(iERMOLEK?
Invloed van het getij
De kok
hebben. Is de grondsoort evenwel fijn zand, dan
kan zulks wel 60 minuten duren. Ook als de gang
die gedraaid moet worden, smal is, wordt er lan
ger gebaggerd voordat de bak vol is. Als er nu
klei of modder gebaggerd moet worden in een
rivier van 6 meter diepte, welke diepte tot 9 me
ter opgevoerd moet worden, dan wordt er tot on
geveer 9,20 meter diepte gebaggerd, omdat er
altijd wat van de emmers valt en weer in het
water terecht komt. Bij baggeren in fijn zand met
dezelfde gronddikte komt het voor, dat tot 10 a
10,5 meter diepte gebaggerd moet worden om
uiteindelijk een vaargeul tot 9 meter diepte te
krijgen.
(Tijdens het baggeren moet het op en neer gaan
van het watergetij in het oog worden gehouden.
Bij vloeiend water moet immers de emmerladder
verder zakken, terwijl zij bij vallend water weer
omhoog moet. Hiervoor dient de reeds eerder ge
noemde peilschaal. Altijd wordt een vast peil
aangehouden, n.l. het Nieuw Amsterdams Peil
N.A.P. Is het water nu —1.50 meter (dat is onder
N.A.P.), en moet het 9 meter diep worden, dan
behoeft het maar 7.50 meter te zijn. Is het water
1.50 meter (dus boven N.A.P.) dan moet het
9 1.50 10.50 meter worden.
Moet er in Nijmegen, waar de normale water
stand 7.50 meter plus is, 2.50 meter plus gebag
gerd worden, dan is dit tot 10 meter.
Het baggeren op een kanaal is heel wat eenvou
diger, omdat daar het water bijna altijd op het
zelfde peil staat en het verschil van de water
stand zeer gering is.
Hier in Holland wordt er practisch altijd gebag
gerd met de kop van de molen op de ebkant,
omdat er altijd langer ebstroom staat dan vloed
en het baggeren gemakkelijker gaat, wanneer de
stroom op de kop van de molen staat. Wanneer
dan de vloed komt, wordt de achterdraad iets
aangehaald, zodat de molen dan niet vooruit kan
stromen. Op de Nieuwe Waterweg kan het over
de vloed wel zo hard stromen, dat er gedurende
dit getij niet gebaggerd kan worden en gewacht
moet worden tot de stroom weer afneemt.
Leven aan boord
Wat betreft het leven aan boord van een bagger
molen, dit is heel anders, dan dat men op de
fabriek werkt. De baggeraars brengen het groot
ste gedeelte van hun leven op een baggermolen
door, wat nog niet lang genoeg blijkt te zijn,
want wanneer er iemand bij je thuis op bezoek
komt, en eveneens een baggerman is, dan wordt
er ook thuis nog gebaggerd, maar nu met de
mond.
Aan boord moet er veel huishoudelijk werk ge
daan worden, dat anders, wanneer deze mensen
thuis zijn, door hun vrouw of moeder wordt ver
richt, bijv. het bestellen van de diverse etens
waren, het zelf snijden en klaarmaken van het
brood en ook, wanneer er in het buitenland ge
werkt wordt, schoenenpoetsen, kleren afborstelen,
kleren uitwassen enz., allemaal dingen, die nor
maal thuis door vrouw of moeder gedaan worden.
Maar een goede baggeraar, die van jongsaf aan
in dit leven grootgebracht is, heeft er geen erg
meer in, en wordt aan dit leven verslaafd. Veel
zijn er, die van jongen van 14 jaar af op het bag-
gerwerk geweest zijn en later op een fahriek gaan
werken, omdat ze ook wel eens dagelijks thuis
willen zijn; maar van de 100 gaan er zeker weer
95 naar het baggerwerk terug, want dagelijks
thuiskomen van de fabriek of op gezette tijden
uit Frankrijk of Engeland, dat is een groot ver
schil. Wie nooit van huis gaat, komt ook nooit
thuis.
Nu krijgen we de kok nog, de beste man van de
baggermolen, die toch de meeste standjes krijgt.
Vroeger was dit een jongen, die voor het eerst
meeging, dus een van 14 jaar, die voor de middag-
pot zorgde. Als er weer zo'n nieuweling aan boord
kwam, dan kon je wel weer iets bijzonders ver
wachten. Deed de jongen het uit zichzelf goed,
dan was er wel weer iemand van het overige per
soneel die de zaak fout liet lopen, bijv. door tegen
zo'n jongen te zeggen: die kroten of die wortelen
kan je wel heel koken, zodat je deze groenten
heel op je bord kreeg. Schrijver dezes heeft het
meegemaakt, dat er eens sla met eieren gegeten
zou worden, toen er iemand van het personeel
tegen de kok gezegd had, dat er in de oven van
het fornuis een plaat aangebracht was met ronde
gaten; daar moet je de eieren maar inzetten, want
dat is er speciaal voor. Het gevolg was natuurlijk,
dat de eieren er allemaal geheel verkoold uitkwa
men. Zo was er vroeger geregeld wat, maar zelden
iets goeds. Tegenwoordig wordt dit werk door
een volwassen persoon gedaan en komen derge
lijke narigheden als bovengenoemd (waar men
ook wel weer eens plezier in had) niet meer voor.
A. K.
