Een 'speeltuin' voor Europa's
grootste vluchtelingenkamp
Vals van echt leren
onderscheiden in
het Belastingmuseum
Jeugdland eindigt met knallend Indonesisch
'Kinderen mogen geen pronkobject zijn'
m
Hoeksewaardse scholieren beginnen aan enorm project bij Wenen
Het parkeerterrein aan de Schie-
damse Parkweg bood gisteren
één kleurige aanblik. Levensgro
te, prachtig geschilderde wajang
poppen en exotische klanken van
de band lokten de bezoekertjes
naar het spelterrein. Bij de poort
kregen de kinderen wat
schminck en een batikband om
er zo Indonesisch mogelijk uit te
zien. Het grote spel kon begin
nen. Bij de meeste spelletjes ging
het er om zo snel mogelijk iets
om te gooien of weg te brengen.
De kinderen sjouwden de hele
dag vol enthousiasme met sinaas
appels, eendjes, hingen kokosno
ten op en zetten puzzels in el
kaar. Twee meisges die bij het
junglespel assisteerden, raapten
onvermoeibaar de misgegooide
ballen op. „Het enthousiasme
van de kinderen is zo aansteke
lijk," zegt medewerkster Mar
griet Alberts vrolijk. „Iedereen
hier heeft keihard gewerkt. Met
de voorbereiding zijn wemaan-
denlang bezig geweest maar het
resultaat mag er wezen, hé?"
Joop Broekhoven, de man achter
Jeugdland, kon het nog amper
geloven. Ook de slotdag van het
drie weken durende kinderfes
tijn was wederom een door
slaand succes.
FOTO ERNO WIENTJENS
„De plaatsing van het draadcircus, zo'n prachtig klimgeval datje
hier in Bljjdorp kunt vinden, wordt de meest enerverende klus,"
voorspellen (van links naar rechts) Bert Westerveld, Lizzette West-
dijk, Gert Jan Naaktgeboren en Bas Vernes.
Door Annemiek van Oosten
ROTTERDAM Een bijna niet
te stuiten woordenvloed vol getal
len. Veel verhalen over honderden
en duizenden guldens korting.
Over het vriendenprijsje voor de
tafeltennistafels van acrylbeton,
de kabelbaan van dertig meter,
lang, de hobbeleend (een plateau
met veren, waarop je kunt wiebe
len en 'wabbelenVde trampoline-
mat, het draadcircus en ga zo
maar adooK':Einddoas|veel verha
len,* tot en met"drie*gratis bood-
schappenwagentjes vol van 's
lands kruidenier die op de klein
tjes let.
En dan moet het karwei, de
aanleg van een recreatiegebied
voor kinderen in Europa's grootste
vluchtelingenkamp in het Oosten
rijkse Traiskirchen (20 kilometer
ten zuiden van Wenen), nog begin
nen. Het materiaal ter waarde
van ƒ90.000 vertrekt zondag
nacht. De Nederlandse vrijwillige
arbeidskrachten, onder andere
veertien jongens en meisjes van de
scholengemeenschap Hoeksche
Waard in Oud-Beijerland stappen
dinsdagavond in een vliegtuig van
Austrian Airlines, trouwens ook
gratis en voor niks.
Het enthousiasme van de do
cent bouwtechniek Bas Vernes van
de LBO/LHNOin Oud-Beijerland
doet niets onder voor die van de
aanstichter van de komende
krachtsinspanning, Bert Wester
veld van de Stichting Eurpa Kin-
i derhulp. „Hij kwam twee jaar ge
leden bij mij binnenlopen," herin
nert Bas Vemes zich. „Zijn betoog
lover geld inzamelen en samen met
leerlingen in een Berlijns vluchte
lingenkamp een speeltuin bouwen,
klonk als een klok, Ik nam het
echter met een korreltje zout. Het
klonk mij als fantasie in de oren,
maar wij maakten wel een volgen
de afspraak."
Bert Westerveld van de vrijwil
ligersorganisatie, die al 25 jaar
buitenlandse en Nederlandse kin
deren bij gastouders een vakantie
bezorgd, schiet in de lach: „Ik
woon in Nieuw-Beijerland en ben
destijds gewoon de dichtstbijzijnde
school binnengestapt. En Bas, je
zult moeten toegegeven... Berlijn
vorig jaar was een goede oefening,
en Wenen is ons ook gelukt. Ten
minste, bijna!"
