UIT DE OUDE DOOS (6) Hr. Ms. Onderzeeboot
NIEUWS 24
Bijna 300 jaar voordat op 12 mei 1914 op het Etablissement Fijenoord de kiel werd gelegd voor de
eerste op deze werf te bouwen onderzeeboot, demonstreerde de Nederlander Cornelis Drebbel (geb.
Alkmaar 1572 - overl. Londen 1631) een primitief onderwatervaartuig.
In het jaar 1620 werd zijn bouwsel, dat veel leek op een geballaste omgekeerde roeiboot, door roeiers in
het bijzijn van de Engelse koning in de rivier de Thames onderwater van Westminster naar Greenwich
gevaren. Ruim 150 jaar later, in 1777, ontwierp en bouwde de Amerikaan David Bushnell een peervor
mige, eveneens door handkracht voortbewogen onderzeeboot, die in de Amerikaanse Vrijheidsoorlog ge
bruikt werd tegen bij de Noord-Amerikaanse kust geankerde oorlogsschepen.
Toen in 1801 Fulton, weer een Amerikaan, de onderzeeboot „Nautilus" bij de Franse oorlogshaven Brest
demonstreerde en hiermede een onderwatersnelheid van ongeveer 5 knoop behaalde, zou men verwacht
hebben, dat de Fransen, in verband met de oorlog met Engeland, wel enige belangstelling zouden tonen.
Het mocht niet zo zijn en teleurgesteld benaderde Fulton de Britse Admiraliteit, die inderdaad geïnteres
seerd was, doch met een wel zeer vooruitziende blik zag, dat de ontwikkeling van dit type vaartuig in de
toekomst slechts nadelig voor het land zou zijn.
De Duitser Bauer raakte een door hem omstreeks 1850 gebouwde boot evenmin aan één der grote mo
gendheden kwijt.
Frankrijk bouwde in 1863 „Le Plongeur" en terzelfdertijd werden in de Amerikaanse Burgeroorlog door
de Zuidelijken, door een stoommachine voortbewogen onderzeeboten gebruikt, die een aan een spar be
vestigde ontplofbare lading meevoerden.
Deze vaartuigen werden door de bemanningen echter met weinig enthousiasme begroet, aangezien spoe
dig bleek, dat bij ontploffing van de lading tegen het doel de onderzeeboot eveneens zonk.
Gedurende het resterende deel der negentiende eeuw werden vele experimentele onderzeeboten gebouwd,
waarbij Franse en Amerikaanse constructeurs het meest op de voorgrond traden, zodat bijvoorbeeld Frank
rijk bij de eeuwwisseling reeds een volledige onderzeeboot-vloot voor de kustverdediging bezat.
Hr. Ms. ,,0 7"gereed voor vertrek van de werf (Foto Archief W.F.) Tewaterlating ,,0 7"
