40 mm geschut
NIEUWS
6
BOFORS
De aard van ons bedrijf brengt met zich mede, dat
wij allen dagelijks in contact komen met sche
pen of machines voor deze schepen en zeer
weinigen beseffen, dat Wilton-Fijenoord ook nog
andere producten maakt. De laatste tijd zien wij
echter geregeld militaire vrachtauto's op ons ter
rein en daarachter vaak een vreemd gevormd voer
tuig, waaraan iedereen kan zien, dat het een kanon
is. Het lijkt ons dan ook het juiste moment om een
tipje op te lichten van de sluier van geheimzin
nigheid, die normaal hangt over onze afdeling
Bewapening.
Natuurlijk betreurt ieder weldenkend mens, dat er
strijdkrachten bestaan, dat er wapens gemaakt moe
ten worden en dus ook, dat wij een afdeling Bewa
pening moeten hebben. Wij allen verlangen naar
een wereld zonder vrees, doch als wij de krant
openslaan of de radio aanzetten, weten wij maar
al te goed, dat wij nog niet zover zijn.
Over dit onderwerp zouden wij vele dikke boeken
kunnen volschrijven, zonder de oplossing iets
nader te brengen. Wij zullen ons dan ook maar
voor dit moment tot de werkelijkheid bepalen en
eens bekijken wat Wflton-Fijenoord daar onder
die sluier uitvoert en wat het belang daarvan is
voor ons bedrijf.
Voor een goed begrip is het nodig eerst zeer in
het kort iets over de historie te vertellen van ons
contact met de Koninklijke Marine en A. B.
Bofors in Zweden, de constructeur van het geschut.
Tussen de Koninklijke Marine en ons bedrijf
bestaat een zeer oude relatie. Vóór de fusie
bouwde de werf Fijenoord meer dan 300 schepen,
waarvan meer dan 100 stuks voor de Koninklijke
Marine. Als wij daarbij nog bedenken, dat Marine
schepen veel gecompliceerder zijn dan koopvaardij
schepen, is het duidelijk, dat de Marine onze groot
ste klant was.
In 1931 begonnen wij met de fabricage van ge
schut voor de Koninklijke Marine in licentie van
A. B. Bofors. Hoewel dit, zoals ieder nieuw werk,
zijn problemen met zich medebracht, had deze
fabricage voor alle betrokkenen een aantal in het
oogspringende voordelen.
Een land moet evenals een goed huisvader zorgen
dat de uitgaven niet groter worden dan de inkom
sten, d.w.z. dat de invoer niet groter wordt dan de
uitvoer. Alles wat in het land zelf gemaakt kan
worden, behoeft niet ingevoerd te worden en men
bespaart aldus deviezen.
Bovendien herinneren wij ons maar al te goed hoe
welkom in de crisisjaren, waarvan 1931 er één was,
iedere opdracht was.
Enkele voordelen voor de Marine zijn, dat een
betere samenwerking mogelijk is met Nederlandse
fabrikanten dan met buitenlandse, al was het al
leen maar omdat klant en fabrikant dichter bij
elkaar wonen en elkanders taal spreken. Verder
is het natuurlijk zeer belangrijk, dat de fabrikant
in Nederland beter dan ieder ander kan zorgen
voor onderhoud en reparaties van de door hem
zelfgemaakte producten. Op het belang van deze
productie voor Wilton-Fijenoord komen wij later
terug.
Vóór wij de technische aspecten van deze produc-
tie gaan bespreken, volgt hier eerst nog een enkel
woord over A.B. Bofors in Zweden.
Vergeleken met Bofors is Wilton-Fijenoord een
jong bedrijf. In 1646 gaf n.l. de Koning van Zwe
den toestemming om in Karlskoga een smederij
op te richten, waaruit later dit concern zou groeien.
In 1883 begon Bofors met de productie van ka
nonnen en in 1931 ontstond het bovengenoemde
nauwere contact met de Nederlandse Marine en
Wilton-Fijenoord. Ook voor Bofors was dit contact
zeer belangrijk. De Nederlandse Marine kwam
met nieuwe ideeën en hoge eisen en stimuleerde
daarmede tevens in belangrijke mate de ontwikke
ling van modern geschut. Uit deze samenwerking
groeiden uitmuntende ontwerpen en het sprekend
ste voorbeeld daarvan is de Bofors 40 mm mitrail
leur, zonder enige twijfel het beste automatische
kanon uit Wereldoorlog II. Dit kanon maakte de
naam Bofors tot een begrip. Aan het eind van de
oorlog was er geen geallieerd koopvaardijschip, of
er stond minstens één „Bofors" op, al was dit dan
gemaakt in de Verenigde Staten of in Engeland.
De techniek schreed echter voort. Straalvliegtuigen
deden hun intrede en nieuwe eisen moesten wor
den gesteld om ook in de toekomst bescherming
te kunnen blijven bieden en wederom was het de
Nederlandse Marine, die het spits afbeet en de
eerste belangrijke opdracht bij Bofors plaatste voor
de nieuwe 40 mm. In 1952 werden de eerste stuk
ken geleverd voor Hr. Ms. kruiser „De Ruyter".
Wederom bleek dit nieuwe wapen veel machtiger