Hoe dan ook, de leerlingen van
de scholengemeenschap Hoeksche
Waard hebben het geweten. Ruim
vijfhonderd jongeren hebben be
gin dit jaar in ruil voor een bedrag
van 80 de man een dag bij bedrij
ven in de buurt gewerkt en zo geld
ingezameld. En Gert Jan Naaktge
boren (15 jaar) en Lizzette West-
dijk (16 jaar) vliegen aanstaande
dinsdag samen met zes andere
leerlingen en twee docenten naar
Wenen om daar tot en met 2 au
gustus de handen uit de mouwen
te steken.
Zoals in Blijdorp
De meest enerverende klus,
daarover zijn alle betrokkenen het
roerend eens, wordt de plaatsing
van het draadcircus ofwel „zo'n
prachtig klimgeval dat je hier in
Blijdorp kunt vinden". „Het is van
Berlijnse makelij en nog nooit eer
de? döor derden geplaatst, Dé fa
brikant komt dan ook na afloop
kijken of wij het goed hebben ge
daan," zegt Westerveld. De techni
cus Vemes over dit karwei: „De
SCHIEDAM An
ders dan veel jonge moe
ders raakt Marit Ar ling
op geen enkele wijze in
paniek als zoon Rutger
(2) eens een keertje geen
zin heeft om te eten.
Tien tegen een dat hij de
dag erop trek voor drie
heeft. „Ik maak uit wat
er dagelijks op zijn bord
je komt, en hij maakt uit
wat daarvan in zijn
maag belandt," legt Ma-
rit uit. „En dat is zijn
goed recht."
Kinderen moeten al
zo vroeg mogelijk erva
ren dat ze als individu
gerespecteerd worden,
vindt ze. Daar hoort bij
dat ze vanaf het allereer
ste begin al leren om
verantwoordelijkheid te
dragen, ook voor de ei
gen lege maag. „Vanuit
een wederzijds respect
tussen ouder en kind kan
dat ook. Respect is mis
schien wel het wezenlijk
ste wat er in de opvoe
ding aanwezig moet zijn,
het is inherent aan lief
de. Kinderen mogen geen
speel- en pronkobject
voor opa en oma zijn. Als
de baby net slaapt, moet
je hem niet wakker ma
ken met als enige reden
om hem aan het bezoek
te laten zien," zegt Ma-
rit.
Samen met haar man
is zij in buurgemeente
Vlaardingen contactper
soon voor de Stichting
voor Toepassing van de
Individual Psychologie
(STIP). De stichting is de
Nederlandse poot van
een internationale bewe
ging, die vooral aanhang
heeft in Westduitsland,
Griekenland, Israël en de
Verenigde Staten. De In
dividual Psychologie
werd gegrondvest door
de Oostenrijkse psychia
ter Alfred Adler
(1870-1937) en zijn volge
ling Rudolf Dreikurs
(1897-1972). In Neder
land organiseert de stich
ting (250 begunstigers)
cursussen, 'leringen'' en
geeft men boeken uit:^
- - Een—van de i belang-
- rijkste- activiteitenis1 het
opzetten van ouder-ge-
preksgroepen. Aan—-de
Marit Arling (links) en landelijk voorzitter Willy van Vuuren van de Stichting
voor Toepassing voor de Individual Psychologie: „De eerste vyf levensjaren zijn
zo bepalend. Ook voor de partnerkeuze."
zelf," geeft Marit Arling
op als beweegreden om:
mee te doen. „Hoe rit ik;
in elkaar? Waarom rea-'
geer ik op bepaalde din-,
gen zoals ik reageer*#.
Mensen bewaren herin»!
neringen aan het gezin"
waaruit ze komen. Wat
was vader vroeger vo
iemand? Hoe stelde ma
der rich op? Hoe was
hun onderlinge relatie in
mijn kindertijd? In de
groep worden de herin
neringen opgehaald en
vergeleken.
Van Vuuren: „Het
confronteert mensen met
hun eigen keuzes. Ze
denken vaak: zoals mijn
ouders bepaalde zaken
aanpakten, wil ik het
nooit. En vervolgens kie
zen ze toch een partner
die zich exact hetzelfde
gedraagt. Een mogelijke
verklaring daarvoor is
dat ze op die manier
kunnen volharden in de
vertrouwde rol die ze
van vroeger hebben mee
gekregen."
De leer van Adler
heeft zejkerJn^jNederjand
altijd uw ge-
,4)A-
harmonieuze wijze met
m'n eigen kind om te
gaan," vertelt de Rotter
damse, die tien jaar in
Vlaardingen woonde.
