Toen ze al bijna een half uur had geaarzeld, kwam
Jane om iets te kopen. Jane was populair, maar
May kon haar niet aardig vinden hoewel ze zelf
plichtsgetrouw meedeed aan de verering. Jane was
twaalf en de oudste van hen die nog kind waren;
ze werd door de kleintjes beschouwd als aller aan
voerster, door de ouderen echter geminacht.
Met haar schelle stem vroeg ze om lollies voor twee
penny. Onverschillig zuigend kwam ze naar buiten,
een gezicht zettend of deze ongekende rijkdom
haar volkomen koud liet. Toen zag ze May schuw
en teruggetrokken staan en vroeg uit gewoonte:
„Ha die May, moet je 'n lik?"
May zweeg en opende haar kleine bruine hand om
haar schat aan Jane te laten zien. Wat die toen zei,
was onvergetelijk. Koud en snerpend kwam haar
stem: „O, ik zie dat je al hèbtEn May zag
heel haar wereldje van vertrouwen ineenstorten.
Met snelle veerkrachtige pas - zonder groet, zonder
één verder woord - liep zij naar haar steegje. May
keek haar na met brandend hete tranen in de ogen;
ze begreep er niets van - ze was nog zo klein.
Kort nadat Jane was weggegaan, had May haar
besluit genomen. Ze greep de knop van de winkel
deur en begon met haar rechterzij tegen het verve
loze hout te duwen, toen er een nieuwe onderbre
king opdaagde in de gestalte van een oude man
met een orgeltje, die dadelijk de belangstelling van
het kind trok.
Hij zag er afgeleefd uit, had een kleurloos gezicht
op het rood van zijn dronkemansneus na, die als
een droevige lampion uit de rimpels stak; waterige
ogen, bijna schuilgaand achter dikke wallen en
grote borstelwenkbrauwen. Hij had donker haar met
grijze banen ertussen door, en boven zijn ongescho
ren kin over zijn mond hing een zware grauwe
walrussnor. Maar het bizonderste aan hem - ja,
het mooiste wel - was toch het ouderwetse buik
orgeltje, beschilderd met een vaag uitzicht op een
fantasieland.
Het was juist het tragische bij al dat rare, het wa
ren de sporen van een bedorven en bedronken le
ven, dat May zo aantrok en afstootte tegelijk. Ze
voelde zich helemaal beklemd worden; met grote
ogen staarde ze naar de trieste walrussnor, en er
kwamen wilde en sentimentele fantasieën in haar
op over zijn leven.
Toen pakte het mannetje de roestige zwengel en
begon eraan te draaien; het piepte en jankte bin
nenin het orgel, als een opgesloten dier. Eerst neu
riede hij zomaar wat mee op de onherkenbare melo
die, die einde noch begin scheen te hebben; na een
poosje begon hij er schor en struikelend bij te
zingen.
May wist dat het niet mooi was, maar een week
gevoel maakte zich van haar meester en ze moest
een paar maal slikken en haar kiezen op elkaar
klemmen, want een bittere smaak kwam in haar
mond. Ze staarde ademloos en luisterde; zonder
dat ze het merkte was de zon verdwenen en werd
het kil en vochtig
Vreemd genoeg werd plotseling de betovering ruw
doorbroken. De winkeldeur waar May tegen leun
de, vloog open en Mrs. James stoof onder een felle
woordenvloed naar buiten.
„Ach vent, hou jij toch op met je gejank! Niet
om aan te horen! Hoepel op en ga in de rijkeluis-
buurten staan krassen; die lui hebben daar toch
niks beters te doen as naar zoiets te luisteren.
Maar wij wel, as je soms dacht van niet! Vooruit!"
Wonderlijk veranderden de gelaatstrekken van
de oude man. Hij kneep zijn ogen bijna dicht, zodat
zijn gezicht een geniepige uitdrukking kreeg, en
keek de vrouw vol haat aan; toen vertrok zijn mond
raar, net of hij wou gaan huilen.
May hield haar penny gereed om die aan hem te
geven, maar James' vrouw vervolgde: „En jij
meisje? Wat wou je hebben?"
May staarde haar verbluft aan, en te verlegen om
zich zo gauw te verweren stamelde ze: „Een lol-
lie voor een penny alstublieft en tegelijk
had ze spijt, want de oude orgelman had tenminste
nog wat aan het geld gehad, maar een lollie, wat
was dat anders dan ijs met een bijsmaak? en die
vinnige mevrouw James May had zich laten
vangen.
Met de lollie in de hand holde ze de oude man na.
Hij was een steegje ingelopen en nu kon ze zijn
gestalte zien: moe en gebogen, net als de huizen
waartussen hij doorliep; een trillend hoofd en be
verige handen aan het orgel.
„Orgelman - orgelman! Komt u morgen weer? Ik
vond het zo mooi! En morgen krijg ik nog een
penny, die geef ik dan aan jou. Een penny is toch
veel - wilt u daarvoor komen, voor mij?"
De oude man keek even naar zijn centenbakje,
waarin eenzaam een sixpence-stuk lag, en toen naar
het kind dat met smekende ogen naar hem opkeek.
Hij lachte een mager, bibberig lachje, legde zijn
hand op de donkerbruine krullen en zei hees: „Ja
kleine, ik kom morgen weer, vast en zeker, en al
leen voor jou. Vergeet je penny maar niet."
En hij schuifelde verder, door May met ogen don
ker van dankbaarheid nagekeken.
Maar één enkele penny, zoals die voor May on
schatbare waarde had, betekent voor grote mensen
weinig. En van een stralende kinderlach en twee
glanzende ogen kan je niet leven, zeggen zij die
hun kindzijn vergaten.
Kleine May kreeg de penny van haar vader. En
op het mistige pleintje wachtte ze urenlang, maar
niemand kwam of bleef bij haar staan - alles ging
voorbij.
Toen wist May: hij moest dood zijn, het kon niet
anders. En het was de eerste keer, dat ze het ge
weldige, verlatene van de dood ervoer. Voor haar
bestond geen twijfel.
's Avonds in het smalle bed huilde ze zich in slaap.
28
