Leven van eeuwen blootgelegd bij Grote Kerk in Vlaardingen m Gemeentevoorlichting pas twintig jaar in zwang COURANT. t Het Vrije Volk SCHIEDAM Van Bochove in naar Geschieden s vliegveld Waalhaven vastgelegd in boek Lof voor papiersubsidie KUNST TE KIJK m Jï* Archeologen laten kijkers toe voor ze verder graven naar resten van vroege middeleeuwen mm Fonds voor experimenten Harmonie Wilton geeft concert in Trefpunt ws PAGINA 4 ZATERDAG 30 JUN11990 s- Door Annet van Aarsen VLAARDINGEN De leden ï;-\van de archeologische vereniging Helinium graven dagelijks in een f -* ,meters diepe put op het terein van ff de oude fonotheek aan de Hoog te straat. De op het oog modderige I' .bodem van de put blijkt tal van n bijzondere resten uit vroegere tij- ftftden te herbergen, ft; Momenteel wroeten de {ama- |ft teur-)archeologen in een laag uit ft- de elfde eeuw, het tiende niveau ft dat ze, gedurende de drie maanden ff -dat ze nu al bezig zijn, tegenkwa- men. Om de nieuwsgierigheid van i-de Vlaardingse bevolking te bevre- digen, organiseert Helinium mor- I jgen een open dag. Van 12.00 tot I -16.00 uur kan het publiek zondag jn en om de opgravingsput de naar 4. boven gehaalde voorwerpen en an- - dere bewoningssporen bezichtigen. Het terrein bleef tot nu toe ech ter hermetisch afgesloten. „Het is 'zo precies werk dat we tijdens de f opgravingen eigenlijk geen ondes- kundigen kunnen gebruiken," zegt Jeroen ter Brugge, die buiten de f?* put de vondsten registreert en uit tekent op de plattegrond. De men- sen in de put schrapen met een I -schep voorzichtig laagje voor laag- i je van de bodem. t De leek zou die kleine ver io~ ging in de bodem gewoon defini ëren als een stukje steen, maar de gravers zien er direct een echte elfde-eeuwse leren schoenzool, on geveer maatje 43, in. Voorzichtig worden de contouren van de zool blootgelegd. Vervolgens graven de archeologen het voorwerp met de grootste zorg uit. Eenmaal uit de kuil wordt de zool in karton en plastic opgebor gen en voorzien van een etiket. „We kunnen zoiets niet te lang aan de open lucht blootstellen," verklaart Jeroen de omzichtige werkwijze. „Dan zou ze in een mum van tijd uit elkaar vallen." Hij is zichtbaar tevreden met de vondst. Bij zijn weten is er alleen in Dordrecht en in Deventer en misschien in Alkmaar schoeisel uit deze periode opgegraven. Helinium conserveert de zool, net als alle andere leren voorwer pen, zelf. Houten resten worden naar het labaratorium gebracht. Hetzelfde geldt voor zaadmonsters, niet direct om het te conserveren, maar om te kijken wat de mensen uit de betreffende eeuw consu meerden. Scherven worden netjes schoongewassen, gesorteerd en zo mogelijk aan elkaar geplakt. Dat de opgraving tot nu toe zo veel vruchten afwerpt, komt door dat de bouwput zich precies in de terp bevindt waar ook de Grote Kerk op staat. Deze terp werd in de loop der jaren telkens opge hoopt met huishoudelijk afval. Liet pa een kannetje vallen dan kwam dat dat huiten op de grote hoop te recht. De leden van Helinium heb ben echter ook niet-kapotte voor werpen naar boven gehaald. Eén van de pronkstukken is een mooie benen kam. Het gaat de archeologen overi gens niet alleen om de afvalresten. In de put hebben ze funderingen uit verschillende perioden aange troffen. Vanaf de zestiende eeuw tot heden zijn dat stenen muren. In de diepe put prijken momenteel echter een paar