'Grasmatten z jn te duur geworden,
we moeten nu gewoon weer zaaien'
m
Glazen er ojvert voor
beeld van werfarbeider
Het Vrije Vblk SCHIEDAM
Bomen naast NS-station onnodig gerooid;
provincie weigert goedkeuring bouw
Schiedam: extra geld voor grote aantal zwakke groepen
GGD; Voorzichtig
met rauwe eieren
Kruiswerk wil fusie
utII
im
Frits Henderickx (70): 'Als er vanuit scheepsbouw een
opdracht komt, kan ik goed ontwerp op tafel leggen
tl
B
3
b
l PAGINA 4
-
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1990
SCHIEDAM Naar aanleiding
van een sterke landelijke toename
van acute maag- en darmontste
kingen adviseert de GGD Nieuwe
Waterweg Noord geen rauwe ei
eren of produkten waarin onver
hitte eieren zijn verwerkt, zoals
mayonaise te consumeren.
Volgens een woordvoerder van
de GGD is dit al de achtste explo
sie van maag- en darmontsteking
in 1990. De veroorzaker van acute
gastro-enteritis, zoals de ontsteking
ook wel genoemd wordt, is de bac-
teriegroep „salmonella enteriti-
dis".
Om deze bacteriesoort geheel te
doden moeten eieren hard gekookt
worden, of aan .beide kanten ge
bakken. Ook kippevlees kan een
bron van infectie vormen. Vooral
bij de barbecue is het gevaar van
besmetting niet denkbeeldig. Daar
om kan de kip voor het roosteren
het best even gekookt worden. Bo
vendien moet alles wat met het
rauwe vlees in aanraking is ge
weest, zoals handen, messen en
snijplanken, goed schoongemaakt
worden.
SCHIEDAM Het Kruiswerk
Nieuwe Waterweg-Noord en de af
delingen gezinsverzorging in
Vlaardingen, Schiedam en Maas
sluis zijn van plan om over enkele
maanden te fuseren. Volgens een
woordvoerdster van het Kruiswerk
zou een fusie grote voordelen bie
den voor mensen, die nu al of in
de toekomst gebruik maken van
thuiszorg-organisaties. Eén grote
thuiszorg-organisatie zou organisa
torisch beter kunnen werken dan
de kleine organisaties nu doen.
Volgende maand hopen Kruiswerk
en de verschillende afdelingen
voor gezinsverzorging de definitie
ve plannen op tafel te kunnen leg
gen.
SCHIEDAM Het Bastion Ho
tel, waarvan de bouw gepland was
aan de Burgemeester Van Haaren-
laan tussen de Schie en de 's-Gra-
velandseweg, komt nu als het aan
de gemeente en de directie van de
hotelketen ligt op de kruising
Louis Raemaekersstraat/Johan
Braakensieckstraat. Omdat de pro
vincie bezwaar heeft aangetekend
tegen de bouw op de oorspronkelij
ke plek, moest er naarstig worden
gezocht naar een ander stuk grond
Bewoners van de Louis Baemae-
kersstraat en de Johan Braken-
sieckstraat hebben eind vorige
week een brief in de bus gekregen
waarin de gemeente het voorne
men bekend maakt om het hotel
op de plaats van het voormalige
Vormingscentrum Nieuwe
Waterweg-Noord Noord te bou
wen. Het schrijven wekte onder de
bewoners de nodige verbazing om
dat er op de oude plek al begonnen
was met het rooien van bomen.
Volgens C. Conrads van de
Louis Raemaekersstraat kunnen de
gemeente en Bastion Development
BV van de bewoners de nodige
weerstand verwachten. „We zien
dat helemaal niet zo zitten. Een
hotel op die plek zal ons toch de
nodige overlast bezorgen," aldus
Conrads. „De mensen, die de
nacht doorbrengen, zullen toch
hun auto kwijt moeten en de
werknemers zullen ook niet ko
men lopen."
