SUID-AFRIKA
Geweldige
NIEUWS
10
k—7uid-Afrika, oorwegend landbouland tot 'n korte
sewentig jaar gelede, is vandag die industriële werks-
winkel van die ontsaglike Afrikaanse vasteland. Ek
en ander mense van my leeftyd was bevoorreg om
hierdie allesmeesleurende vreedsame revolusie gade
te slaan - die oorgang van 'n oorwegend landbou-
en mynbouland tot potensieel een van die grootste
nywerheidslande ter wereld.
Syfers is altyd vervelend, mapx dit is tog nodig om
enkele statistiese gegewens aan te haal om die om
vang van hierdie omwenteling toe te lig. Toe die
Unie van Suid-Afrika in 1910 gestig is, was die waar
de van landbouproduksie byna net so veel as dié van
minerale en die sekondêre nywerhede tesame. Eers-
genoemde was ongeveer fl. 550 miljoen, dié van
minerale ongeveer fl. 400 miljoen en laasgenoemde
ongeveer fl. 170 miljoen. In 1939 was die onderskeie
waardes in dieselfde volgorde: fl. 650 miljoen,
fl. 660 miljoen en fl. 2000 miljoen.
Verlede jaar was die produksiesyfers: landbou fl. 3400
miljoen ('n toename van 500 persent); mynbou
fl. 3000 miljoen ('n toename van 450 persent) en
sekondêre nywerhede fl. 15000 miljoen ('n toename
van bijna 750 persent). Vanjaar sal 20,000 fabrieke
na verwagting goedere ter waarde van fl. 16000 mil
joen vervaardig - 'n vermeerdering van fl. 1000 mil
joen in een enkele jaar!
Soos duidelik uit bostaande syfers blyk, het die groot
ste ontwikkeling gedurende en na die Tweede We
reldoorlog plaasgevind. Dit is ook heel begryplik.
Suid-Afrika moes noodgedwonge sy eie fabrieksgoe-
dere begin maak ten gevolge van toevoermoeilikhede
gedurende die oorlog, 'n Groot aantal skepe is naam-
lik om die Suid-Afrikaanse kus gekelder.
In 1939 was daar nog maar 10000 fabrieke wat
goedere ter waarde van fl. 2000 miljoen gefabriseer
het. In 1945, aan die end van die oorlog, was daar
nog geen 11,000 fabrieke nie, maar die waarde van
produksie het toe alreeds gestyg tot fl. 3750 miljoen.
Die toepassing van invoerbeheer in 1949 waardeur
die invoer van luukseartikels aan bande gelê is, het
die fabriekswese natuurlik ook 'n groot stoot vooruit
gegee.
Ek kan onmoontlik nie in die bestek van so 'n kort
artikeltjie reg laat geskied aan elke vertakking van
die sekondêre nywerheid in Suid-Afrika nie, maar
ek kan dit miskien kortliks so opsom: Daar is haas
geen verbruikersgoedere wat vandag nie in Suid-
Afrika gemaak word nie. Trouens, die Unie het al
vir homself groot uitvoermarkte sedert die oorlog
opgebou. Die meeste van die Unie se uitvoergoedere
gaan na Wes Europa (veral Brittanje) en die vaste
land van Afrika. In 1957 is goedere ter waarde van
fl. 4500 miljoen uitgevoer. (Goud is hierby nie in-
gesluit nie.)
Ten spyte van die wedywering van gevestigde nywer
heidslande het Suid-Afrika verlede jaar daarin geslaag
om selfs masjinerie ter waarde van meer as fl. 115
miljoen uit te voer.
Die grootste enkele simbool van hierdie nywerheids-
omwenteling in Suid-Afrika is waarskynlik die Suid-
Afrikaanse Steenkool-, Olie- en Gaskorporasie- Sasol.
Dit is die wêreld se grootste enkele fabriek wat pe
troleum uit steenkool maak. Byna fl. 500 miljoen is
reeds in die onderneming belê wat na verwagting on
geveer 71 miljoen gellings per jaar sal produseer
wanneer dit in volle produksie is. Hierby is ingesluit
55 miljoen gellings petrol, dieselolies, petroleumgas en
groot hoeveelhede chemiese neweprodukte. Verlede
jaar is reeds 20 miljoen gellings petrol geproduseer
en in die eerste helfte van vanjaar ongeveer 15 mil
joen gellings.
Geoloë beweer dat olie nooit in ekonomiese hoeveel
hede in Suid-Afrika gevind sal word nie. Daaren-
teen het die land onuitputlike steenkoolbronne.
'n Konserwatiewe beraming van die bekende bronne
se inhoud is ongeveer 75,000 miljoen ton. Sasol het
ook sommer sy eie steenkoolmyn in sy eie agter-
plaas. Tans word 7,600 ton steenkool per dag deur
Sasol gebruik. Nogtans word bereken dat die myn
140 jaar sal hou!
Op nywerheidsgebied word so dikwels aan die Unie
maar net gedink in terme van goud en diamante - en
maar net onlangs van uraan. Dit is egter nie alge
meen bekend dat Suid-Afrika 'n groter verskeiden-
heid van minerale rykdomme het as die meeste ander
lande nie. Dit is myns insiens die bes moontlike basis
vir die geweldige nywerheidsontwikkeling. Daar is
haas geen mineraal wat nie in Suid-Afrika aangetref
en ontgin word nie.
