1930
8,84
10.26
1939
10,28
13,43
1946
24,12
26,19
1952
29,30
35,97
ïgtlton-Jftjenoorïi sebert 1948
(y*|) NIEUWS
32
blik op het verleden blijft nog steeds bet
beste middel tot plaatsbepaling in een ver
anderde samenleving.
In bet eerste halfjaar na de oorlog droegen
vele sociale maatregelen het karakter van
hulpverlening. De productiviteit van de ar
beid was toen, na een tijd van verwarring,
nog vrij laag. Spoedig viel evenwel verbete
ring waar te nemen, waartoe o.a. de uitbrei
ding van bet kernwerk bijdroeg. Voortbou
wend op vroegere ervaringen in overleg tus
sen werkgevers en werknemers werd in de
zomer van 1945 de voormalige kern weer in
gesteld. Voor de beambten, technici en ba
zen bestond voorlopig slechts een contact
commissie, die echter enige jaren later (vol
gens de in Mei 1950 van kracht geworden
collectieve arbeidsovereenkomst voor de be
ambten in de metaalindustrie) in een afzon
derlijke kern werd omgezet.
Voor de grote arbeiderskern geschiedde de
candidaatsstelling door de erkende samenwer
kende vakorganisaties (bij Wilton-Fijenoord
bleef ook vrije candidaatstelling mogelijk).
Een en ander versterkte de positie van de
vakbeweging, welke nu tot volle wasdom was
gekomen en haar taak steeds ruimer was
gaan opvatten. Op de lange weg naar de be-
drijfsdemocratie zal het welslagen van nieuwe
organisatievormen op den duur echter afhan
gen van vele factoren, vooral de belangstel
ling van de arbeiders en van bun begrip dat
met de toeneming van bet aantal rechten
ook vele plichten zwaarder gaan wegen.
Dat met overleg veel kan worden bereikt,
blijkt uit de wijze waarop nieuwe stelsels van
tariefionen werden aanvaard. Op de achter
grond van de ingevoerde loonsystemen staan
nog andere vormen van beloning, steunend
op sociale wetgeving en vrijwillige bijdragen
van de naamloze vennootschap. Vormde dit
„indirect loon" vroeger een bescheiden per
centage van het werkelijk uitbetaalde loon,
langzamerhand steeg het tot belangrijke be
dragen.
Volgens de boekhouding van Wilton-Fijenoord
bedroegen de sociale lasten:
Wettelijke sociale
Wettelijke en vrijwil
Jaar
lasten in van
lige soc. lasten in
het loon
van het loon
Het is duidelijk dat een dergelijke sociale po
litiek een economisch fundament moet heb
ben en dat deze grondslag niet slechts kan
liggen in de toevallige baten van een gun
stige conjunctuur. Er is meer voor nodig om
bet bedrijf in stand te houden en zijn eco
nomische doelstelling met verschillende
sociale mogelijkheden te verbinden: vóór
alles een doeltreffende organisatie met een
maximale productiviteit van de arbeid.
In dit licht beschouwd, moest telkens de
aandacht worden gevestigd op de vermeer
dering van het aantal geschoolde arbeiders.
De bedrijfsschool mocht zich in de toene
mende belangstelling van directie en perso
neel verheugen.
Grote waarde kende men toe aan de beper
king van het aantal bedrijfsongelukken. Door
middel van veiligheidscommissies trachtte
men zich van veler medewerking te verze
keren, waarbij opnieuw het personeelsblad
„Wilton-Fijenoord Nieuws" diensten bewees.
Het sedert 1945 lierverschenen blad geeft ook
de weerspiegeling van veel nuttige en aan
gename vrije-tijdsbesteding: het werk van de
personeelsvereniging met haar talrijke afde
lingen. De 14de September 1946 werd aan
de „Personeelsvereniging Wilton-Fijenoord"
een belangrijk geschenk van de directie over
gedragen: een sportveld op het terrein van
de werf te Schiedam. Wij noemen voorts de
instelling van het „Willy Wilton-fonds", waar
op ieder lid van het personeel een beroep
kan doen voor financiële moeilijkbeden, bui
ten zijn schuld in het gezin voorkomend.
Evenzo het deelnemen door de onderneming
in het vacantiecentrum „Heidebad" te Epe.
En hiermede zijn dan nog maar enkele van
de vele sociale voorzieningen vermeld.
Eerst drie of vier jaar na de bevrijding wa
ren de meeste herstelwerkzaamheden achter
de rug - die voor het 46.000-tons dok nog
later - welke de opbloei van het bedrijf aan
vankelijk hadden geremd. Trekken wij de lijn
van ons historisch overzicht door naar het
heden, dan zou een beschrijving van de be
drijvigheid in onze tijd neerkomen op een
overzicht van de huidige activiteit in haar
volle omvang. Dit is echter niet de bedoe
ling van dit jubileumnummer, dat de groei
en bloei van Wilton-Fijenoord in het verle
den schetst.
Desondanks moeten toch wel enige feiten
worden vermeld, die tot de afronding van
ons verhaal behoren. Op de grens van het
verleden en het heden liggen bijvoorbeeld
de na 1948 geboekte orders voor nieuwbouw
waarvan vele werden voltooid en andere nog
steeds de hellingcapaciteit in beslag nemen.
De maatschappij legde veel eer in met de
voltooiing van twee moderne passagierssche
pen voor de Holland-Amerika Lijn: de