Voor de gemeente kwam de be
slissing van de provincie, dat het
gebouw niet aan de Burgemeester
van Haarenlaan mag worden ge
bouwd, als een volslagen verras
sing. „We hadden niet gedacht dat
de provincie zich zo strikt zou op
stellen ten aanzien van het be
stemmingsplan. Maar het schijnt
dus echt niet te mogen," aldus
hoofd L. F. Griffioen van de afde
ling stadsontwikkeling van ge
meentewerken.
Volgens de provincie is de
plaats aan de Burgemeester Van
Haarenlaan in strijd met het be
stemmingsplan omdat het te dicht
bij het station Schiedam/-
Rotterdam-West ligt. Het station
zal volgens de provincie een be
langrijke plaats innemen in het
Rijnmondgebied. De grond in de
omgeving zou daarom beter ge
bruikt kunnen worden voor ande
re doeleinden dan voor de bouw
van een kleinschalig hotel als Bas
tion.
Volgens Griffioen blijkt uit in
formele contacten met het provin
ciaal bestuur dat tegen de nieuwe
plek geen bezwaren zullen worden
aangetekend. „In het oorspronke
lijke bestemmingsplan wordt ge
sproken over scholen en consulta-
tiebureau's. Een hotel wijkt daar
als bijzondere bebouwing nauwe
lijks van af."
Bastion Development wil zo
snel mogelijk met de bouw begin
nen. Tijdens de feestdagen moet
het low-budget hotel met een capa
citeit van veertig kamers in ge
bruik zijn genomen. Morgenavond
om 20.00 uur lichten de gemeente
en de directie van de hotelketen
de bewoners in de recreatiezaal
van het Stadskantoor in over de
procedures en de bouwwerkzaam
heden.
Griffioen hoopt dan dat bezwa
ren van de zijde van bewoners uit
gepraat kunnen worden. „Bastion
zal geen zware belasting voor de
omgeving vormen. Er komen geen
uitgebreide horeca-voorzieningen,
geen eetgelegenheden en geen con
grescentrum. Parkeerproblemen
en andere overlast zullen zich dus
niet voordoen."
Door Renol Veste rgaard
SCHIEDAM - „Als je met de
(naaimachine tien keer die voet
balvelden op en neer bent gereden
ga je wel eens in je zelf praten
maar ik vind het heerlijk werk om
te doen." Schiedammer Cees Olst-
hoom (58) is al weken met een
vijfkoppige ploeg van openbare
werken „bezig het gemeentelijk
grasbestand een kopje kleiner te
maken. Deze week zijn de mannen
bezig op de sportvelden aan de
Hargaweg.
Heen en weer, heen en weer. Zo
op het eerste gezicht lijkt maaien
niet bepaald een opwindende be
zigheid maar Olsthoom ontkent
die indruk ten stelligste, de enkele
conversatie met zichzelf ten spijt.
„Vooral op sportvelden moet je er
constant met je hoofd bij blijven.
Je kunt niet zomaar over zo'n veld
rondrijden en maar hopen dat het
er een beetje redelijk uit komt te
zien. Je moet je materiaal goed
kiezen en het werk voorbereiden."
Het maaiseizoen begint eind
april en eindigt half oktober. Voor
sportvelden zijn die marges iets
ruimer omdat ze meestal in de
luwte liggen waardoor de tempera
tuur iets hoger is dat de groei be
vordert. Eigenlijk zou je de term
maaien beter kunnen vervangen
door .veldonderhoud'. Het meeste
werk wordt immers vóór het
maaien verzet. Bijzaaien, egalise
ren, bemesten, besproeien en ver-
ticuteren (beluchten) gaan het
daadwerkelijke snijden van het
gras voor. Pas daarna, als het bij-
gezaaide gras voldoende wortel
heeft geschoten, kunnen de maai-
machines worden ingezet. Voor
sportvelden gebruikt de gemeente
een zaadmelange waarin het En
gelse ,raygras' de meerderheid
heeft Deze soort kenmerkt zich
door de wat donkergroene kleur
en stevige wortels. „Maar we ex
perimenteren constant met andere
soorten," merkt Olsthoorn op ter
wijl hij keurend een plukje groen
uit de mat trekt.
