UIT DE OUDE DOOS (28)
S.S. "STATENDAM"
(^NIEUWS
6
Onder de lange reeks van schepen, die sedert 1835 door
Fijenoord en later ook door het Wilton-bedrijf werden
gebouwd, zijn vele te vinden, die gedurende hun bestaan
geschiedenis maakten. Er zijn slechts enkele, waarvan de
vóórgeschiedenis een overheersende rol speelde.
Nadat de Holland-Amerika Lijn in 1911 bij de beroemde
werf van Harland Wolff Ltd. te Belfast een groot pas
sagiersschip, de „Statendam", bestelde, zou het nog achttien
jaar duren voordat een schip van die naam onder de rederij-
kleuren de Atlantische Oceaan doorkliefde.
Over de oorspronkelijke „Statendam" kan men in het Ma
rineblad van begin 1912 het volgende lezen:
„Naar wij vernemen heeft de directie van de Holland-
Amerika-Lijn aan de firma Harland Wolff Ltd. te Belfast
de bouw opgedragen van een nieuw schroefstoomschip,
dat de „Rotterdam" in grootte en uitrusting nog verre zal
overtreffen. Gelijk men weet, meet de „Rotterdam ruim
24.000 ton. Het nieuwe schip, eveneens bestemd voor het
vervoer van passagiers en goederen tussen Rotterdam en
New York, zal niet minder dan ruim 32.000 ton meten.
Wat dit betekent zal nog duidelijker worden, als wij me
dedelen, dat op het ogenblik nog slechts twee grotere sche
pen in de vaart zijn: de Engelse „Olympic" en „Titanic
welke ruim 45.000 ton meten.
Dan hebben de Hamburg-Amerika Lijn en de Cunard Lijn,
de eerste 2 en de andere 1 boot in aanbouw, die ongeveer
50.000 ton zullen meten. Het nieuwe schip van de N.A.S.M.
zal dus op de lijst van grote schepen als No. 6 een waar
dige plaats innemen.
Het schip wordt nog pl.m. 1000 ton groter dan de „Mau-
retania" en „Lusitania".
De „Rotterdam", die als No. 3 of 4 in grootte haar leven
begon, komt binnenkort als No. 12 te staan.
Het nieuwe stoomschip der N.A.S.M. zal een lengte hebben
van 740 voet, of 90 voet langer dan de „Rotterdam De
breedte zal 86 voet zijn en de holte van het schip zal 48 voet
bedragen.
Drie schroeven, van welke de middelste bewogen wordt
door een turbinesysteem „Olympic" zullen het stoomschip
een snelheid doen behouden van ruim 17 mijl. Het schip
krijgt 2 masten en 3 schoorstenen. In dit zeekasteel zal
plaats zijn om behalve de bemanning ongeveer 3600 passa
giers te vervoeren (500 meer dan de „Rotterdam nl. 700
passagiers le klasse, ruim 600 2e
klasse en 2300 3e klasse.
De diepgaaig van het schip zal gro
ter zijn dan die van de „Rotterdam",
ofschoon de ontwerper er zoveel
mogelijk naar gestreefd heeft de
diepgang zo gering mogelijk te
doen wezen. Dit laatste wegens het
binnenkomen in de Waterweg.
Men ziet hieruit opnieuw, hoe nodig
het toch is, dat de Waterweg be
hoorlijk op diepte wordt gehouden.
Voor de geregelde ontwikkeling van
de scheepvaart is dit een levensbe
ginsel.
Het aantal zeer diepgaande sche
pen neemt van jaar tot jaar toe.
De directie der N.A.S.M. hoopt het
nieuwe schip in het voorjaar van
1914 in de vaart te kunnen bren
gen."
Het was niet toevallig dat de op
dracht voor de bouw van deze oce
aanreus werd verstrekt aan Harland
Wolff. Enige jaren eerder waren
immers na elkaar de „Nieuw Am
sterdam" en de „Rotterdam" door
deze prominente werf afgeleverd.
Ook de eerste „Statendam" van
10.491 Bruto Register Ton, die in
1898 in de vaart kwam, had haar
bakermat in Belfast en dit schip was
een jaar voordat haar 32.120 ton
grote plaatsvervangster was besteld,
verkocht aan de Allan Line. Onder
de naam „Scotian" kon men haar
nog vele jaren de wereldzeeën zien
bevaren; na 1922 als „Marglen' van
de Canadian Pacific Line.
Kort nadat de „Statendam" op 9
juli 1914 te water was gelaten, brak
de Eerste Wereldoorlog uit. De
Britse Regering nam alle oorlogs-
en koopvaardijschepen, die in het
land voor buitenlandse rekening in
aanbouw waren, in beslag.
De „Statendam" werd ter beschik
king gesteld van de Cunard Line ter
vervanging van de „Lusitania".
Deze rederij bleek echter niet in
staat de nodige equipage te leveren
en het schip, dat reeds de typische
Cunardnaam „Justicia" droeg, werd
overgedragen aan de White Star
Line. Onder dezelfde naam werd
de oceaanreus als troepentransport
schip in dienst gesteld. Regelmatig
bracht het troepencontingenten van
