schimmels in de natuur
geen schimmel van Sinterklaas
maar
De vorige keer lazen jullie het een en ander over verschil
lende vormen van paddestoelen. Nu gaan we eens kijken
naar veel kleinere schimmels, die je thuis zelf kunt kweken.
schimmel op brood
Maak een sneetje brood vochtig en leg het op een glazen
schaaltje of in een inmaakpot. Laat het een half uurtje zo
staan en sluit dan het schaaltje of de pot af met een deksel.
Zet het op een warme plaats. Ga elke dag kijken en neem
er een vergrootglas bij.
Over het brood groeien heel dunne draadjes. Na een dag of
drie is het sneetje brood helemaal beschimmeld. Let nu op:
sommige draadjes groeien recht op. Aan het uiteinde zit
een klein, zwart bolletje. Daarin zitten de sporen. Als de
sporen rijp zijn, barst het bolletje open en de sporen ver
spreiden zich.
Op dezelfde manier als het sneetje brood, kun je ook een
schijfje citroen of sinaasappel laten schimmelen. Hierop
groeit een mooie blauw-groene schimmel.
Met verschillende soorten fruit, kaas en dergelijke, kun je
proefjes nemen en de schimmels met elkaar vergelijken.
Er zijn schimmels, waarvan de sporendragers op penselen
lijken. Deze noemen we penseelschimmels. De Latijnse
naam is: penicillium. Jullie hebt allemaal wel eens van
peniciline gehoord. Het werd door prof Alexander Flemming
ontdekt. Deze professor onderzocht in 1928 de bacteriën,
die bij mensen puisten veroorzaakten. Deze bacteriën kweekte
hij in reincultures, d.w.z. dat hij deze bacteriën in glazen
schaaltjes kweekte, waar geen enkel andere bacterie of schim
mel bij mocht komen. Per ongeluk werden een paar van
die schaaltjes besmet met een penseelschimmel, die in de
grond voorkomt en op rottend fruit. De reincultures waren
toen dus bedorven. Maartot zijn verbazing zag de
professor, dat de bacteriën rondom de schimmel dood
gingen. Een stof, die de schimmel afscheidde, zou dus een
geneesmiddel kunnen zijn voor die puisten. Het was heel
G. C. L. BLAN KW AARDT-NATAN
schimmel op citroen
moeilijk om die bacteriën-dodende stof af te zonderen en
te zuiveren. Pas in 1940 slaagden de proeven.
Een paar jaar later kon de peniciline in grote hoeveelheden
geproduceerd worden.
Deze stof bleek niet alleen een geneesmiddel voor die puis
ten te zijn, maar voor allerlei infecties. Andere schimmels
werden ook onderzocht of ze een bacteriën-dodende stof
konden afscheiden. Zo werd b.v. de streptomicine gevonden,
die tegen t.b.c. gebruikt wordt.
Nog steeds gaan de onderzoekingen verder.
foto'sH. P. Blankwaardl
schimmel op een braam