houten palen, fun- deringsresten van een woning uit de elfde eeuw. Door de palen op kaart uit te tekenen, hopen de ar cheologen de precieze ligging van de woningen te ontdekken. Terwijl Rotterdam in de elfde eeuw nauwelijks een rol van bete kenis speelde, was het toenmalige 'Vlaardingen' op de terp één van de belangrijkste 'steden' van het graafschap Holland. „We hebben kunnen aantonen dat de nederzet ting als één van de hoofdsteden van deze streek heeft gefungeerd," aldus Jeroen ter Brugge. De wijze van werken in de bouwput aan de Hoogstraat is re delijk uniek te noemen. De meeste opgravingen in Nederland worden net als bij de spoortunnel in Rot terdam machinaal gedaan. „Door geld- en tijdgebrek neemt men dan genoegen met het onderzoeken van de lagen, zoals ze in de wand van de put te zien zijn," verklaart Je roen. „Als men dan aankomt op het interessantste niveau, meestal het oudste, wordt pas overgegaan op graven met de hand. Wij hebben hier de mogelijkheid om een zo volledig mogelijk beeld van alle perioden te krijgen en dat is rede lijk uniek," vervolgt hij. Het gaat hem en de rest van Helinium niet om de vondsten op zich maar om de structuur. De vondsten maken daar deel van uit. Het naar boven gebrachte mate riaal, onder andere 'kilo's en ki lo's' scherven, zal nadat het pro ject is afgesloten, worden tentoon gesteld. De werkzaamheden in de put zijn echter nog niet ten einde. Helinium hoopt zoveel tijd te heb ben dat nog twee meter dieper kan worden gegraven. De vereniging vermoedt daar resten uit de vroege middeleeuwen (zevende eeuw) te vinden. Door Rein Wolters Vliegveld Waalhaven. Bij vooral oudere Rotterdammers roept dat herinneringen op. Daar immers 'vonden op 10 mei 1940 de eerste gevechten in Nederland van de Tweede Wereldoorlog plaats. Voor Waalhaven werd het de onder gang. Ouder dan twintig jaar mocht Europa's eerste burgervlieg veld niet worden. In de lucht- vaartgeschiedenïs heeft Waalha ven een belangrijke en interessan te rol gespeeld. De auteur J.L. Arense heeft het ontstaan en de ondergang van de luchthaven Waalhaven op een boeiende wijze beschreven in het gisteren uitgebrachte en rijk geïl lustreerde boek 'Waalhaven 1920 -1940'. Arense was van 1934 tot 1 1940 in dienst van de KLM werk zaam op Waalhaven. Na de Twee de Wereldoorlog was hij 16 jaar verbonden aan de dienst perso neelszaken van de KLM. Daarna, tot aam -zijn persioen,- was hij waarnemend ."hoofd van de afde ling vogelvluchtfotografie van KLM-Aerocarto. Waalhaven had bij de aanleg in 1920 nauwelijks concurrentie. Alle andere vliegvelden in Europa had den een militair karakter en bo den nauwelijks enige accommoda tie aan het passagiersvervoer. .Praktisch alle vooroorlogse extra vluchten van de KLM, zoals die ,naar Oost- en West-Indië zijn op ..Waalhaven in technische zin voor bereid. Ook de roemruchte üiver en de Snip werden op Waalhaven gereed gemaakt voor hun histori sche vluchten. De burgerluchtfoto grafie en de sportvliegerij zijn op Waalhaven groot geworden. De ..technische dienst van de KLM is -.