We staan op het zonovergoten
veld van voetbalvereniging Her
mes. De mat is al voor de helft ge
schoren. Vooral in de doelgebieden
staat het gras er nog wat dunnetjes
bij. De lijnen die de ^zaaimachine
er eind mei in achterliet zijn nog
duidelijk te onderscheiden. Toch
moeten hier over een paar weken
weer forse doeltrappen gegeven
kunnen worden, het liefst zonder
dat er kluiten gras mee vliegen.
Gehurkt naar de aarde kijkend,
vat Cees Olsthoorn in het kort de
toestand van het gras samen. „Ei
genlijk is het nog te kort dag om
die doelgebieden al te maaien.
Eerst zouden de wortels nog wat
moeten groeien. Maar ja, over een
paar weken moeten de kalklijnen
er al op voor de eerste trainingen
en dan kijken we niet zo nauw.
Vroeger legden we er gewoon gras
matten in, die zij sterk en groeien
snel vast. Maar omdat die tegen
woordig zo duur zijn, moeten we
gewoon zaaien."
Voor de klus op het sportpark
Cees Olst
hoorn, meest
al op de klei
ne 'Torro-
maaier' by
het veldenon-
derhoud:
„Hier hebje
nog echt eer4j&*
van je werk.1
De sporters
zyn echt te
vreden over
ons werk."
Harga heeft de ploeg drie maaiers
ter beschikking. Twee daarvan
worden door tractors voortgetrok
ken. Cees Olsthoom is meestal op
de kleine 'Torro-maaier' te vinden,
een voertuig dat wat omvang be
treft nog het meest van een bots
auto op de kermis wegheeft. Zoals
voor de meeste apparaten geldt,
zijn er in het .maaimachine
park' ook exemplaren voor speci
fieke doeleinden. De wendbare
Torro met zijwaarts roterende bla
den geeft niet zo'n mooi ,snijbeeld'
zoals Olsthoom het noemt, maar is
wel geschikt voor de kleine hoek
jes en het grovere werk.
Op het sportveld wordt de Tor
ro nu ingezet om de 'sprieten' het
hoofd te bieden. Sprieten is vak
jargon voor oude, zaaddragende
grasstengels die de tractormaaiers
niet kunnen snijden omdat ze te
lang zijn. Vooral bij regenachtig
weer glijden de opwaarts draaien
de messen er daardoor langs. Blijk
baar veroorzaken ,de sprieten'
nogal wat ongenoegen bij de maai
ers, Alleen al bij het noemen van
het woord trekt Olsthoorn een
geïrriteerd gezicht. De messen van
de Torro, die iets hoger boven het
gras zijn afgesteld en meer als een
zeis werken, pakken het hinderlij
ke uitschot echter wêl mee. Mis
schien verklaart dat de voorkeur
van Olsthoom voor de Torro.
Je zou de Torro kunnen be
schouwen als een machine die
eerst het grove werk doet waarna
het span maaiers achter de trac
tors de mat in een keurig patroon
afwerken. Volgens Cees Olsthoom
heeft elke sportvereniging zo haar
eigen voorkeur wat patroon en
graslengte betreft. Zo ziet SVV
graag de bekende banen op de mat
omdat dat er op televisie wat ver
zorgder uit zou zien. De cricketver
eniging verwacht net als de ho
ckeyclub dat haar velden precies
op twee centimeter hoogte worden
gemaaid. Dat klinkt wat veelei
send maar de graslengte heeft alles
met de omvang van de speelbal te
maken: hoe kleiner de bal, hoe
korter het gras dient te zijn om
hem optimaal te laten rollen.
