7
(^NIEUWS
van hen, die moesten werken in een industrie, welke
werd ingeschakeld ten behoeve van de Duitsche
Weermacht, maar de beste stuurlui staan aan wal.
Men had alle metaalindustrieën kunnen vernietigen.
Ten eerste komt dat niet overeen met de geaardheid
der Hollanders van 1940; nu zouden wij het mis
schien doen, maar toen dacht niemand daarover. Wat
zouden wij daarmede bereikt hebben? Wij zouden
slechts eerder aan den hongersnood zijn prijsgege
ven. Ik geloof niet, dat het geallieerde opperbevel
daardoor één dag eerder tot de invasie had kunnen
overgaan. Het wachten was op het omschakelen, het
op gang komen en tenslotte het voldoende op voorraad
produceeren van de Amerikaansche, Engelsche en
Russische industrie.
Er is in de eerste dagen na de Duitsche bezetting
contact gezocht met verschillende in den lande ge
bleven vooraanstaande regeeringspersonen om vast te
stellen, welke houding moest worden aangenomen
en overeenkomstig de adviezen van deze personen
werd besloten.
De industrie zou dus voor den vijand moeten gaan
werken, maar dat kon natuurlijk op verschillende
manieren geschieden. Was men een willig werktuig
in handen van den vijand of heeft men, zoo scherp
laveerende als mogelijk was, getracht den vijand ten
slotte zoo min mogelijk te helpen, integendeel, waar
de kans bestond, tegen te werken?
Het was voor een ieder, die eenige verantwoordelijk
heid moest dragen, geraden bij voortduring waakzaam
te zijn. Hoe beter vaderlander men was, des te moei
lijker viel het beslissingen te nemen, die in het be
lang waren van den vijand. Men kon niet steeds een
afwijzend standpunt innemen. Men was tenslotte
medeverantwoordelijk voor de tallooze gezinnen, die
van het voortwerken der geheele industrie afhanke
lijk waren.
Ik zeg dit hier openlijk, opdat men met meer inzicht
ook zuiverder zal oordeelen.
De overige inhoud staat voor een groot deel nog in
het teken van wat is gebeurd. De koppen van de
artikelen zeggen het: Pakketten voor Nederlandsche
Krijgsgevangenen, Steun aan gewonde Nederlandsche
militairen, De Naamlozen, Aktie Noord helpt Zuid.
De inhoud herinnert ons vaak aan het vele moeilijke
en clandestien verrichte werk in oorlogstijd.
Een „In Memoriam" geeft 52 namen van W.F.-werk
nemers, die in de oorlog zijn omgekomen. Het is
slechts een voorlopige opgave
In het oktobernummer lezen wij de romantische en
keiharde geschiedenis van het m.s. „Westerdam", de
onderduiker.
Touwtrekken met de bezetter en als slot: stoere Ne
derlandse knapen verhinderen dat het schip als sluit
stuk wordt gebruikt voor de Waterwegversperring.
Een verhaal, dat begint met een datum in mei 1939
Natuurlijk zijn er ook in de industrie personen, die
gefaald hebben, die onvoldoende ruggegraat hebben
gehad om telkens, als het mogelijk was, weerstand
te bieden, of nog erger, die zóó pro-Duitsch waren,
dat zij den naam Nederlander niet waardig zijn. Dat
zal grondig worden uitgezocht en waar wij allen
recht op hebben - naar behooren worden gestraft.
Hoe eerder dit alles achter den rug zal zijn des te
beter is het, want deze toestand heeft toch nog steeds
een zekere onrust tengevolge. Op elke openvallende
plaats moet een nieuwe man worden geplaatst, opdat
het geheel weer als van ouds kan produceeren; want
dat is het waarvan onze gemeenschap het moet heb
ben. Alleen door produceeren kunnen wij onze vroe
gere welvaart weer bereiken, zelfs overtreffen. De
aarde is gul genoeg. Wij allen moeten naar de krach
ten, welke ons gegeven zijn, werken voor de gemeen
schap, om van wat de aarde geeft te maken wat wij
noodig hebben.
Het is zoo kortzichtig om in dit stadium te vragen
om korteren werktijd. Neen, wij allen moeten eischen,
dat ieder, die daartoe in staat is, werkt en zoodra de
tekorten, welke er zijn op schier elk gebied, zijn in
gehaald, mag men naar mijn meening ertoe overgaan
den arbeidstijd te verkorten.
Door minder te werken verlengt men den tijd, ge
durende welken wij te weinig hebben om ons levens
peil op te voeren.
Ik deel het standpunt niet van de pessimisten, die
beweren, dat het een menschenleven zal duren om
tot onze vroegere welvaart op te klimmen. Er zijn er
zelfs, die zeggen, dat wij dit peil niet meer zullen be
reiken en die het spook van den chaos voor zich zien.
Wij hebben zelf in de hand hoe het met de ontwik
keling zal gaan, maar dan moeten wij ook eensgezind
beseffen, dat wij alleen door arbeid tot welvaart kun
nen komen.
Ir. M. J. RÖMER
en eindigt in augustus 1945, als de „Westerdam"
vlot komt.
Het eerste W.F.-kinderfeest wordt aangekondigd in
het novembernummer.
Op 27, 28 en 29 december zullen 1000 kinderen
feestvieren.
Een artikel over lichamelijke opvoeding in de Bedrijf s-
school wijst op de goede zwemprestaties van de scho
lieren en bevat tevens de opwekking deze knapen in
een bedrijfszwemvereniging op te vangen, zodra ze
de school verlaten.
Wederom worden wij herinnerd nu in het decem-
berblad aan het offer dat \X'Fbracht. De namen
van 72 werknemers, die in de oorlogsjaren zijn omge
komen, staan nu vast en zijn in dit nummer gepubli
ceerd. Toch blijkt later dat ook deze opgave nog niet
compleet is geweest.
Tenslotte wordt de oprichting van een Contact-Com
missie Ambtenaren bekendgemaakt.