-.eveneens op het voormalige Rot- 'tèrdamse vliegveld tot ontwikke- .ling gekomen. i Het bekende luchtschip Graf -"Zeppelin deed Waalhaven op drie Aran haar vaarten aan. In de mei- Met loeiende sirene liet een ME-busje van de Schiedamse politie gisteren aan het Hermuspad in Woud- hoek de buren opschrikken van de familie Van Bochove. Het was echter een grap. De bij de gemeente met VUT vertrekkende voorlichtingsambtenaar Bas van Bochove werd met vrouw en kinderen opgehaald voor een afscheidsreceptie in het Stadskantoor. Ook daar klonk de sirene bij aankomst. Op die receptie, met op Bas' verzoek nadrukkelijk alleen burgemeester Reinier Scheeres als spreker, ontving Van Bochove de eremedaille in goud behorend bij de Orde van Oranje Nassau. De aanvraag hiervoor was door collega- voorlichters en journalisten ingediend uit dankbaarheid voor de prettige samenwerking, die zij jaren met de oud-journalist hebben gehad. By de overhandiging waarschuwde de burgemeester uitgevers voor ver schraling van de journalistiek door inkrimping van budgetten en uitgaven en een persoonlijk woord van dank ging naar Bas van Bochove voor zijn voortdurende souflering van Scheeres bij bezoeken. „Ik ga niet bij myn vertrek zeggen wat ik vind dat er fout is. Ik praat dus niet over de secretariestructuur of de ka- mertjescultus," zei de vertrekkende ambtenaar aansluitend. Een dankwoord had hij voor „alle ambtena ren die tevergeefs hebben getracht een ambtenaar van me te maken en hun collega's die bij voorbaat het nut er niet van in zagen". Aansluitend kwamen honderden hem en zijn vrouw de hand schudden. SCHIEDAM De PvdA is huiverig geworden van de fi nanciële tegenvallers vanener gie-experimenten en wil daar om een fonds instellen waar uit eventuele financiële strop pen kunnen worden betaald. De gemeente moet bijvoor beeld behoorlijk in de buidel tasten voor het betalen van aanpassende werkzaamheden in het energetische woning complex aan de Stations straat. Dat geldt evenzeer voor de klimatologische situa tie in de openbare basisschool Het Startblok. Wethouder Aad Wiegman vindt het instellen van een risicofonds voorals nog voorbarig. Hij vindt het niet onredelijk dat het rende ren van experimenten iets langer duurt dan verwacht. SCHIEDAM Het instellen van een gemeentelijke bijdrage voor het ophalen van oud papier is in de raadscommissie voor Finan ciën met instemming ontvangen. „Zo'n bijdrage is een goede zaak," verwoordde de FvdA'er Cor Huij- ken. „Hierdoor blijft het aan de basis gescheiden inzamelen van deze afvalstroom gewaarborgd en blijft ook het streven van de ge meente naar een goed milieubeleid overeind." Het ophalen van oud papier door scholen, verenigingen en in stellingen dreigde te verwateren door de te lage opbrengst. De Goe man Borgesiusschool had de eigen ophaaldienst al opgedoekt. Voor het gemeentebestuur was reden een subsidie van 250 gulden per tienduizend kilo in te stellen. Met deze maatregelen hoopt het college dat er mede een extra stimulans van uitgaat en dat nog meer oud papier gescheiden van andere af valstromen wordt ingezameld. Waalhaven had by de aanleg in 1920 nauwelyks concurrentie. Alle andere vliegvelden in Europa hadden een militair karakter en boden nauwelyks enige accommodatie aan het passagiersvervoer. dagen van 1940 werd het vliegveld door de Duitsers geheel verwoest. Wederopbouw na de oorlog bleek niet meer mogelijk vanwege de noodzakelijke uitbreiding van de vele zeehavens. In 1956 kreeg Waalhaven in het vliegveld Zes tienhoven (nu Rotterdam Airport) aan de andere kant van de stad een opvolger. De presentatie van het boek werd daar gisteren gehouden. Mr. J. Biemond, directeur van de vlieghaven, kreeg het eerste exem plaar uitgereikt. „Een