HOTORSLBBPBOTEL,
In 1946 werden door de Billiton Maatschappij bij
de I.H.C. een zestal motor-sleepboten in opdracht
gegeven. Deze sleepboten zijn bestemd om ge
bruikt te worden bij de door de I.H.C. werven
gebouwde tinmolens, voor het slepen van tank-
lichters, personeelvervoer naar en van de molens
enz. Zij zijn gebouwd bij „De Klop".
De sleepboten zijn van het dubbelschroef type en
uitgerust met kortstraalbuizen (zie foto)deze
laatste zijn aangebracht voor het bereiken van
een beter rendement van de schroeven bij de
vaart op ondiep water met kans op stranding,
terwijl zij tevens worden gebruikt als koelers voor
het koelwater van de motoren.
De afmetingen van de schepen zijn 16,40 x 4,20 x
1,70 meter.
De motorinstallatie bestaat uit 2 stuks 4-cylinder
Stork-Ganz motoren, die elk een vermogen van
75 pk kunnen ontwikkelen. Het vermogen der
motoren wordt door middel van 2 Brevo-omkeer-
koppelingen met reductie op de schroefassen
overgebracht.
tafels snel heen en weer waardoor tussen de op
de tafels bevestigde latten het zwaardere tinerts
zich zichtbaar afscheidt. Deze zichtbare afschei
ding geeft meteen een controle op de meer of
minder volledige winning van het tinerts.
Het half-concentraat wordt uit de meer genoemde
houten verzamelbak opgepompt en via een ont-
wateringsbak naar de schoonwasserij jig gevoerd,
welke ongeveer midscheeps aan stuurboord opge
steld is.
Hier verzamelt men, afhankelijk van de ertsrijk
dom van de bodem, ongeveer 4000 kg tinerts per
dag. Aan de wal wordt dit erts met zoetwater nog
eens nagewassen en daarna verscheept naar de
Metallurgische Bedrijven te Arnhem, waar het tot
de bekende blok-tin verwerkt wordt.
Het typische van een ertsbaggermolen is dus, dat
de uitgewassen grond weer ver achter de molen
in het water teruggevoerd wordt en de gebagger
de geul niet groter wordt, maar zich geleidelijk
aan naar voren verplaatst.
Om zoveel mogelijk van hellende goten gebruik
te maken, moet niet alleen de grond hoog opge
voerd worden maar is er ook veel water nodig.
De sleepboten zijn verder uitgerust met telegrafen
volgens het teleflex-systeem.
Daar op de eilanden Billiton, Banka en Singkep,
waarvoor de sleepboten bestemd zijn, tengevolge
van de Japanse bezetting practisch geen enkele
sleepboot is overgebleven en sleepboten onont
beerlijk zijn bij het tinbaggeren, werd ons ver
zocht te trachten de boten ter plaatse opgeleverd
te hebben, als de tinmolens in bedrijf gesteld
zouden worden.
Tengevolge van materiaalschaarste, te late afleve
ring der motoren enz. ging de bouw der sleep
boten met grote moeilijkheden gepaard. Dank zij
de inspanning van de „Klop-mannen" en boven
dien de hartelijke samenwerking met de Billiton
Maatschappij is de werf er in geslaagd op 30
September vier sleepboten van deze serie tot volle
tevredenheid der opdrachtgevers afgeleverd te
hebben. De sleepboten werden door de werf in
Amsterdam, resp. Rotterdam afgeleverd, vanwaar
ze per zeeschip naar hun plaats van bestemming
vervoerd werden. De eerste en tweede boot, resp.
bestemd voor Billiton en Banka werden in Augus
tus, de derde bestemd voor Singkep, alsmede de
vierde bestemd voor Billiton, werden in Septem
ber afgeleverd. De twee laatste sleepboten zijn
ook reeds te water gelaten, en indien de motoren
nu niet meer te lang op zich zullen laten wach
ten, kunnen deze nog in November van dit jaar
afgeleverd worden, waardoor de werf hoopt er in
geslaagd te zijn weer een steentje te hebben bij
gedragen tot de wederopbouw van het zo zwaar
door oorlog getroffen Indonesië.
HvS.
Aan beide zijden van het ponton is daarom een
wierbak geplaatst voorzien van geperforeerde pla
ten om het vuil tegen te houden. De wierbakken
zijn dwars door het ponton heen verbonden door
een buis van 1000 mm doorlaat, waarop de zuig-
leidingen van de diverse pompen aansluiten. De
grootste 2 pompen (1 in reserve) hebben een
zuigbuis van 700 mm middellijn en een opbrengst
van 65 m3 per minuut. Deze pomp alleen is in
staat een stad als Haarlem (150.000 inw.) van
water te voorzien.
De bovenlaag
Gewoonlijk is de bovenlaag steriel (ertsloos).
Deze grond behoeft dus niet gewassen te worden.
Men baggert deze laag eerst b.v. over een afstand
van 10 m weg, waarbij de gehele wasserij stil
staat. In de zeeftrommel wordt een lange goot ge
trokken, welke de gaatjes bedekt. De grond wordt
dan direct door deze goot en de stenengoot ach-
de molen gedeponeerd. Een speciale „bovenlagen-
pomp" van 300 mm doorlaat zorgt daarbij voor
