R.
Een zilt kerstverhaal
van
Kees Borstlap
Dit is een gebeurtenis die zich
afspeelde aan het eind van de
twintiger jaren, zo rond Kerst
mis. Plaats van het gebeuren
ten noorden van onze Wadden
eilanden aan boord van een van
de laatste nog in de vaart zijn
de kofschepen, een van die wat
plomp aandoende maar ijzer-
sterke, zeilende vrachtscheep
jes, een soort vergrote en ver
sterkte tjalk. Dus eigenlijk een
zeewaardige versie van het ge
renommeerde Nederlandse bin
nenschip. Van die kofschepen
waren er in de tijd dat zij de
grote vrachtvaarders van Noord
en Oostzee waren wel eens
tweehonderd geregistreerd in
het Groninger gewest. Eigenlijk
de voorlopers van onze kust
vaarders. Ze hebben het nog
lang volgehouden tot ze niet
meer economisch waren te ex
ploiteren door de in de scheep
vaart ook snel voortschrijdende
techniek.
Ze werden gevaren door zeelie-
den-par-excellence, kerels die
van hun prille jeugd af waren
opgevoed in de harde leerschool
van het kofschip dat, praktisch
overgeleverd aan de grillen van
wind, zee en stroom, een zware
strijd had te voeren tegen de
elementen.
Dit verhaal handelt dan over
zo'n stoere kof, zeilend met la
dingen van verschillende soort,
naar alle havens en haventjes
aan de kusten van de twee
Westeuropese zeeën waar maar
lading te vergaren of te vervoe
ren was. En dat was hout uit
Zweden of Finland zo goed als
pijpaarde uit Cornwall of dak
pannen uit Nederland. De kof
waarvan hier sprake is, droeg
de naam Hendrien en was nog
in zijn soort modern. Want de
schipper was niet alleen afhan
kelijk van de grillen van het
weer. Naast de zeilen waarop
meestentijds gevaren werd, was
de Hendrien nog uitgerust met
een motor, al was die niet van
het moderne soort. En niet al te
krachtig. Een motormaar al
leen ingeschakeld als wind en
zee het zeilen tot een onmoge
lijkheid of een te groot risico
maakten.
De Hendrien had op die reis in
december niet al te veel geluk
gehad. Op deze laatste houtreis
van een haven aan de Botnische
Golf naar een haven aan de
Britse oostkust was de kof nog
maar net ontkomen aan invrie
zen. Maar goed hij zeilde dan
2