hardstikke fijn boek. Het is belangrijk dat hierin een stuk van de geschiede nis van Waalhaven is vastgelegd." Overigens is Arense niet de eni ge die een boek over het verdwe nen vliegveld (nu is daar een om vangrijk industrieterrein) heeft uitgebracht. Zijn college uit de Waalhaven-jaren, A.G. de Jager, deed dat in 1985 ook al. Het boek van Arense is aanzienlijk comple ter en voorzien van unieke, soms nog nooit gepubliceerde foto's. Het is een geschiedkundig document dat uitpuilt van de technische ge geven en jaartallen. Maar tegelijk een prima lees- en kijkboek dat een uitstekend inzicht geeft in wat vliegveld Waalhaven heeft bete kend. 'Waalhaven 1920 - 1940. Au teur J.L. Arense. Uitgevery De Betaafsche Leeuw te Amsterdam. Paperback-uitvoering; 112 blad zijden met 128 foto's en tekenin gen. Prijs 29,50. SCHIEDAM De Harmonie van Wilton Fijenoord geeft mor gen een concert in verenigingsge bouw Het Trefpunt aan de Nieuwe Waterwegstraat een concert. Aan vang 20.00 uur. Toegang gratis. De Harmonie verzorgt een muzikale rondleiding door Europa. J. Grut ter is hierbij de dirigerende reis leider. Ook het leerlingenorkest verzorgt een optreden. Bovendien geeft de flamengo-dansgroep Aires Flameng's een extra tintje aan het concert. Voorts worden er rock 'n roll en lambada-demonstraties ge geven. Door Han van der Horst SCHIEDAM - Het was druk gisteren in het Stadskantoor, toen Bas van Bochove afscheid nam als voorlichter van de ge- meente Schiedam. Want met hem eindigde een beetje een „(Overgangstijdperk. Bas van Bo chove was na vele jaren Vrije '.""yolk-verslaggever te zijn ge weest, overgestapt naar de Voor lichting. Mensen van zijn genera te in dat vak hebben meestal een journalistiek verleden en dan mag je rustig stellen in vijftig percent van de gevallen bij onze krant. Zij hebben voor lichting tot een onmisbaar onder- deel gemaakt van het overheids- apparaat. Zij worden meestal op gevolgd door jonge mannen en vrouwen die van het begin af aan voor een carrière bij de j overheidsvoorlichting hebben ge- - kozen. Voorlichters helpen bestuur ders en medewerkers van het ge meentelijk apparaat om te com municeren met de burgerij. Daar heb je vaklui voor nodig, want er moet heel wat duidelijk gemaakt worden in onze ingewikkelde maatschappij en de mondige bur ger van tegenwoordig neemt niet alles voor zoete koek aan. Voor de Franse Revolutie was het allemaal makkelijk. Een stadsomroeper maakte besluiten van de stedelijke overheid be kend. En als het moest bij dreigende onlusten bijvoorbeeld kon je altijd een „Waarschou wing" aan laten plakken. Volgens dat principe is het ei genlijk tot diep in onze eeuw ge daan. De overheid deed eigenlijk niet zo veel. De Schiedamse ge meenteraadsleden namen nu en dan een verordening aan die dit of dat verbood, zij lieten wegen of riolering aanleggen. Zij wezen plaatsen aan waar particulieren mochten bouwen. Zij hieven be lasting en zorgden voor politie toezicht. Communiceren met de burgerij gebeurde dan ook op heel eenvoudige wijze. Men plaatste mededelingen in de Schiedamsche en later ook in de Nieuwe Schiedamsche Courant. Die kwamen dan in de eerste ko lom op de voorpagina terecht en ze zijn nog steeds treffend door hun bevelende toon en hun onna volgbaar ambtelijk jargon. De gemeente was een bolwerk waar buitenstaanders niet bin nen kwamen. Journalisten haal den het niet in hun hoofd om ge meenteraadsleden of ambtenaren om inlichtingen te vragen. Ze maakten zeer precieze stenografi sche verslagen van de gemeente raadszittingen niet van de >t-S0. Zaterdag 3 Januari. 