uutim
6
was het werk mager, 's Avonds
bij het afprikken kon men een
prikkaart van afwijkende kleur
aantreffen: dat betekende "je
bent ontslagen". Toen een
zwaar gehavend schip kon wor
den hersteld, werkten werkloze
branders twee dagen en nach
ten aan de betrokken bodem-
schade en daarop volgde weer
prompt ontslag.
De goed gevulde dwarshelling op Delfshaven
De Koning ging een schip met
zware averij in Engeland bekij
ken. De oorlog brak uit, toen hij
daar was. Hij kon niet terugke
ren.
Ook Aarnoudse spreekt over de
naderende crisisperiode en de
bewuste staking. "Wat De Ko
ning zegt, klopt inderdaad. Er
kwam een algemene loonsver
laging voor, in het gunstigste
geval, hen die mochten blijven.
Het vroor toen dat het kraakte.
Als kantoorbediende - het kan
toor staakte niet - moest ik ko
len voor de kachel halen. De
stakers bekogelden me toen
met stenen". Die loonsverlaging
plus ontslagen hadden een al
gemene verpaupering en verloe
dering tot gevolg. De toch al
niet zo sterke middenstand
kwam helemaal brodeloos te
zitten. Velen zagen hun nering
kapot gaan. Vooral winkeltjes in
de buurt van grote bedrijven als
Fijenoord en Wilton. De koop
kracht daalde bedenkelijk.
Later vielen er weer ontslagen.
In de jaren dertig na de fusie
tussen Wilton en Fijenoord
kwamen er nogal wat doublures
voor.
Bijvoorbeeld op de respectieve
tekenkamers Nieuwbouw,
Machine-installaties en Werk
tuigbouw stonden zowel bij Wil
ton als bij Fijenoord op elke te
kenkamer zeker tientallen men
sen. Overal waren mensen over.
De hele Nieuwbouwafdeling
van Wilton ging over naar Fije
noord en na enige jaren verhuis
de de gecombineerde afdeling
naar Schiedam.
En men zegt: "Velen kregen te
gen het eind van de maand
krampen in de buik, want in de
salarisenvelop kon je ontslag
aanzegging zitten. En ontslag
betekende armoede lijden. Zelfs
al kreeg je "steun". Maar kan
toorpersoneel was meestal niet
georganiseerd, dus was er geen
steun. Bittere armoede werd er
geleden".
Als men de fusie vanuit het
Delfshavense reparatie stand
punt dier dagen bekijkt, leverde
deze niet veel strijd op. Allicht
niet: er waren geen elkaar bij
tende afdelingen. Bij de nieuw
bouw lag dat anders. Voor de
machinefabriek ook. Deze werd
nagenoeg hier in Schiedam be
volkt door Fijenoord-mensen.
Overbodige tekenaars vonden
een werkkring bij de in 1933
door Wilton-Fijenoord, De
Schelde, RDM en NDSM opge
richte Nevesbu. Weliswaar te
gen een lager salaris, maar het
was onder omstandigheden een
redelijke oplossing. Toen wij in
Schiedam de kruiser "de Ruy-
ter" mochten gaan bouwen,
kwamen sommige tekenaars
weer terug. "Zij hadden echter
de pech voor hetzelfde
"Nevesbu-salaris" té moeten
werken, terwijl hun collega's,
die bij de werf in dienst hadden
mogen blijven voor het oudere,
hogere salaris hun diensten in
brachten.
Het door de oorlogshandelingen zwaar beschadigde dok IV
