W W -
het eiland Fijenoord in huur
te verkrijgen.
Voorlopig werd het nieuwe
bedrijf gebruikt voor het uit
voeren van reparaties aan
romp en werktuigen van
schepen van de Nederland-
sche Stoomboot Maatschap
pij zelf.
Onder bouwnummer 1 en 2
werden de eerste nieuw-
bouwschepen op stapel ge
zet en wel de "Hekla" en
"Etna", in opdracht van het
Departement van Koloniën,
van ijzer gebouwd, uitelkaar
genomen en per schip naar
Soerabaja getransporteerd,
waar de vaartuigen weer in
elkaar werden gezet.
Naast het rederij bedrijf en
de onderhoudswerkzaamhe
den voor de vloot op het Eta
blissement Fijenoord, had
men dus zelf de scheeps
bouw ter hand genomen, een
aspect waarover in deze ru
briek uitvoerig is geschre
ven.
Gezien de intense belang
stelling van Roentgen is het
niet verwonderlijk, dat ook
de werktuigbouw een grote
vlucht nam.
Naast de voortstuwingsinstal
laties voor eigen nieuwbouw
schepen werden vele werk
tuigen geleverd voor marine
vaartuigen in aanbouw op de
Rijkswerf te Amsterdam, le
verde men complete instal
laties voor zeilvaartuigen van
de Koninklijke Marine, welke
van hulpstoomvermogen wer
den voorzien en werden bo
vendien ingrijpende repara
ties verricht.
Ook buitenlandse Marines
plaatsten opdrachten bij het
Etablissement Fijenoord.
Voor Franse rekening wer
den machines en ketels voor
de stoomfregatten "Vauban" Spartorpedoboot (Maritiem Museum "Prins Hendrik")
en "Descartes" gecon
strueerd; Rusland bestelde
de voortstuwingswerktuigen
voor de fregatten „Chabroy"
en "Ottwachnoy" en sleep
boten voor de Wolga en de
Kaspische Zee.
Het Nederlandse Departe
ment van Koloniën gaf op-
i dracht tot de bouw van het
i eerste bij Fijenoord te bou-
iwen schroefschip.
I Spoedig begon men zich op
ander gebied te begeven. Zo
'werden op "Fijenoord" werk-
I plaatsen ingericht voor de
t fabricage van spin- en weef-
i machines onder andere in
verband met de verkregen
opdracht een katoenspinne
rij in de Kolonie der Maat
schappij van Weldadigheid
te Veenhuizen te leveren en
in te richten.
Aan de suikerindustrie te
Java werden machinerieën
geleverd, voor het zelfde
eiland rijstmolens en voor
het marine etablissement te
Soerabaja draai-, boor- en
schaafbanken.
Een andere activiteit werd
het uitboren van zwaar ge
schut voor het Nederlandse
militair apparaat.
Een wonderlijk initiatief was
het oprichten van een stoom-
pelmolen op Fijenoord; een
gortpellerij die werkte voor
het Rotterdamse Armbestuur
om de gevolgen van de heer
sende aardappelziekte op te
vangen. Later leverde men
baggermolens voor gebruik
in Soerabaja.
In 1854 richtte men op het
Etablissement "Fijenoord"
een grofsmederij met gloei-
ovens en stoomhamers op.
In de jaren zestig vonden
vele leveranties aan Japan
plaats. Dit begon met de
schenking van het rader
stoomschip "Soembing" van
onze regering aan die van
Japan. De voortstuwings
werktuigen in dit schip wa
ren eerder door "Fijenoord"
geleverd. Ook de in ons land
gebouwde oorlogsfregatten
voor Japan waren voorzien
van hoofdmachines van
Fijenoord.
Tevens werden gereedschap
werktuigen en een sleep-
helling aan de Japanse in
dustrie geleverd.
Maar ook in eigen land kan
men nu nog werkstukken van
4
STAATS S lȆ O KWK<;K
UJN K SECTIE I
-w •»-"T"7-
Pantserdekschip Friesland bij Fijenoord gebouwd, op proeftocht na het inbouwen van nieuwe ketels