Slootploeg
Het gezicht van Olsthoom is ge
tekend door het werk in de buiten
lucht. Gebruind en met scherpe lij
nen rond de mondhoeken. Vroeger
toen Kethel nog echt agrarisch ge
bied was, werkte hij er als knecht
op een veehouderij. Door de stads
uitbreiding hield het bedrijf er
mee op. Daarna, nu zo'n vijftien
jaar geleden, solliciteerde hij bij
de plantsoenendienst en kon aan
het werk bij de slootploeg'. Sinds
dien heeft Olsthoom alle afdelin
gen van de dienst doorlopen,
waarvan zeven jaar bij de maai-
ploeg. „Ik heb altijd met beesten
gewerkt en dat mis ik soms nog
wel eens. Op de kinderboerderij in
het Beatrixpark heb ik nog een
tijd de beheerder geholpen als er
iets met een kip of geit aan de
hand was. Nu zit ik eigenlijk in
het algemeen onderhoud: snoeien,
kappen, zaaien, schoffelen; al naar
gelang het seizoen. Omdat ik zo
veel ervaring met maaien heb,
heeft het diensthoofd me als .re
servemaaier' 'ingeroosterd. Dat is
ook de reden dat ik nu hier op het
park ben. Ik val in voor een zie
ke."
,Het geeft veel meer voldoening
om op sportvelden te werken dan
in de stad. Hier heb je nog echt
eer van je werk. De sporters zijn
echt tevreden over ons werk. In
stadsparken is het de dag na het
onderhoud weer een puinhoop. Bo
vendien wordt je constant door
omwonenden in de gaten gehou
den. Eigenlijk werk je in een gla
zen kooitje. De plantsoenendienst
staat nogal negatief te boek bij het
publiek. Ze denken dat we alles op
ons dooie gemakje doen. Vroeger
was dat wel eens terecht; nu doen
vijf mensen veelal dezelfde hoe
veelheid werk waar vroeger acht
personen voor stonden.'
De Schiedamse
glazenier Frits
Henderickx:
„Er staan hier
te weinig beel
den, Je kunt ei
genlijk nergens
iets zien over
de historie van
Schiedam".
Door Annet van Aarsen
SCHIEDAM —-Schiedam ver- r
ijdient Tiet," een beeld van dëSverft
'arbeider. Daar is glazenier Frits
Henderickx stellig vaif-overtuigd.
„Er staan veel te weinig beelden
in de stad. Je kunt "eigenlijk ner~-
gens iets zien "over.de' historie
van, Schiedam.*<Oké, er*is een
f--beeld; van de brandersknecht en
een' béeld van de zakkendrager,
maar daar houdt het mee op."
Henderickx maakte in het
verleden zelf de Brandersknecht,
een beeld dat bij de Korenbeurs
staat, omdat hij vond dat niets in
Schiedam nog aan dit verloren
beroep herinnerde. Voor de
Werfarbeider geldt volgens de
glazenier hetzelfde. Het beroep is
in Schiedam min of meer passé.
„Toen Wilton Fijenoord in 1920
begon, werkten er duizenden
mensen. Nu is daar nog hooguit
een derde van over. Ook bij de
andere werven gaat het minder
of ze zijn zelfs helemaal -Verdwe
nen."
Voor de zeventigjarige glaze
nier is het natuurlijk heel mak
kelijk te 2eggen dat de stad een
beeld van werfarbeider verdient,
Hij zou immers het beeld zelf
kunnen maken. Henderickx zit
echter niet direct op een op
dracht te azen. „Momenteel zou
ik in staat zijn het aan te pakken
maar ik moet toch rekening hou
den met mijn leeftijd. Voor het
maken van zo'n beeld heb je zo
ontzettend veel spierkracht nodig
en op mijn leeftijd word je toch
kwetsbaar."