4Sl- De Schiedamse Courant zoals hy tientallen jaren fungeerde als doorgever van het officiële gemeentelyke nieuws. commissievergaderingen, die wa ren strikt geheim en daar bleef het bij. De rest vernam de burgerij wel uit de advertenties. Na de Tweede Wereldoorlog viel dit systeem niet vol te hou den. Gewoon omdat Nederland een welvaartsstaat werd met een zeer sterke overheid ook op het gemeentelijk niveau. De amb tenaren kregen veel meer met de burgers te maken en ze begrepen, dat ze hun medewerking nodig hadden. Amsterdam ging in Ne derland voor door direct al na de bevrijding de eerste gemeente- voorlichter aan te stellen. Dat was de legendarische mr. Piet Mijksenaar, die zo'n beetje in zijn eentje aan dat vak vorm gaf. Middelgrote gemeentes zoals Schiedam volgden in de jaren zestig en zeventig. Han Spruijt was in Vlaardingen een_ van de eerste in deze streek. Hij was al ambtenaar in Ouderkerk a.d. Amstel maar had als correspon dent journalistiek werk verricht. Meestal koos men een vertrouw de journalist. Op het stadhuis in Schiedam werd Dolf Buskens aangetrokken, de chef van de stadsredactie van de Schiedam mer, een kopblad van het Parool, dat in de jaren zestig is opgegaan in Het Vrije Volk. Tegenwoordig kent Schiedam een hele afdeling voorlichting. Want het werk heeft zich uitge breid. De gemeente verzorgt tal van folders en publikaties die al lemaal de bedoelingen van de overheid proberen duidelijk te maken Vaak in verschillende ta len, want in Schiedam wordt naast Nederlands tegenwoordig ook Turks, Marokkaans Ara bisch, Berbers enzovoorts gespro ken. Bovendien doet de gemeente veel ingrijpende dingen, waarbij bewoners betrokken worden. Als zij wijken renoveert bijvoor beeld. Toch worden voorlichters in sommige kringen gewantrouwd. De grens tussen het duidelijk ma ken van de bedoelingen der over heid en propaganda is vaag. De meeste voorlichters beschouwen zich als een verbindingspersoon tussen de buitenwereld en de an dere afdelingen in de overheid. Maar ze staan natuurlijk regel matig onder druk om juist het omgekeerde te doen; om onaan gename feiten te verdoezelen. En zo nu en dan proberen wethou ders dat ligt in de natuur der dingen de afdeling voorlich ting te gebruiken om zich poli tiek te profileren. Voorlichting is een apart vak geworden. SIERAAD In Galerie Alpha is een col lectie sieraden te zien van Wim en Sigrid Kok en monoprints van Gwénële Diascorn. De sie raden zijn gemaakt van titani um en zilver. De monoprints bestaan voornamelijk uit por tretten en zijn uitgevoerd in kleurige vlakken. Galerie Alpha is gevestigd in de winkel van juwelier Kok aan het Broers- vest 93. Sinds een half jaar wordt iedere maand een nieu we tentoonstelling ingericht. COÖPERATIE De Verbruikerscoóperatie Rotterdam heeft meer dan een eeuw bestaan. In 1860 werd de eerste coöperatieve winkel ver eniging Neerlands Werkman opgericht en kort daarna volgde de Rotterdamse Verbruikers vereniging, de Ambtenaren- coöperatie, De Vooruitgang en de socialistische coöperatie Voorwaarts. Na de oorlog fu seerde de Vooruitgang met de in 1920 opgerichtte Rooms Ka tholieke coöperatie De Ster. In het Nationaal Coöperatie muse um aan de Lange