2
Zr. Ms. "Soembing" (later "Kwanko Maru") gebouwd op de Rijks
werf te Vlissingen. Machineinstallatie geleverd door "Etablissement
Fijenoord"
De raderstoomboot "Agrippina"
Zr. Mr. Argus, Bouwnummer 11 (Fijenoord) gebouwd in opdracth van
het Departement van Koloniën (Maritiem Museum "Prins Hendrik")
Zr. Ms. Rammonitor "Haai", Bouwnummer 79 (Fijenoord)
(Maritiem Museum "Prins Hendrik")
De emotionele Roentgen
heeft zeer veel van zich zelf
geëist en in 1849 werd hij
ernstig ziek in een inrichting
opgenomen.
Op 28 oktober 1852 werd
Gerhard Moritz Roentgen
ten grave gedragen. Met
hem ging een man heen, die
met evenveel enthousiasme
aan onze Fijenoord zuil heeft
gewerkt als later Bartel Wil
ton aan de Wilton peiler.
Zoals gezegd, op 10 novem
ber 1823 werd opgericht de
"Nederlandsche Stoomboot
Maatschappij" de latere
Maatschappij voor Scheeps-
en Werktuigbouw "Fijenoord"
te Rotterdam.
De vier ondernemers die de
maatschappij van de grond
brachten waren de heren J.
Ch. Baud, John Cockerill,
Corn, van Vollenhoven en G.
M. Roentgen. In de statuten
vindt men de volgende om
schrijving:
"Het doel der Sociëteit is om
een geregelde vaart met
stoomboten daar te stellen
op alle plaatsen zoo binnen
als buiten het Rijk der Ne
derlanden, waar zulks voor
het algemeen nuttig en voor
deze maatschappij voordee-
lig wordt geacht; alles na
vooraf verkregen toestem
ming des Konings, en wij
ders om de hulpmiddelen,
welke zij in haren boezem
zal bevatten, ook te doen
strekken om voor ande
re sociëteiten of personen
stoombooten te bouwen, in
dien zulks buiten haar na
deel kan geschieden".
Tevens wordt gesteld, dat de
maatschappij zal trachten in
haren kring zoveel mogelijk
de nationale nijverheid te be
vorderen en dat zij met name
hare werktuigen en stoom
booten binnen dit Rijk zal
doen vervaardigen. Aan de
aandeelhouders werd, wan
neer zij de Algemeene Ver
gadering bezochten een ma
tig presentiegeld toegezegd;
later werd in de plaats hier
van aan de heren na afloop
van de vergadering een di
ner aangeboden, en nog la
ter werd de gehele regeling
ongedaan gemaakt.
In de oprichting van de maat
schappij heeft Koning Willem I
een grote rol gespeeld. Het
was dan ook in feite een na
tionale zaak die ver uit ging
boven de oprichting van een
locale onderneming.
Tot directeuren werden be
noemd de heren Van Vollen
hoven en Roentgen, welke
als salaris 1% van de bruto
ontvangsten zouden krijgen.
De eerste moest zelf 100
van de 1000 aandelen van
500,inbrengen. Roentgen
zou 10% ontvangen van de
winst voorzover die meer
zou zijn dan 5%.
Reeds een jaar na de op
richting kocht de maatschap
pij het "Badhuis" aan de
Boompjes te Rotterdam en
een half jaar later "het huis
met loods, werf en helling
van H. Blanken, gelegen on
der Oost IJsselmonde met de
zich daarop bevindende ge
reedschappen, geschikt tot
het repareren van vaartui
gen, het stellen van een bok
of kraan tot het inzetten van
ketels, berging van hout of
ander materiaal, het bouwen
van sloepen en desnoods tot
het bouwen van 2 stoom
booten".
Reeds na enige maan
den werd een bedrag van
80.000,- uitgetrokken "voor
het oprichten van een werk
plaats, waar alle deelen
van stoomwerktuigen kunnen
worden gerepareerd en
waarin tevens de kern zoude
worden gevonden om de
zelve in te richten tot het
maken van geheele stoom
werktuigen" en nog voor het
einde van het jaar 1825 lukte
het, het Pesthuis met bijbe
horend terrein, gelegen op
