Onze oud-
ktwmmm.
Uit de oude doos (vervolg)
van de ketting te laten afwijken. Een stoommachine
dreef via een dubbele tandwieloverbrenging de ka-
belaringas aan, waarop de kabelaring (nesten
schijf), die het schip langs de ketting voortbewoog,
was gemonteerd. Een kleinere schijf diende om de
ketting in de nesten van de kabelaring te drukken.
Afhankelijk van de keuze uit de tandwieloverbren
ging kon de sleepboot zich met een constante snel
heid van 3 respectievelijk 5 km per uur langs de
ketting voortbewegen. Stoom werd geleverd door
een waterpijpketel. De schoorsteen stond uit het
midden van het schip.
De kettingsleepvaart werd in 1854 in Frankrijk op
de rivier de Seine en in België op het kanaal van
Willebroeck ingevoerd. In 1866 kon men op de El
be de eerste Duitse kettingsleepboot in bedrijf zien.
Ook op de Neckar en de Main werd deze sleep-
vaart met succes bedreven. Op 1 mei 1879 begon
men op de Rijn een kabelsleepdienst tussen Em
merich en Ruhrort. Dat men een kabel in plaats
van een ketting gebruikte, vond zijn oorzaak in de
weinige ruimte, die reeds toen op de Rijn ten ge
volge van het drukke scheepvaartverkeer voor na
vigatie beschikbaar was.
Een kettingsleepboot, die slechts weinig van zijn
baan kon afwijken, zou hier grote moeilijkheden
hebben opgeleverd. Kabelsleepboten waren bewe-
gelijker en konden zich enigszins aan het overige
verkeer aanpassen. Die mogelijkheid bestond, aan
gezien de kabel niet over de gehele lengte van de
sleepboot liep, doch aan bakboord, na de schijven
te zijn gepasseerd, reeds op halve scheepslengte
weer overboord verdween.
De kabelsleepvaart had echter met grote en onvoor
ziene moeilijkheden te kampen en na twee jaar
legde de Duitse rederij het bijltje er bij neer.
In 1879 kreeg de Rijnkabelsleepvaart Maatschappij
te Rotterdam toestemming het sleepbedrijf tussen
Emmerich en Ruhrort te bedrijven. Van Nederland
se zijde verkreeg men het recht de kabel te verlen
gen tot Rotterdam. Met vijf kabelsleepboten heeft
men op deze route gevaren. Was de kettingsleep
vaart op snelstromende en weinig bevaren rivieren
een succes, de kabelsleepvaart op de Rijn had voort
durend met moeilijkheden te kampen en moest uit
eindelijk de strijd tegen moderne rader- en schroef-
sleepboten opgeven.
Toch duurde het tot het begin van deze eeuw, voor
dat de laatste kabelsleepboot van de Rijn verdween.
A. v. D.
Oud-werknemer Hinten houdt appèl.
Gekomen met de bus - per boot op stap.
Inscheping aan boord van de salonboot „Erasmus".
14
