De Kleine Watersalamander
Tekst: G. C. L. BLANKW AARDT-NAT AN
Vroeg in het voorjaar kruipen de salamanders uit
hun schuilplaatsen. De winter brachten zij door on
der stenen, in rioolputten en andere verborgen hoek
jes. Nu zoeken ze de sloot op. De mannetjes krijgen
hun bruiloftstooi: er groeit een kam over rug en
staart en de buik wordt prachtig oranje met zwarte
vlekken. De wijfjes zijn lang niet zo fel gekleurd.
Als een mannetje een wijfje tegenkomt, dat hem wel
aanstaat, gaat hij voor haar zitten en waaiert met zijn
staart opzij van zijn lichaam. Hij moet dit spelletje
vele keren herhalen, voor het wijfje hem als bruide
gom wil hebben.
Een wijfjessalamander legt haar eitjes stuk voor stuk
onder een blad van een waterplant. Zij vouwt het
blad om het eitje heen en plakt het vast. Een sala
mandereitje is een paar millimeter groot en is door
schijnend. Door een vergrootglas kun je de groei van
het diertje in het eitje volgen. Op de foto zie je een
salamanderlarfje in het eitje. Om het jullie duidelijk
te laten zien, is de foto heel erg vergroot.
Een pas uitgekomen larfje is blind en heeft nog geen
poten. De ogen breken al gauw open.
Aan weerskanten van de kop zitten de kieuwen waar
mee het diertje ademt. De kieuwen houdt hij zolang
hij een larf is. Het worden prachtige pluimen. De
voorpoten verschijnen het eerst en ongeveer een
maand later komen de achterpoten. Langzamerhand
verandert het larfje in een echte salamander. De
platte zwemstaart wordt ronder en de kieuwen ver
dwijnen. Het diertje ademt nu door longen.
Op een regenachtige dag kruipen de diertjes in het
natte gras aan de kant van de sloot.
Evenals de oude salamanders blijven ze nu op het
land. Salamanders zijn dus half land- half waterdie
ren. Ze zoeken de sloot alleen op om eieren te
leggen.
Foto's: H. F. H. BLANKWAARDT
De kleine watersalamander komt overal in ons land
voor. In het voorjaar worden ze in aquariumwinkels
te koop aangeboden. Wil je deze salamanders beter
leren kennen, neem dan een paartje in je aquarium.
Je kunt ze voeren met tubifex, dat ook in aquarium
winkels te koop is.
Dek je aquarium goed af. Als salamanders ontsnap
pen, verdrogen ze en gaan dood. Laat een stuk
schors of kurk in het water drijven. Hier zullen de
dieren graag zo nu en dan op kruipen. Tegen de
zomer als de eitjes gelegd zijn, worden de salaman
ders weer landdieren. Breng ze dan terug naar de
sloot, of zet ze over in een terrarium waar een moe
rasje in is.
Jonge larfjes geef je watervlooien, in het begin zoek
je kleine vlooien voor hen uit.
Het is leuk om een salamander-dagboekje" te ma
ken. In een opschrijfboekje of in een schrift schrijf
je op wat je opmerkt: b.v. hoe de salamanders adem
halen, hoe ze hun prooi vangen, wanneer ze vervel
len, wanneer de eitjes gelegd zijn, wanneer deze uit
komen, enz.
Iedere keer zet je de datum erbij en maakt een te
keningetje van wat je gezien hebt. Veel succes!
jonge salamander
53
salamanderlarfje, nog in het ei
kleine watersalamander