Progressief
Wat haar vooral aan
trok in de Individual
Psychologie was het pro
gressieve en sociale ka
rakter ervan. Adler gaat
uit van de volstrekte ge
lijkwaardigheid van alle
mensen. Van Vuuren:
„Iedereen kan de Indivi
dual Psychologie (IP) toe
passen, daar is geen ja
renlange studie voor no
dig. De IP biedt handvat
ten om zelf vooruit te ko
men, zonder dat je jaren
op sleeptouw wordt geno
men door moeilijke the
rapeuten. Je kunt zelf
richting aan je leven ge
ven. De mens hoeft geen
slachtoffer te rijn van
zijn situatie."
De belangstelling voor
de leer van de beide Oos
tenrijkse psychologen
neemt langzaam toe in
"ons land. In het Friese'
plaatsje Wytgaard is on
langs een school geopend
-waar1 deklessen helemaal
gebaseerd rijn op onder
wijskundige ideeën>;<uit
rijn allervroegste erva
ringen vormt het kind
zich een beeld van de va
derrol, de moederrol, de
positie van broertjes en
zusjes en alle onderlinge
relaties die daarbij ho
ren. Ook bepaalt men
rijn eigen plaats in de
wereld.
„Het is in feite een
stelsel van vooroordelen
dat men zich eigen
maakt, en dat in het vol
wassen leven telkens
weer terug blijken te ko
men. Tot en met de part
nerkeuze toe," verklaart
Van Vuuren. Voor vol
wassenen organiseert de
STIP zogenaamde levens
stijl-groepen, waarin met
elkaar geprobeerd wordt
om zich van de eigen
voor-programmering be
wust te worden. „Elke
beweging, elke oogopslag
zelfs is al een uiting van
die levensstijl. Als ie
mand altijd met een ge
bogen hoofd tussen rijn
schouders loopt wil dat
wat zeggen over de ma-
nier waarop hij in het le-
Veif staat. Wie een beetje
getraind is, kan uit een
eerste, indruk al aardig
wat-afleiden."
«>fhand van'het Ixiek^Em^^'idetTndividual' Psychoiö-
naderen' dagérvdns'vit vanlü'igielHet'fe nietzonder re-c
Dreikurs; worden" opvoé-
e dingsproblemen "bespro-'
ken. Ook aanstaande ou
ders rijn welkom om
daaraan mee te doen.
Via zo'n groep kwam ook
de huidige voorzitster
Willy van Vuuren ooit
met de STIP in contact.
Zij zat met het probleem
dat haar zoon onafgebro
ken huilde. „Overal had
ik cursussen voor ge
volgd en diploma's voor
behaald, behalve om op
den dat de IR rich inten
sief bezighoudt met op
voeding en onderwijs! In
de visie van deze stro
ming zijn de eerste vijf
levensjaren van een
mens in hoge mate bepa
lend voor de karakter
vorming en de ontwikke
ling van het wereld
beeld. In deze periode
wordt opgebouwd wat de
IP'ers met een techni
sche term de levensstijl
noemen: op grond van
JM©ers inzicht
•"«'"TpcH1 rijn het geen
therapeutische groepen,
benadrukt Van Vuuren.
Natuurlijk, men krijgt
meer inricht in het eigen
funcioneren en dat is
noodzakelijk om proble
men op te lossen, maar
wie eraan deelneemt
hoeft absoluut niet met
zichzelf in de knoop te
ritten. Gewone nieuws
gierigheid naar het hoe
en waarom van het eigen
handelen is al
voldoende.„Ik wilde
meer weten over me-
Freud en wordt niet of
nauwelijks aan« de>uni-
versiteiten onderwezen.
Ten oyrechte, .vindt: Van
Vuuren. „Naar onze-rin
legt Freud te veel nadruk
op het seksuele, hij is
daarin te determini
stisch. Daarbij is hij een
analyticus: hij haalt de
dingen uit elkaar. Wij
zien de mens als een
heelheid: lichaam, geest
en sociale omgeving ho
ren bij elkaar. De mens
is een eenheid in den
ken, voelen en handelen
en geeft zelf zin aan z'n
bestaan."
fundering is het moeilijkst Het be
ton moet zo snel mogelijk harden,
maar wij moeten eerst zestig kuub
grond uitgraven en dan de op
school gemaakte bekisting plaatsen
en stellen. Het luistert erg nauw,
want de spanning die later op de
draden van het 'klimrek' komen te
staan, is gigantisch."
