1
"Vooruit denken in het bedrijf door team van medewerkers voor
grotere flexibiliteit en langer voortbestaan"
Praten met Prof. dr ir J. D. van Manen van het Neder
lands Scheepsbouwkundig Proefstation in Wageningen
betekent in feite luisteren naar diepgaande beschou
wingen van een man met een wereldwijde blik. Een
wetenschapsman, die zijn technische, bèta-wetenschap
combineert met een aantal alpha- of gedragsweten
schappen. Na aan zijn hart ligt vooral het in praktijk
brengen of het verweven van de zuiver technische
wetenschappelijke elementen met de gedragingen en de
uitingen van de mens. Voor wat dat laatste aqngaat, zo
wel bekeken vanuit economisch- als mentaliteitsstand
punt. Een en ander gepaard aan sterk vooruit denken,
gericht op technische vervolmaking en nouveauteiten en
evenzeer op universitaire opleidingen, daaraan verbon
den vervolgcursussen om bij te blijven in het vak en
daarbij verdisconteerd de ontwikkelingen in de wereld
met betrekking tot algemene, sociaal-economische ont
wikkelingen en het marketing gebeuren.
Wij hadden met hem een gesprek over dit soort zaken,
inhakend op een lezing, die hij in oktober tijdens de
decanendag van de Metaalbond Rotterdam op onze
werf hield. Een verslag ervan werd in het oktober
nummer van het WF-Nieuws gepubliceerd. Nu drukken
wij af het interview met Prof. Van Manen.
Vp \&o>ö v
Prof, dr ir J. D. van Manen
Het scheepsbouwvak evolu
eert constant. Dit komt mede
door de offshore-activiteiten?
Dat vergeet men soms wel.
Als zich een teruggang af
tekent in de scheepsbouw,
dan is dat niet helemaal
waar. De offshore-activiteiten
betekenen complementair
werk voor de scheepsbou
wers. De natte mijnbouw zou
trouwens niet mogelijk zijn
zonder inbreng van de
scheepsbouwers. Het is ook
niet juist om te roepen, dat
het in deze tak van industrie
zo slecht gaat. Als iedereen
dat gaat zeggen, wordt het
waarheid en zet zich de
teruggang in heviger mate
voort. Hier in Nederland moe
ten wij beseffen, dat wij geo
grafisch zo ontzettend gun
stig liggen: ook voor wat be
treft de offshore-activiteiten.
Misschien zijn de scheeps
bouwers in het verleden niet
wakker genoeg geweest. Bo
vendien heeft ons volk de
mentaliteit om van een geïn
vesteerde gulden zo snel mo
gelijk het rendement te willer\
terughalen. Men moet met dit
soort activiteiten op veel lan
gere termijn denken.
Er gebeurt toch wel het een
en ander?
Gelukkig wel. Onze inbreng
in de offshore-industrie is
niet gering. Wij kennen de
zee, de ruwe zeeën bij uit
stek. Denk maar aan de Ne
derlandse sleepvaart. Denk
ook aan de know-how en het
vakmanschap in de Rotter
damse haven. Aan de initia
tieven daar, aan het aan
wezige en het potentiële on
dernemingsschap. RSV heeft
bijvoorbeeld een aantal jonge
ingenieurs gezet op haar in
novatieprogramma voor de
offshore-industrie. Een pro
gramma om tot ontwikkeling
van booreilanden te komen.
Om in een bedrijf tot een
dergelijke aanpak te komen
zijn onder meer nodig een
brede visie van het manage
ment en het kapitaal of de
middelen om zo'n organisatie
te kunnen opbouwen. En dat
zeg ik nogmaals: dit alles ge
ografisch zo gunstig gelegen
aan de Noordzee, een knoop
punt van transportwegen,
waar zich een groot deel van
de internationale economie
afspeelt.
Offshore is een breed begrip?
Het betekent veel meer dan
alleen de olie- en gaswinning
op zee. Je moet de zee
bodem vergelijken met het
land. Er bevinden zich even
zeer bergen en dalen. De
aardkorst onder water ver
schilt in feite niet met dat
deel ervan, dat zich manifes
teert als land. Dat houdt dus
ook in, dat die aardlagen
onder water dezelfde minera
len en ertsen bevatten. Er
zullen derhalve nog onvoor
stelbare bodemschatten aan
wezig zijn. Het is de natte
mijnbouw, die zich erop toe
legt deze te winnen. We
staan aan de vooravond van
de mogelijkheden. Men moet
zich daarbij voorstellen, dat
het aardoppervlak onder de
oceanen beduidend groter is
dan dat van het land.
Ver is men al gevorderd met
het winnen van olie en gas
uit zee. We kennen de hoge
stalen of betonnen construc
ties, die als eilanden met hun
poten op de zeebodem wor
den gezet. Daarnaast in die
per water de drijvende eilan
den met verankering op hun
plaats gehouden. In nog die
per water wordt met boor-
schepen gewerkt. En in het
allerdiepste water met sub
marines" (onderzeeboten).
De Amerikanen lopen met
deze laatste techniek voorop
en hebben al resultaat ge
boekt op grote diepte.
Deze techniek is ook nodig
om te komen tot exploratie
en vooral ook exploitatie van
de andere bodemschatten in
de zeebodem. In dit verband
is het juister om te spreken
over ocean-engineering dan
over offshore-industrie. Het
eerste begrip is veel breder.
De vlag dekt de lading meer.
Het gaat om enorm grote ge
bieden met immense hoe
veelheden aan grondstoffen.
De scheepsbouwers zijn van
betekenis bij dit werk?
Deze zijn onmisbaar. Er zit
allemaal maritiem werk aan
vast. Het tewaterlaten van
grote constructies vanaf bar
ges bijvoorbeeld. Speciale
technieken van tewaterlaten
van bepaalde constructies,
het verslepen ervan, het kan
telen vóór of na het versle
pen, het neerzetten op de
locatie, waar de betrokken
constructie dienst gaat doen.
Allemaal maritiem werk. Ook
het leggen van pijpen over
de zeebodem, een gigan
tische toepassing van mari
tieme technieken onder wa
ter: lassen, duiken etc. Het
onderhoud van de betrokken
pijpleidingen. Dan krijg je de
terminals op zee, de grote
overslagstations. Dat is als
het ware een hoofdstuk
apart. Ja, de bij Wilton-Fije-
noord gebouwde Spar is er
een voorbeeld van. Wij heb
ben hier op het laboratorium
veel met dit soort werkzaam
heden van doen. Dat is uit
concurrentie-overwegingen
voor de diverse industrieën
strikt vertrouwelijk werk.
Maar in Nederland wordt er
heel wat aan deze technie-
Talrijke personeelsleden
en oud-werknemers
deden ons hun beste
wensen toekomen voor
het nieuwe jaar.
Daarvoor zeggen wij een
ieder hartelijk dank.
Directie