Toch raakt de oude baas, da
gelijks in zijn atelier aan de Ou
de Sluis te vinden, enthousiast
als hij begint te filosoferen over
'het beeld'. „In mijn jeugd voet
balde ik altijd in het Oude Wes-
''tèmrDaar hoorde je constant die
hamers dreunen tegen de
scheepswand. Dat waren kerels
zeg, met van die enorme klinkha-
- mers. Die mensen moesten een
kracht' opbrengen:. Goh, ik heb
ooit wel eens een klinkhamer op-
getildvinaar dat was echt met
moeite." En zo'n. "vent zwaaide
daar de hele dag mee."
Henderickx komt van oor
sprong uit Raamsdonksveer maar
verhuisde in- 1923 als vierjarige
met zijn ouders naar Schiedam.
De eerste indrukken heeft hij op
gedaan toen familie en inboedel
op een binnenvaartschip de
Nieuwe Haven binnen liepen.
Sindsdien heeft Henderickx de
stad enorm zien veranderen. Hij
praat graag en met veel nostalgie
over het oude Schiedam van
.driekwart eeuw geleden.
„Het is onbegrijpelijk hoe een
stad in zo'n korte tijd zo enorm
kan veranderen. De paarden met
wagens, de straatventers die met
goudvissen, schildpadjes, kope
ren kannen en andere waar
langs de deur kwamen. Het is al
lemaal verdwenen. Het rollen
van vaten met 500 liter jenever
naar de Lange Nieuwstraat en
niet te vergeten de geur van die
jenever, die altijd boven de stad
leek te hangen."
„Ach, als je mij er nu over
hoort praten, lijkt het alsof het
toen allemaal veel beter was.
Maar zo is het niet," haast de
glazenier zich te zeggen. „Schie
dam liep op allerlei gebied toch
wel achter. Eind vorige eeuw
stierf er hier nog een groot aan
tal mensen aan cholera. Dat was
voor mijn tijd maar toen ik hier
kwam, waren er toch ook nog
een heleboel misstanden."
„Neem nou de brandersknech
ten. Een groot deel van de bevol
king kwam toch in dit beroep te
recht als kind. Ze hadden nauwe
lijks onderwijs genoten, geen
zelfvertrouwen en de alcohol
heeft ook nog heel wat veroor
zaakt. Hemel, een emmer jenever
kostte zonder accijns vijf cent. Ik
iheb horen vertellen dat moeders
hun kinderen er zelfs in was
ten."
Nee, dan de werfarbeiders:
dat waren pas grote gezonde ro
buuste kerels, aldus Henderickx.
Het beeld van de werfarbeider,
dat hij in gedachten beeft, is dan
ook heel anders dan de Branders
knecht, die hij heeft gecreëerd.
„Die heb ik zo naturalistisch mo
gelijk gemaakt. Zo als dat oude
Schiedamse dialect, zo moest de
Brandersknecht worden. Er is
ooit een een meisje bij me ge
weest en die zei 'die Branders
knecht lijkt precies op mijn opa', y
Dat was dus precies de bedoe
ling. Maar de Werfarbeider zou
anders worden. Als die er komt
dan moet het een groot monu-
mentaal beeld zijn, een beeld dat
kracht uitstraalt. Hoekiger mis
schien."
Anders dan bij de Branders
knecht zal Henderickx met de
Werfarbeider niet zo maar op de
bonnefooi beginnen. „Ik begin
niet zonder opdracht. Het zou
een te groot project zijn. Maar
als er vanuit de wereld van de
scheepsbouw een opdracht zou
komen, dan weet ik zeker dat ik
wel een goed ontwerp op tafel zal
kunnen leggen."
SCHIEDAM De stichting
Edukatief Centrum voor Volwasse
nen krijgt tweehonderdduizend
gulden extra voor een uitbreiding
van het lesprogramma. Het totale
budget voor het komende lesjaar
komt daarmee op achthonderddui
zend gulden.
De oorzaak van de verhoging is
onder andere de achterstandsposi
tie waarin Schiedam verkeert. De
gemeente heeft in vergelijking met
omringende gemeentes veruit de
grootste aantallen zwakke groepen.