De twee heren mogen dan pope
len om de details over het ontwerp
van het recreatiegebied te ontvou
wen, de twee leerlingen rijn iets
minder spraakzaam. „Wij weten
een beetje wat ons te wachten
staat," verzekert Lizzette en Gert
Jan vertelt over de verhalen die
rij hebben gelezen over het
vluchtelingenkamp. Westerveld
kent Taiskirchen en vertelt hoe de
voormalige garnizoensplaats voor
cavaleristen uit 1900 sinds de
Hongaarse opstand in 1956 dienst
doet voor de opvang van mensen
die hun land ontvluchten. „Het
kamp heeft zomers meestal zo'n
drieduizend inwoners, 's Winters
schommelt het aantal tussen de
1500 en 2000. Er ritten op dit mo
ment veel Roemenen en Tgechen,
maar je vindt er ook Albanezen,
Koerden en Palestijnen. Er zaten
vorige week nog in totaal 350 kin
deren, van wie er overigens op dit
moment 50 via de Stichting Euro
pa Kinderhulp in Nederland met
vakantie rijn. Ik vertel het om je
een indruk te geven, sommige kin
deren van zes of zeven jaar oud
rijn in Taiskirchen geboren.
Een cavia
Vemes: „Vertel eens over het
Tsjechische meisje dat ons heeft
geholpen bij de inzameling van het
geld en dat ook met ons meereist?"
Westerveld: „Over Jana? Jana
Is een i3-ja?ig meisje dat twee jaar
in Taiskirchen heeft gewoond en
ooit met zo'n vakantiereis in Ne
derland is geweest. Zij woont nu
samen met haar ouders in Nijme
gen, maar het gezin heeft nog geen
verblijfsvergunning. Jana spreekt
inmiddels bijna vloeiend Neder
lands met een Gelders accent en
kan je vertellen hoe het is om daar
als kind te leven temidden van
mensen die al het een en ander
achter de rug hebben en voor wie
de toekomst een zwart gat is. Het
kind vertelt hoe voor haar en leef
tijdsgenootjes zelfdodingen in het
kamp tot een 'verzetje' begonnen
te verworden. En hoe fijn het was
dat rij er ondanks het verbod in
slaagde een cavia te houden. Over
die cavia heeft Jana mij ooit het
volgende gezegd: Bij mensen moet
je op je woorden letten, bij dieren
hoeft dat niet. Ik bedoel maar, dan
weet je toch al bijna genoeg over
hoeveel kinderen in een vluchte
lingenkamp tekort komen."
Nog meer hulp
De leraar bouwtechniek en de
vrijwilliger van de Stichting Euro
pa Kinderhulp gaan begin volgen
de week niet alleen met leerlingen
uit de Hoeksche Waard op stap.
„De grote vrachtwagen vertrekt
zondag al, net als twee medewer
kers van de dienst voor Recreatie
en Wykaccommodaties van de ge
meente Rotterdam. Zij hebben een
volgepakte gereedschapswagen bij
zich. En dan stuurt de Stichting
Praktijkopleidingen Grond-, Wa
ter, Spoor- en Wegenbouw in de
regio Zuid-Holland nog een leer
ling-machinist en een leerling-
straatmaker mee om bouwputten
te graven en om in een later stadi
um de nodige drainage en voetpa
den in en op het terrein aan te
brengen."
„Inderdaad, een speeltuin is
een te bescheiden omschrijving,"
geeft Vernes even later grif toe.
„Ik schat dat wij het wanneer
je het zou lóten doen over een
project van een kwart mihoen gul
den hebben."
Dooi» C.trtls Zijlmans
ROTTERDAM Op verlaten
parkeerplaatsen, in de kroeg, op de
markt, de kermis of gewoon aan
de deur tikt menigeen voor weinig
geld een schijnbaar waardevol
gouden horloge op de kop, dat
meestal na enig onderzoek achter
af een prul blykt te rijn. Het Belas
tingmuseum Prof. dr. Van der Poel
aan de Parklaan in Rotterdam
heeft tot 3 september de tentoon
stelling 'Sprekend Zilver', waar be
zoekers kunnen zien hoe ze valse
van echte edelmetalen moeten on
derscheiden. Men kan er zelfs een
soort examen doen in de vorm van
een prijsvraag. Deelnemers moe
ten een keurteken op rijn echtheid
schatten, een zilveren vork date
ren, een horloge taxeren en uitzoe
ken van welk metaal een versierde
schaal is vervaardigd.
