Wij en het milieu - Land
16
Situatie: slecht.
Toekomstbeeld: grimmig.
Hoeveelheid voedselproduce-
rend land per hoofd neemt af.
De groene revolutie biedt
enige hoop. Werkelijke hoop:
breng de bevolking in over
eenstemming met 's lands
hulpbronnen.
Hoe kostbaar en vruchtbaar
onze goede aarde ook is, zij
kan in ieder geval nooit vol
doen aan de onvoorstelbare
hoeveelheid luxe die van haar
verwacht wordt. In de komen
de 30 jaar zal de wereldvoed-
selproduktie verdubbeld moe
ten worden.
Hoe vreemd het ook klinkt,
landen met het grootste voed
seltekort beschikken over het
grootste aantal boeren. Van
de totale wereldbevolking
werkt de helft op het land. In
de Verenigde Staten is dit
maar 1 op de 20.
De belangrijkste factor om
de voedselproduktie te ver
hogen is niet het aantal land
bouwers maar het kunnen be
schikken over vruchtbare
landbouwgrond. Maar 2% van
het aardoppervlak kan ge
bruikt worden om voedsel te
verbouwen, de rest is te heet,
te koud, te nat of te droog of
bedekt met water of ijs.
De hoeveelheid beschikbare
landbouwgronden wordt ieder
jaar minder. In het jaar 2000
zullen we nog maar over een
kwart van de grond kunnen
beschikken die we een eeuw
geleden ter beschikking had
den.
Niemand weet precies welk
deel van de wereldbevolking
tegenwoordig onvoldoende
wordt gevoed, maar men is
het er in het algemeen over
eens, dat dit deel groot is,
misschien 50 a 60% van de
bevolking van de minder ge-
industrialiseerde landen, dat
wil zeggen een derde van de
wereldbevolking.
Ramingen door de Voedsel-
en Landbouworganisatie van
de Verenigde Naties (FAO)
geven aan, dat in de meeste
ontwikkelingslanden niet in
de minimumbehoefte aan ca
lorieën en in het bijzonder
aan eiwitten wordt voorzien.
Bovendien blijft, hoewel de
totale voedselproduktie in de
wereld toeneemt, de produk-
tie per hoofd van de bevol
king in de niet-geïndustriali-
seerde landen nauwelijks
constant op het huidige on
voldoende niveau. Betekent
dit dat de grens van de voed
selproduktie op de aarde
reeds bereikt is?
Om tot voedselproduktie te
komen heeft men allereerst
grond nodig. Recente onder
zoekingen hebben aange
toond dat er hoogstens onge
veer 3,2 miljard ha land op
aarde potentieel geschikt is
voor landbouw. Ongeveer de
helft daarvan, nl. 't rijkste en
meest toegankelijkste deel, is
thans in cultuur gebracht. De
andere helft zal enorme in
vesteringen vergen om het te
bereiken, te ontbossen, te be
vloeien of vruchtbaar te ma
ken, voordat het geschikt is
voor voedselproduktie.
Eiwitten- en calorieëncon-
sumptie. In de meeste gebie
den van de wereld wordt niet
in de dagelijkse behoeften
aan eiwitten en calorieën
voorzien. Er besaat niet al
leen een onevenredige ver
deling tussen bepaalde ge
bieden, maar ook binnen be
paalde gebieden. Volgens de
Voedsel- en Landbouworga
nisatie van de Verenigde Na
ties, behoren tot de streken
met de grootste tekorten de
Andeslanden, de semi-dride
uitgestrekte gebieden van
Afrika en het Nabije Oosten
en sommige dichtbevolkte
landen van Azië.
Er is gedurende de hele his
torie een overweldigend te
veel aan potentieel bebouw
baar land geweest en nu zou
er binnen 30 jaar (of onge
veer de verdubbelingstijd van
de bevolking) een plotseling
en ernstig tekort kunnen zijn.
Het menselijk ras zou wei
eens heel weinig tijd kunnen
hebben om op een crisis, als
gevolg van exponentiële
groei in een beperkte ruimte
te reageren.
De voedselprijzen zullen zo
hoog stijgen, dat er mensen
zullen verhongeren, anderen
zullen gedwongen worden
minder grond te gebruiken en
over te schakelen naar voed
sel van mindere kwaliteit.
Deze symptonen zijn in vele
delen van de wereld al duide
lijk waarneembaar.
Om van 1951 tot 1966 een
toename van de wereldvoed-
selproduktie van 34% te be
reiken, hebben landbouwers
hun jaarlijkse uitgaven voor
traktoren met 63% vergroot,
hun jaarlijkse investeringen
in nitraatkunstmest met 146%
en het jaarlijkse gebruik van
pesticiden met 300%. De vol
gende 34% toename zal een
nog grotere inbreng van ka
pitaal en hulpbronnen vergen.
Hoeveel mensen kunnen op
deze aarde gevoed worden?
Er is vanzelfsprekend geen
eenvoudig antwoord op deze
vraag. Het antwoord hangt af
van de keus die de maat
schappij maakt uit de be
schikbare alternatieven. Er is
een direct keuzeprobleem
tussen het produceren van
meer voedsel en het produce
ren van andere nodige of
door de mensheid verlangde
goederen en diensten. De
vraag naar deze andere goe
deren en diensten neemt toe
naarmate de bevolking toe
neemt en daarom wordt het
keuzeprobleem steeds groter
en moeilijker op te lossen.
Maar zelfs als konsekwent ge
kozen wordt voor voedsel
produktie als eerste prioriteit,
kan voortgezette bevolkings
groei het systeem snel naar
het punt jagen, waarop alle
beschikbare hulpmiddelen ge
wijd worden aan de voedsel
produktie, geen mogelijkhe
den open latend voor andere
expansie.
We vragen misschien te veel
van onze aarde. Kan zij de
zeven miljard mensen voe
den, die er over 30 jaar zul
len zijn? Menigeen is pessi
mistisch.
Maar Directeur-Generaal A. H.
Boerma van de FAO (de voed
sel- en landbouworganisatie
van de VN) is optimistisch
over de mogelijkheden die
we hebben om de voedselte
korten aan te vullen. Hij ba
seert dit op een voorgesteld
FAO-plan, dat voorziet in een
jaarlijkse stijging van 4% van
de wereldvoedselproduktie,
terwijl een even grote stijging
van andere goederen en
voedsel dat wij zo broodnodig
hebben, voor mogelijk wordt
gehouden.
'Een man die honger heeft
is geen vrij man'.
Adlai Stevenson, 1900-1965
