en vervolgens in 1939 werd aangewezen voor zes
daagse reizen naar de Noorse fjorden. Ongeveer
tienduizend jongens namen deel aan deze popu
laire jeugdreizen voor een passageprijs van slechts
vijf en twintig (later vijf en dertig) gulden.
De „Tarakan" werd daardoor een van de meest
bekende schepen van de Nederlandse koopvaardij
vloot.
Gedurende de tweede wereldoorlog heeft het schip
bijzonder gelukkig gevaren. Twee zusterschepen
gingen echter verloren. De „Tajandoen" werd op
7 december 1939, dus voordat Nederland in de oor
log werd betrokken, op 35 mijl ten noorden van
Ouessant door de Duitse onderzeeboot ,,U 47" on
der commando van Prien getorpedeerd.
Op 14 juni 1942 werd de „Tanimbar", die deel uit
maakte van een konvooi naar Malta, in de Middel
landse Zee door Duits-Italiaanse luchtstrijdkrachten
tot zinken gebracht.
Dat vijf T-boten de oorlog overleefden is waar
schijnlijk mede te danken aan de voor die tijd grote
snelheid van de schepen. In ieder geval is bekend,
dat de „Talisse" door een Duitse raider - waar
schijnlijk de „Kornet" - werd gejaagd en dat zij
wist te ontkomen.
Het geluk verliet de koopvaarder niet toen bij het aan
lopen van Antwerpen een regen van V I's en bom
men in de nabijheid ontplofte.
De „Tarakan" kwam na de oorlog als eerste vracht
vaarder te Biak aan, waarna zij op 6 september
1945 via de Verenigde Staten, Engeland en België
als eerste schip van de „Nederland" de Amster
damse haven binnenliep.
Achttien jaar na de oplevering kwam de „Tarakan"
voor een grote reparatie bij „Wilton-Fijenoord"
terug. De hoofdmotor werd gedemonteerd en voor
revisie en gedeeltelijke vernieuwing van de krukas
naar de machinefabriek vervoerd. Aan boord werd
de machinefundatie vernageld.
Het b'eek, dat de meeste cylindervoeringen nog
nooit waren verwisseld en na bijna twintig jaar
een opvallend geringe slijtage vertoonden. Het
trekken van deze voeringen werd een probleem op
zichzelf; ze zaten zo vast, dat werd overwogen ze
af te boren en door te branden. Dit was in het ver
leden te Amsterdam en in Indië ook een keer ge
schied. Om de gave voeringen te sparen werden
deze echter met behulp van een zware dokram, on
der gelijktijdig gebruik van twee honderd-tons hy
draulische pompen, uit de cylinder geramd. Een
operatie, die zonder brokken gelukte. Voorzover
is na te gaan, heeft de „Tarakan" later nog vier
oorspronkelijke voeringen in haar slopersgraf mee
genomen.
Op de respectabele leeftijd van dertig jaar kwam
het einde voor een schip, dat een bijzondere plaats
innam in de Nederlandse koopvaardijvloot en in
veler herinnering nog lang zal voortleven.
In oktober I960 vertrok de ..Tarakan" naar Hong
kong om ver van haar geboorteplaats te worden
ontmanteld. In zeer korte tijd vond de transforma
tie van schip met hart en ziel tot een onpersoon
lijke hoop schroot van zoveel cent per kilo plaats.
In het S.M.N.-nieuws van april 1961 wordt ver
teld hoe honderden Chinese mannen en vrouwen
met verbijsterende snelheid in een tijdsbestek van
een gering aantal dagen (geen weken) de „Tara
kan" tot de waterlijn afbraken. En dat met behulp
van slechts enkele snijbranders, doch met veel „elle-
bogenstoom", waarna de overgebleven „schol" in
een dok werd gevaren om verder te worden ge
sloopt.
De „Tarakan" bestaat niet meer. Met haar uitste
kende staat van dienst verdient zij, dat haar naam
in ere wordt gehouden.
Geboren bij „Fijenoord", bij haar eerste schreden
geholpen door „Wilton" en op haar oude dag door
„Wilton-Fijenoord" verjongd, droeg zij haar steen
tje bij om van twee bedrijven één te maken.
A. v. D.
In slopershanden te Hongkong
14
