CF» NIEUWS
8
overtuiging voor ernst moet nemen. William
Bradford Huie, die de gegevens over dit
„geval" verzamelde en neerlegde in zijn boek
„The Execution of private Slovik" toont met
krachtige en voor onze maatschappij tegelijk
beschamende argumenten aan, waarom wij in
de getuigenis van deze eenvoudige soldaat
wel geloven moéten.
Eddie Slovik groeide onder armelijke om
standigheden op ten tijde van de economi
sche crisis, die sterkeren en beteren dan hij
tot vertwijfeling bracht. De honger kwelt hem
en hij pakt een brood weg. De maatschappij,
die hem niet voeden kon of wilde, straft hem
zwaar voor deze euveldaad. Het is Eddie's
eerste aanraking met de wrekende Justitie,
maar niet de laatste. Met de economische
crisis in zijn land stijgt de crisis in Eddie
Sloviks innerlijk. Hij moet leven, maar hij
weet niet waarvan. In zijn nood vergrijpt
hij zich opnieuw aan andermans eigendom.
Het zijn slechts luttele dollars, maar het ant
woord van de beledigde maatschappij is niet
zo gering. Vijf lange, onbarmhartige jaren
brengt Eddie door in een „opvoedingsge
sticht", waar zijn moreel nog meer wordt
geknakt en aangevreten. Is deze Eddie Slo
vik een misdadiger? Nee, hij is volgens zijn
biograaf het gewillige slachtoffer van een
tijd, die verlicht heet, maar zijn eigen kinde
ren niet te voeden en te leiden weet.
Eddie ontmoet een meisje en zij is het, die
hem opheft, inspireert en leidt. Voor het
eerst in zijn jonge, moeilijke leven is hij
voluit gelukkig. Hij heeft een baan en een
vrouw gevonden en hiermee een beschut en
zinvol bestaan. Maar dan roept het leger
hem weg. Het is oorlog en ook de jonge Slo
vik moet naar het front. In de 372 dagen,
dat hij soldaat is, deelt zijn biograaf mee,
schrijft hij 376 brieven aan zijn vrouw. Over
gevoelig als hij is, kan Eddie Slovik niet op
tegen het geweld van de wereld, die hem nu
omringt. Elk hard geluid verschrikt hem en
tast zijn toch al geschokte zenuwen nog ver
der aan. Hij moet hier vandaan, weg, ver
weg van die verschrikkingen, spanningen en
wreedheden, die tezamen een oorlog vormen.
Hij wil terug naar huis, naar de enige plek,
waar hij zich veilig en begrepen voelt. Eddie
Slovik deserteert. Volbewust en omdat hij
zonder angst wil leven. Maar weer grijpt de
maatschappij in en nu eist zij zijn leven.
Al degenen, die de voltrekking van dit dood
vonnis bevorderden, waren op de hoogte van
Eddie Sloviks strafregister. Er is, zo stelt
Huie uitdrukkelijk, geen redelijke twijfel mo
gelijk aan het feit, dat deze wetenschap op
hun beslissing van invloed was. Had Eddie
Slovik een blanco strafregister gehad, hij zou
nu mogelijk nog hebben geleefd. Nu ligt hij
onder een steen zonder naam, met moorde
naars en andere misdadigers begraven op een
stuk grond, dat door dicht struikgewas aan
het oog van de rechtvaardige wordt onttrok
ken. Uitgestoten ook na zijn dood. En dit
mede door een brood, dat hij stal, toen zijn
maag leeg was en de maatschappij hem óók
alleen maar stenen te bieden had
Het drama van Eddie Slovik is een van de
vele, die het leven oplevert. Het is de tra
giek van een zwakke, overgevoelige natuur,
die als kind al niet tegen het bestaan met
zijn vele, gecompliceerde eisen was opgewas
sen. Die het slachtoffer was van omstandig
heden, waaraan hij zelf geen schuld had,
maar waaraan hij niettemin ondergeschikt
was. De trieste geschiedenis van een mens,
die even goed ónze naam had kunnen dra
gen
Maar wij stalen geen brood en evenmin ver
duisterden we ooit geld, zeggen we misschien.
Nee, maar wij hadden waarschijnlijk ook
nooit honger en evenmin zwalkten we in
hopeloze armoede en verlatenheid over de
straat, koud en eenzaam, zoals alleen een
kind in een grote stad eenzaam kan zijn.
En kenden we de verleidingen niet, waaraan
een mens blootstaat, die normaal niet aan de
slag kan komen en zich dan langzaamaan,
maar onweerstaanbaar voelt wegzuigen in de
poel, die „misdaad" heet, maar in vele ge
vallen met „menselijke onmacht" beter is
benaamd
Eddie Slovik was geen geboren misdadiger
en toch verviel hij tot de misdaad. Wij, u
en ik en onze kinderen zijn evenmin geboren
misdadigers, maar precies als in zijn geval
houdt zulks niet in, dat wij op het rechte pad
zullen blijven als de omstandigheden zich
eens tegen óns keren. Het is een waarheid,
die voor ieder mens geldt en die even reëel
als leerzaam is. Leerzaam in deze zin, dat
wij op het gebied van de misdaad niet kun
nen en mogen denken alleen in termen van
veroordeling en vergelding. Door liet laatste
te doen, negeren we immers hard en kort
zichtig de onvolkomenheden in onze maat
schappij en - in onszelf. Staat niet waarschu
wend en bezwerend boven de eeuwen het
Evangelie-woord: „Wie zonder zonden is,
werpe de eerste steen"?
Wie zou na het bovenstaande in alle ge
moedsrust stenen durven werpen naar de
nagedachtenis aan Eddie Slovik? De maat
schappij in zijn gespletenheid, willekeur en
onmacht deed en doet zulks. Maar wij? U
en ik? Zouden wij hier in plaats van ste
nen niet liever brood willen zien? Brood en