„Iedereen kan op z'n klompen
aanvoelen dat men niet voor vijf
honderd gulden een echte gouden
Cartier-horloge koopt," vertelt
Geert Nieman van het Belasting
museum. „Toch lopen er nog
steeds mensen in, terwijl iedereen
naar de keurmerken hoort te kij
ken. Die moeten in al het goud en
zilver staan en zijn aangebracht
om de consument te beschermen.
Zonder echte tekens en merken, is
het geen edelmetaal. Voor een
paar gulden is een boekje te kopen
waar ze allemaal instaan." Bij
twy'fel is het mogelijk om tegen
een lage prijs het voorwerp te la
ten keuren bij het Waarborgkan-
toor.
Hoe zo'n kantoor, waar naast de
controle op de echtheid ook de
keurtekens worden afgeslagen, er
vijftig jaar geleden uitzag is op de
tentoonstelling te rièn. Behalve ad
ministratieve attributen, waarvan
de meeste allang uit de tijd rijn, is
er de toetststeen, waarover al in
de bijbel werd gesproken. Hierop
maakt de keurmeester het het te
keuren voorwerp een krasje en
vergelijkt dit met andere krasjes
van toetsnaalden. Een ervaren on
derzoeker riet zo direct welk ge
halte edelmetaal aanwezig is. By
twijfel laat hij er daarna zuur-
mengsels op los en vergelijkt op
nieuw. Mocht deze proef geen ze
kerheid bieden, dan haalt men een
klein stukje van het voorwerp en
weegt dat op de speciale essaaiba-
lans.
Bij de proef met het goud wor
den vervolgens in een oventje alle
andere metalen op een ingenieuze
manier verwijderd en weegt men
het stukje opnieuw op de zeer se
cure balans. Bij het zilver lost men
de stof op en laat men het een che
mische reactie ondergaan. Uit de
hoeveelheid vloeistof die hierby
nodig is, leest men het gehalte van
de legering af. Na deze 'trucs' krij
gen de goedgekeurde voorwerpen
met stalen slagstempels keurte-
•kens, hetgeen tot de jaren twintig
nog met de hand gebeurde.
Behalve gehaltemerken, slaat
men jaartekens, kantoormerken
van het waarborgkantoor dat de
keuring uitvoert, en in sommige
gevallen dat van de maker, het zo
genaamde meesterteken. Zo kan
men aan de hand van de stempels
heel wat te weten komen. Behalve
het waarborgkantoor en de vele
vergrotingen en overzichten van
tekens, is er een zilveren tabak
spot te zien. Deze is gewonnen by
een harddraverywedstrijd en bet
Een medewer
ker van het
Belastingmu
seum scheidt;
in de oven het
goud van de ,q
andere meta- -
len i!
meesterteken verraadt dat de pot
is gemaakt door de edelsmid Hen-
ricus Hubert Het stadsteken ver
wijst naar Groningen en de jaarlet-
ter naar 1805.
Een andere vitrine toont valse
lijk gestempelde nep-gouden
broodjes', die ooit tijdens een
koop voor echt moesten doorgaan.
Of 'gouden' horloges van Rolex tot
Seiko. „Bij sommige zyn de keur
merken zo knap vervalst, dat al
leen een kenner aan het uurwerkje
kan zien dat ze niet echt zijn,"
weet Geen Nieman te vertellen.
Van de Gildetyd tot het eind
van de Bataafse Republiek in 1807
hield het goud- en rilvergilde zich
met de uitvoering van door de
overheid in 'placaeten' en 'ordon
nantiën' opgelegde voorschriften
bezig. Pas tijdens het bewind van
Lodewijk Napoleon kreeg het Ko
ninkrijk Holland 42 departementa
le waarborgkantoren en geheel
nieuwe keurtekens. Na de Franse
bezetting werden de eerste nu nog
gangbare keurstempels afgeslagen
en in 1852 kwam de eerste Neder
landse Waarborgwet tot stand. De
belasting op de keuring verdween
met de komst van de Benelux, be
gin jaren vyftig. Inmiddels is de
Waarborg van Platina-, Goud- en
Zilverwerken geprivatiseerd en
omdat deze niet meer onder het
Ministerie van Financiën valt, is
het voor het Belastingmuseum in
teressante geschiedenis geworden.