5
(vjjjl NIEUWS
Bedrijf „de Baan" 1880
figuur van brede blik en merkwaardig za
kentalent, Roentgen niet op de meest kracht
dadige wijze had gesteund.
Roentgen toonde zich het vertrouwen waar
dig, dat de vorst in hem had gesteld. Hij
bracht het bedrijf tot bloei, vooral in tech
nisch opzicht, o.a. door de constructie van
een nieuw type scheeps-stoommachine (de
compound-machine). Het zou ons te ver voe
ren de ontwikkeling van het Etablissement
Fijenoord enigermate uitvoerig te schetsen.
Wèl mag worden opgemerkt hoeveel Rotter
dam te danken heeft aan Roentgen als pio
nier van de moderne industrie. In de toene
mende concurrentie tussen Rijnvaart en spoor
wegen dreigde het onafhankelijk geworden
België door een spoorlijn Antwerpen-Keulen,
de doorvoerhandel van Rotterdam uit te scha
kelen. Rotterdam's rivierstoomvaart gaf toen
de doorslag. Roentgen bouwde namelijk
zware sleepboten, die geschikt waren om
Rijnaken te slepen, een transportsysteem dat
speciaal gunstig bleek voor het transport van
massagoederen.
Financieel was de toestand van de N.S.M.
minder bevredigend, vooral omdat de afde
ling rederij van de maatschappij nogal eens
tekorten te zien gaf. Het is mogelijk dat
Roentgen zich sommige tegenslagen te veel
aantrok. Hij werd gekweld door buien van
neerslachtigheid, afgewisseld door vlagen van
onstuimige werklust, die het uiterste vergden
van zijn uithoudingsvermogen. Vermoeid en
geestesziek moest Roentgen in 1849 zijn ambt
neerleggen. Het bedrijf, waarvan de leiding
overging aan de heer J. W. L. Oordt, had
destijds 400 arbeiders in dienst. De N.S.M.
