NIEUWS
24
van hen, die zich alwéér niet konden beheersen, omdat
je nu eenmaal mee moet doen, nietwaar?
Arm verzakelijkt Kerstfeest, zoals dat hoe langer
hoe meer „gevierd" wordt, zonder dat wij ook maar
één ogenblik aan zijn oorsprong denken
En toch is juist die oorsprong het héérlijkste van dat
feest. Aan het begin van onze Kerstviering staat een
oud verhaal. De Bijbel, die daar het onnavolgbaar
geheim van bezit, heeft dat verhaal in uitermate wei
nig woorden verteld. Maar alles komt erin voor om
het tot de ontzaglijkste historie en de ontroerendste
sproke te maken, die ooit door mensenhand is neer
geschreven.
De keizer van het geweldige Romeinse wereldrijk
dwingt zijn miljoenen onderdanen om zich te „mel
den". Dat bevel leidt tot één grote, chaotische
verwarring. Overal zijn de wegen vol. In geen en
kele herberg is meer plaats. En daarom worden
ergens in dat verdachte Joodse land die
Maria en die Jozef naar een stal verwezen, die
er bepaald minder hygiënisch zal hebben uitgezien
dan menig vroom prentje ons later deed geloven.
In die stal wordt dan het kind geboren zoals
er in onze tijd óók kinderen geboren werden, in
die uiterste vernedering van vluchtelingen- of con
centratiekamp. Een kind in een stal, maar op het
zelfde ogenblik is het of heel de wereld verandert.
De ster, die aan wijzen de weg wees, blijft boven
die stal stilstaan en die wijzen, hoe rijk en mach
tig ze ook zijn, knielen voor dat kind, dat in de
kribbe werd neergelegd waaruit het vee zijn voed
sel haalt, en later zal een nog groter wonder de
herders buiten op het veld verbazen: ineens gaat de
hemel open, het anders zo ontoegankelijk-strakke
gewelf scheurt uiteen en licht daalt omlaag, stra
lend licht en nog stralender is het lied van en
gelen: „Ere zij God in den hoge, en vrede op
aarde bij mensen des welbehagens". Want het kind,
dat ginds in die stal geboren werd, is God Zelf
Alleen wie nog oprecht toegankelijk is voor de
schoonheid èn de waarheid van dit verhaal, viert
Kerstmis helemaal zoals het gevierd wil zijn: als
een dankbaar en blij herdenken van de grootste
wending in de wereldgeschiedenis. Toen een kind
in een kribbe ineens belangrijker en aanbiddelijker
bleek dan de machtigste keizer op aarde. En toen
de hemel openging voor het schoonst vizioen dat
denkbaar is, dat van „vrede op aarde bij mensen
des welbehagens". De grootste wending in de we
reldgeschiedenis
Opzettelijk sprak ik van dankbaar en blij her
denken. Want, met alle respect (nog steeds) voor
dominee De Hartog en zijn eerlijke woede, ge
loof ik, dat er toch een tussenstandpunt mogelijk
is, ergens in het juiste midden tussen nijdige af
keer van een al te „verwereldlijkte" Kerstmis-ker
mis enerzijds en anderzijds een al te makkelijke
en gedachtenloze aanvaarding daarvan.
Wie dat juiste midden ontdekt, blijft zich van de
hoge en diepe ernst van het oorspronkelijke Kerst
gebeuren bewust en past daar zijn eigen eerbie
dige ernst bij aan. Maar tegelijkertijd weet hij in
de Kerstboodschap van vrede en welbehagen pre
cies die blijdschap te ontdekken, die Kerstmis in
de allerletterlijkste zin van het woord tot een feest
maakt. De aarde werd immers door de hemel niet
alléén gelaten Er straalde een licht in het diepste
duister van de nacht Er zongen engelen Waar
om zouden wij dat niet vieren?
Wij doen dat bij voorkeur met anderen tesamen.
Het liefst en het best in de beslotenheid van ons
gezin. Met licht dat aan het Grote Licht herinnert
en daarom mogen wij de kaarsjes rustig ontsteken.
Met vrijgevige liefde, die teruggaat op de Grote
Liefde van toen, en daarom mogen wij rustig ieder,
van wie wij houden met onze geschenken ver
blijden.
Kerstfeest vieren wij tegen het eind van het jaar.
Dat jaar heeft ons misschien erg moe gemaakt,
het heeft ons misschien meer teleurstelling gebracht
dan wij ervan verwachtten. Nu gaat het zijn eind
tegemoet. En kijk het is of vlak voor de over
gang naar weer een nieuw jaar dat oude jaar even
stil staat. Alsof de tijd zélf stil staat. Om als 't
ware een kort ogenblik adem te halen, voor alles
weer verder gaat, meedogenloos verder. En dat
ogenblik van stilstaan en adem halen heet Kerst
mis: wonderlijke dagen, heel aan het slot van de
allerlaatste maand.
Wat ik hoop Dat u en ik in die dagen hoe
veel drukte zelfs zij ook meebrengen een paar
ogenblikken mogen vinden, waarop wij, met die
stilstaande tijd, ook zelf even stil staan. Om te
luisteren.
Misschien toch maar naar dat oude verhaal, waar
om en waarmee het allemaalbegonnen is
Johan Winkler.