Haven/hoek Appelmarkt is een tentoonstel ling te zien over de geschiede nis van deze coöperaties, geïllu streerd met geschriften, foto's, contracten en oude gebruiks voorwerpen. De openingstijden zijn beperkt: op donderdag is het museum open van 12.30 tot 17.00 uur en van 19.00 tot 21.00 uur en op vrijdag van 12.30 tot 17.00 uur. Op zaterdag opent het museum haar deuren van 11.00 tot 17.0Q uur. De toe gang is gratis. JUBILEUM 'Stedelijk Museum Schiedam 90 jaar' is de eerste expositie, die na de verbouwing in het Schiedams museum te zien is. De jubileum-tentoonstelling is verdeeld over de Grote Kerk en het opgeknapte museum. Ze gaat over de kleine oudheidska mer die uitgroeide tot een mu seum van eigentijdse kunst, het Schiedams Stedelijk. De exposi tie geeft een beeld van de col lectie op het gebied van de ou de en hedendaagse kunst. Bo vendien wordt er een overzicht getoond van de Schiedamse sierkunstenaar A.F. Gips (1841-1943). De expositie is tot en met 26 augustus te zien in het Stedelijk Museum, Hoog straat 112 en in de Grote Kerk te Schiedam. D ARTHUR Dit weekend is voor het laatst de collectie zijdeschilde ringen te zien van kunstenares Cora Kools in de foyer van het Unilever, Research Laboratori um in Vlaardingen. Het thema van deze collectie is de legenda rische koning Arthur. Het mys tieke dat een grote rol speelt in de legende, is heel goed uit te drukken op zijde, vindt zij. In totaal heeft Kools al twintig schilderijen gemaakt, geïnspi reerd op Arthur. Belanstellen- den kunnen vandaag en mor gen tussen 14.00 en 17.00 uur terecht bij de foyer aan de Oli vier van Noortlaan 120. ACADEMIE In het Hollandiagebouw aan de Oosthavenkade 42 wordt tot 7 juli een overzichtstentoonstel ling gehouden. Deze expositie bevat werken van circa dertig docenten die in de afgelopen vijfentwintig jaar verbonden waren aan de Vrije Academie. Het Hollandiagebouw is van dinsdag tot en met vrijdag geo pend van 9.00 tot 12.30 uur en van 13.00 tot 17.00 uur (vrijdag tot 18.00 uur) en vrydagavond van 19.00 tot 21.00 uur en za terdag van 12.00 tot 17.00 uur, VENETIË Riflessione locale Weer spiegeling van een stad. Het Italiaanse woord 'riflessione' betekent weerspiegeling. Onder deze titel laten Kees Lesuis en Annette Braad tijdens de zo mermaanden tekeningen zien in de Bondspaarbank aan de Schiedamseweg 12 in Vlaardin gen. Ze zijn gemaakt naar aan leiding van een reis naar Vene tië. Lesuis en Braad troffen in deze Italiaanse stad een stem ming van vergane glorie: het geluid van een plotseling opdoe mend pleintje, kwebbelende da mes, de kleuren oker en warm- rood. De indrukken lieten zich volgens de kunstenaars niet vangen door een fototoestel. De expositie duurt tot en met 31 augustus. BONDSCOLLEGTIE Bondsmeester is een kwali- teitspredikaat voor foto's. Dit predikaat valt ten deel aan ver gevorderde leden van fotoclubs die aangesloten zijn bij de Bond van Nederlandse Amateur Foto grafen Verenigingen (BNAFV). Vijfenveertig foto's van deze 'amateurs' zijn nog tot 19 juli te zien in Vlaardingen, in de Cen trale bibliotheek aan de Waal straat op de le en 2e verdie ping. i- «gfefiawi m ft» Vier eu 1> e i- 11 h tie J nargang. VmrfaiHt fcrolnlc ntfMiMMl TïiBfflat t«- kmnitl itot MhW Kok tuu. I (wilnugt ia (oUihrlra «n u ijma, bunaog»- j O»*- da poliwk» gedrag

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1990 | | pagina 1