar verre bestemmingen
op zoek naar de zon. Anderen zoeken
het vertier dichter bij huis op campings
in het bos of aan zee, in bungalowpar
ken met attracties of kiezen voor een
trektocht op de fiets.
Toch is het niet altijd zo geweest,
in het Schielandshuis aan de Korte
Hoogstraat in het centrum van Rotter
dam is thans een tentoonstelling aan de
gang met het thema 'Nederlanders op
reis tussen 1920 en 1970', die de op
komst en de ontwikkeling van het toe
risme laat zien.
Daar wordt het de bezoeker al
snel duidelijk dat het reizen of met va
kantie gaan in vroegere tijden slechts
was weggelegd voor de happy few. Ter
wijl Mien-en-Jan-met-de-Pet aan het
begin van deze eeuw ploeterden in fa
brieken, maakte de eiite op gezette tij
den luxe vakantiereizen, 's Zomers trok
ken rijken en hooggeplaatsten door heel
Europa en ontmoetten elkaar in de chi
que hotels van Nice, Cannes en Menton
aan de Franse Rivièra of in de Duitse
kuuroorden, waar men nipte aan heil
zaam water, flaneerde in ballrooms,
danste of een gokje aan de speeltafel
waagde.
In de kelder van het museum is
een uitrusting te zien van deze chique
reizigers. Zo staan er een enorm peper
duur krokodilieleren valies met daar
naast een vreemd gevormde hoededoos
voor een stijve hoge herenhoed, koffers
met stickers van reisdoelen, een para
plu en het onmisbare ouderwetse foto
toestel.
„Vakantie houden was toen al
leen mogelijk als je over veel geld en
vrije tijd beschikte," vertelt Ruud van
Bergen, een van de samenstellers van
de tentoonstelling. „Je ziet dan ook in
de geschiedenis dat, naarmate de wel
vaart in ons land toeneemt, er steeds
meer mensen op vakantie gaan en er
steeds meer verschillende soorten va
kanties ontstaan."
Het merendeel van de mensen
uit die tijd verdiende weinig geld en be
schikte nauwelijks over vrije tijd. Rond
de jaren twintig waren vrije dagen regel
matig inzet van vakbcndsstrijd en als
een van de eersten kregen de meubel
makers in 1927 acht vrije dagen per
jaar, maar de sigarenmakers hadden er
slechts een, naast de vrije zondagen.
Vakantie betekende toen nog
voor de meeste mensen er een dag op
uit met het gezin om te picknicken.
Veelal op de fiets en soms op een mo
tor, zoals de oude Eijslnk, die op de
tentoonstelling is te zien, trok men er op
uit, gewapend met de picknick-mand en
bijbehorend servies.
Voor de kinderen uit de stad wa
ren er de vakantie-kinderfeesten, een
pretentieuze naam voor een dagtocht
met de hele school naar Hoek van Hol
land of Oostvoome. Ook gingen veel
Rotterdammers in die richting met de
raderboot van Fop Smit, Prins Hendrik,
waarvan een model op de tentoonstel
ling is te zien, of met de stoomtram.
De rijkeluis kinderen Carl Denig
en Frans Slee hadden in Engeland ge
studeerd en ontdekten daar het kampe
ren in een tent in de vrije natuur. Een
complete kampeeruitrusting uit 1928 is
op de tentoonstelling te zien, die niet
veel verschilt van het spul waarmee
men er tegenwoordig op uittrekt. Alleen
het luchtbed; daarvoor gebruiiaa men in
die dagen een katoenen zak, v.taarin ko
kers werden genaaid. Deze vulde men
dan met fietsbanden, die werden opge
pompt.
Maar toen de jongens het kam
peren in Nederland introduceerden, was
aanvankelijk niet ledereen even geluk
kig. Ruud van Bergen: „Men keek hier
wat vreemd aan tegen deze manier van
vakantie houden. Het leek te veel op het
zigeunerleven of dat van soldaten Ir.
oorlogstijd."
Maar al snel stapte men hierover
heen en de jongeren trokken in groe
pen, die uit gelijkgezinden bestonden,
de natuur in. De soberheid ervan sloot
aan bij de mentaliteit en idealen van be
wegingen ais de Arbeiders Jeugd Cen
trale (AJC). Maar ook de confessionele
stromingen hadden hun eigen kampeer-
clubs.
Voor de Tweede Wereldoorlog
maakten hoofdzakelijk mensen uit de
middenklasse gebruik van diensten van
de reisbureaus, die toen in kleinen geta
le opereerden in de toeristensector. De
ze bureaus organiseerden dagtochten
en meerdaagse reizen per touringcar. In
de jaren twintig waren dit nog omge
bouwde vrachtwagens, waarmee de
mensen opeengepakt dagtochtjes
maakten naar Marken, Volendam en
Valkenburg of een zesdaagse reis naar
Zwitserland.
In de jaren dertig, toen de crisis
uitbrak waren vakanties en uitstapjes
voor de 'gewone man' vrijwel uitgeslo
ten. Uniek is dat Rotterdamse werklo
zen werd toegestaan om in Hoek van
Holland te stempelen, waardoor het ge
zin zich toch tijdelijk op de goedkope
camping bij het strand kon vestigen.