Minister Ritzen van WVC heeft in
verband met het jaar van de alfa
betisering extra geld uitgetrokken
om de achterstanden in de ge
meente te verkleinen.
Voor het Edukatief Centrum be
tekent dit dat het prioriteitenlijstje
in het ontwerpprogamma over
boord kan worden gezet. Alle ex
tra activiteiten, die het centrum
bedacht had om de achterstanden
bij de zwakke groepen in de ge
meente weg te werken, kunnen
worden uitgevoerd. De enige voor
waarde is dat er tijdig genoeg leer
krachten voor het uitgebreid" pro
gamma worden gevonden. In to
taal komen er vier formatieplaat
sen vrij, twee voor leerkrachten,
een coördinerdende en een admi
nistratieve plaats.
Volgens directeur H. Tiggelho-
ven van het Edukatief Centrum is
het zo moeilijk leerkrachten te
vinden omdat er geen nieuwe aan
voer is. „Alleen een lerarenoplei
ding is niet genoeg bij basiseduca
tie," aldus Tiggelhoven. „Voor het
lesgeven aan analfabeten is in ie
der geval ervaring nodig of bij
voorbeeld een jaar Sociale Acade
mie naast de "reguliere opleiding
tot docent."
Het Edukatief Centrum heeft als
uitwijkmogelijkheid om de va-
katures te vervullen de moge
lijkheid om een ontheffing bij de
onderwijsinspectie aan te vragen.
Op deze manier kunnen niet be
voegde HBO-ers tijdelijk les gaan
geven. Tiggelhoven is daarom niet
bang dat de extra lessen onder
andere voor een intensivering van
de lessen aan de twee lees- en
schrijfgroepen, een uitbreiding
van het aantal beginnersgroepen
allochtonen en lessen aan een nog
op te richten groep woonwagenbe
woners niet door zullen kunnen
gaan.
De directeur maakt zich meer
zorgen over de manier waarop hij
de doelgroepen voor basiseducatie
moet bereiken. „We hebben te ma
ken met twee groepen potentiële
klanten voor basiseducatie," aldus
Tiggelhoven. „De eerste bestaat uit
echte analfabeten, die niet of nau
welijks kunnen schrijven. Deze
groep bereik je niet met folders en
affiches, je moet het puur hebben
van mond-op-mond reclame bij
artsen, maatschappelijk werk en
scholen."
„De tweede groep bestaat uit
wat wij noemen semi-analfabe-
ten," aldus Tiggelaar. „Die kunnen
nog wel lezen en schrijven maar
onvoldoende om zichzelf te kun
nen redden. Onder andere onze
'turbo-groep' bestaat uit deze men
sen. Die komen voor een intensie
ve scholing in korte tijd, halen zo
rekenen en schrijven op, leren sol
liciteren en proberen daarna aan
het werk te komen of verder te le
ren, Voor de groep semi-analfabe-
ten hebben we een reclame-cam
pagne met folders en affiches op
touw gezet. De folders zijn nu al
uit, de affiches komen in oktober
in és abri's te hangen."
Globaal zijn er voor mensen,
die basiseducatie willen volgens
vier mogelijkheden. Er is een
Open School' voor vrouwen, waar
geleerd wordt op een practische
manier samen te werken en een
mening te vormen. Er is een groep
'Zoeken naar school of werk', een
soort inhaalcursus voor meiden
tussen de achtien en 27 jaar. Een
volgende mogelijkheid is een cur
sus Nederlands voor buitenlan
ders. En ten slotte is er de moge
lijkheid om te beginnen in een tur-
bo-groep.
De kosten voor alle
cursusmogelijkheden bedragen
f 50,-per jaar. Voor meer
informatie kan contact
opgenomen worden met het
Edukatief Centrum,
Stadhouderslaan 30,
telefoonnummer: (OIO) 4261511.
I
J
l'l
■41
m
W$
Bastion Hotel
waarschijnlijk
op andere plek
1 M|
l
I
i i
