T
CHIEPA
J. Vogelpoel
TH. SCHOLTE
Haar geschiedenis en ontwikkeling
Voor een grote ol
kleine boodschap
1091
flink meisje voor de winkel
LEVENSMIDDELENBEDRIJF t
agaizijn lo©g€D
Uw/ kruidenier voor:
v. Dijckstr. 23, Tel. 65980
de speciaalzaak voor huishoudelijke
artikelen in t Westen
RUBENSPLEIN 15 - TEL. 67095
Enkele speciale prijzen:
Lrd. biergiazen 6 voor 2.10
Dikke kladblocs 0.25
Dunne Latex badmuts 0.42
Prima kleine ballen 20 en 30 ct
Rembrandtlaan 70a-Tel. 67696
Zwanenbergs (ijne vleeswaren
Groot assoriiment verpakte biscuits
3
Ook Tabaksartikelen voorradig
w t
^^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuhh!
le Jaargang No. 1
18 Augustus 1960
Verschijnt elke 14 dagen
UIESIEM EUWS
Redactie en AdministratieDrukkerij A. L. v. d. Water, P. J. Troelstralaan 153, Telefoon 010-62733, Schiedam
Kantooruren Dagelijks van 9-11 uur. Maandag, Woenadag en Vrijdag van 20-23 uur.
Drukkerij Van Dijckstraat 174, Telefoon 070-394690, Den Haag.
Advcrtentictarieven op aanvraag. Tarief kleine annonces „Vraag en Aanbod", eerste regel f 0.50; elke volgende regel f 0.20
De uitbreiding van onze stad naar het westen
is eerst op het einde van de eerste helft van de
vorige eeuw voor goed begonnen. Deze uitbrei
ding hield verband met het toenemen van het
aantal branderijen, voor welker bouw in onze
binnenstad niet veel plaats meer over was. Ook
aan woonhuizen was toen gebrek. Nu lag er
over de Nieuwe Haven, welke omstreeks 1612
was gegraven, een uitgestrekt terrein, dat van-
ouds het ,,Frankeland" was genaamd. Dit Fran-
keland was weideland en bestond uit aange-
wassen grond tegen het igebied van onze stad
gelegen, d.w.z. buiten de poorten en vesten. Men
ziet dit Frankeland getekend en groen gekleurd
op de kaart van Jacob van Deventer van om
streeks 1560.
Op 22 februari 1483 kreeg Schiedam dit Fran
keland in erfpacht, nidus het privilegieboek
(folio 132), terwijl op 24 juni 1495 door de
beide hertogen Maximiliaan en Philips aan
onze stad de jurisdictie over dit Frankeland
werd geschonken. aldus het bovengenoemde
privilegieboek (folio 142 en 147). Voor de recht-
spraak over het Frankeland werd geen afzon-
derlijk college ingesteld: de baljuw (schout) en
de heren schepenen van Schiedam handhaafden
het recht in het Frankeland. Over dit Franke
land waren wel ambachtsheren en een dijk-
graaf aangesteld. Als dijkgraaf fungeerde altijd
de oudste burgemeester van Schiedam, aldus
een resolutie van de vroedschap van 1500 (zie
Rechtsbronnen van Schiedam, biz. 350). In ver-
eniging met de ambachtsbewaarders en de
heren schepenen van onze stad zou de dijk
graaf „moeten keuren en schouwen". De am
bachtsbewaarders van het Frankeland werden
door de heren van de Wet van Schiedam ge-
kozen. Na 1650 echter vindt men geen melding
meer gemaakt van deze ambachtsbewaarders.
Ook had men nog het ambt van Heemraad,
welk ambt door de igekozene voor het leven
werd vervuld.
Het Frankeland was verdeeld in een Oost- en
een West-Frankeland, van elkander gescheiden
door de Buitenhaven, welke een verlenging is
van de Lange Haven. Dit Oost-Frankeland
werd ook wel de Vettenoord genoemd, terwijl
een ander gedeelte de naam Galgoord droeg,
zo genoemd omdat daar de galg werd opge-
BANKETBAKKER
Rembrandtlaan hoek Jan Steenstraat 1
Tel. 67981
Bij het verschijnen van deze eerste
uitgave zijn wij juist met vakantie
Maandag 22 aug. hopen wij weer
voor U klaar te staan
Wij hebben dan tevens plaats voor een
borgen en daar de lijken te kijk hingen, wan-
neer de personen waren terechtgesteld.
Het West-Frankeland was door een dijk, de
West-Frankelandse dijk verdeeld in een
Oud- en een Nieuw-West-Frankeland. Deze
laatste benaming duidt op de jangste aanslib-
bing van dit land.
Zoals wij bereids opmerkten, bestond het West-
Frankeland in hoofdzaak uit weideland en was
onderverdeeld in diverse kampen, welke jaar-
lijks door het bestuur van onze stad werden
verpacht. Deze landerijen waren ook aangesla-
gen in de verponding en het bedrag daarvoor
o
o
o
o
•0
o
•0
o
•0
•0
o
o
o
o
betaald kan men vinden in de kohieren van de
tiende penning, ook wel tiendregisters genoemd.
In de loop van de jaren werden in het Franke
land enige wegen aangelegd tot een beter ver-
keer. Deze wegen werden van tijd tot tijd
„geschouwd", d.w.z. nagezien of ze nog goed
begaanbaar waren. Defecten moesten binnen
een gestelde tijd. zijn hersteld.
Met de bouw van huizen in het Frankeland is
men omstreeks 1830 begonnen: eerst langs de
Nieuwe Haven. Daarna kwamen bij het stads-
bestuur steeds meerdere aanvragen om grond
GRATIS BEZORGING AAN HUIS
en vergunning tot het bouwen van branderijen
en woonhuizen binnen. Een verfraaiing van
het Frankeland was de bouw van een nieuwe
R.-Katholieke kerk in 1858, waarbij tevens
werden ingewilliigd de vele aanvragen om een
brug over de Nieuwe Haven tot een betere
communicatie met de oude binnenstad. Deze
brug kreeg de naam van Oranjebrug evenals
de straat, welke daarvoor lag. Dit was een
grote verbetering.
Door de St. Vincentius-Vereniging werd in 1862
aan de Nieuwe Haven een nieuw tehuis ge-
bouwd, uitsluitend bestemd voor oude vrou-
wen: het St. Liduina-Gesticht, dit ter vervan-
ging van het oude in de Korte Kerkstraat no.
7. Bekend is het verhaal van een Katholiek
echtpaar, van hetwelk de man als commensaal
verbleef in het St. Jacobs Gasthuis en de vrouw
in het St. Liduina-Gesticht, ondanks dat deze
oudjes over enige weken hun gouden huwelijk
zouden vieren.
Naast de nieuwgebouwde Katholieke kerk
werd een Katholieke school gebouwd, welke
primo mei 1868 op plechtige wijze in gebruik
werd genomen. De zorg van deze Katholieke
school werd toevertrouwd aan de Eerw. Bree
ders uit Maastricht, die thans nog in onze stad
zich aan het onderwijs wijden.
Sindsdien breidde zich onze stad in het westen
meer en meer uit: nieuwe huizen verrezen,
nieuwe straten en pleinen werden geprojec-
teerd. Doch daarover in een volgend artikel.
L. A. Abrna.
Een verstandig mens leeft evenzeer
binnen de grenzen van zijn vet stand
als van zijn inkomen.