Maar met vijftien gulden steun per
maand, zat dit er voor de meesten niet
in.
De rijken hadden het makkelij
ker. In deze tijd ontstonden voor het
meer kapitaalkrachtige publiek de boot
reizen. in de jaren dertig vertrokken
veel mensen voor een honderd dagen
durende boottocht naar Nederlands-ln-
dië en weer terug, om daar familie te
bezoeken.
De samenstellers van de ten
toonstelling hebben de hand weten te
leggen op een vooroorlogs filmverslag
van de bootreis van Holland naar Java
met de Johan van Oktenbamevett, waarop
bij toeval te zien is hoe men de geboor
te van Prinses Beatrix vierde, en waar
op verder beelden van het dagelijks le
ven aan boord zijn te aanschouwen.
Gedurende de Duitse bezetting
waren er voor iedereen steeds minder
mogeiijkheden om te reizen of met va
kantie te gaan. Bovendien was de gehe
le kuststrook Sperrgebiet, omdat het
deel uit maakte van de Duitse Atlanti-
kwall. in de eerste jaren na de oorlog,
tijdens de wederopbouw van het land,
waren de lonen nog steeds iaag en de
oude toeristengebieden hadden sterk te
lijden gehad van het oorlogsgeweld.
Schaars waren ook de vervoersmidde
len. Van de honderdduizend personen
auto's, die er in 1939 waren, was nog
maar een derde deel over en de helft
van alle fietsen was in de oorlog door
de Duitse bezetter in beslag genomen.
Maar toen in de jaren vijftig de
economie aantrok, veranderde veel. At
tracties als de Keukenhof, de Efteling,
Madurodam en Avifauna schoten als
paddestoelen uit de grond. Visumregel
ingen en bepalingen voor het wisselen
van buitenlands geld werden soepeler
zodat het ook mogelijk werd om in het
buitenland met vakantie te gaan.
Van de vijf miljoen Nederlanders,
die in de zomer van '54 vakantie hiel
den, gingen er negenhonderdduizend
de grens over. In '62 werd de vrije za
terdag ingevoerd en iets later kwam er
een wettelijk vastgestelde vakantiepe
riode van tien dagen en vakantiegeld,
dat vier percent van het jaarsalaris be
droeg.
Halverwegen de jaren zestig
werd ook het vliegtuig bij het toeristen-
vervoer betrokken en langzaam maar
zeker gingen steeds meer mensen 'echt'
met vakantie. Wat in de jaren vijftig nog
ondenkbaar leek, was in 1970 realiteit
geworden: met een voi glas in de zon
van Ibiza.
SCHIEDAM - De Werkgroep
Schiedamse Molendagen is al weer ge
start met het voorbereiden van de Mo
lendagen 1989. Het wordt een speciale
viering, de eerste lustrumviering. Op het
vijfde moienfeest, op zaterdag 20 mei
1989, wil de werkgroep graag nieuwe
bijzondere onderdelen in het program
ma opnemen. Daarom is de organisatie
nu al in voorbereiding genomen.
De werkgroep wii aantrekkelijke
activiteiten rond de molens zelf laten
plaatsvinden. Verenigingen, organisaties
en individuele Schiedammers die sug
gesties hebben kunnen dat laten weten
aan de Stichting De Schiedamse Mo
lens, Kethelstraat 12 in Schiedam. Het
telefoonnummer is 4261291.
SCHIEDAM In de wijk De
Gorzen zijn In het afgelopen weekeinde
diverse auto-inbraken gepleegd. In alle
gevallen namen de daders gereedschap
mee. Van een auto die geparkeerd
stond in de Zwartewaalsestraat werd de
achterklep opengebroken. De dieven
namen twee boormachines mee. De to
tale schade bedraagt ƒ6500,-. Uit een
auto in de Willem Brouwerstaat werd
voor 1400,- aan gereedschap gestolen.
De daders vernielden een ruit van de
auto. In de Poortugaalsestraat werd ook
ingebroken in een auto. Ook hier werd
gereedschap meegenomen met een
waarde van 1100,-. De gedupeerden
zijn allen inwoners van Schiedam.
SCHIEDAM In het afgelopen
weekeinde is er ingebroken in een kle
dingzaak aan het Broersvest. De daders
gooiden een steen door de etalageruit
en graaiden een aantal kledingstukken
weg. De waarde van de kledmg be
draagt ƒ1000,-. Opvallend is dat in
Vlaardingen een ware golf van dergelij
ke inbraken is waarbij de daders op de
zelfde manier te werk gaan
SCHIEDAM De oranjeroes
blijkt nog niet helemaal over te zijn. Een
57-jarige Schiedamse oranjefan reed
gistermiddag met zijn flets tegen een
paaltje. De man had een borreltje te
veel op. Hij Is voor behandeling naar het
Schieiandziekenhuis gebracht. Verder
stolen enkele feestgangers gisteren in
de Kolenbrandersstraat een Nederland
se vlag.
