m 19 Nu ik deze primitieve wijze van landbouw en bevloeiing genoemd heb, mag ik niet onvermeld laten de 8 grote stuwdammen in verschillende rivieren gebouwd, welke niet alleen belangrijk bijdragen tot de overvloedige be vloeiing, maar ook het gehele land volop van electrische energie voorzien. Het behoeft geen uitleg, dat daar land bouw en veeteelt, alsook de ooftcultures op moderne leest geschoeid zijn. Ik heb gezegd, dat het aan de kust zo heerlijk warm is 'szomers; de radiatoren voor centrale verwarming in mijn hotel wezen er op, dat het er 's winters wel wat frisser wordt en ik vernam tot mijn verbazing, dat men in het nabije Atlas-gebergte, op ongeveer 100 km af stand, volop aan de wintersport kan doen; soms valt daar al sneeuw in September! later een sterkere zeedeining in Marokko. En stormen treden overal op, soms heel plotseling, zoals de typhoons in West-Indië. En zo kon het 6 Januari 1913 gebeuren, dat voor Casablanca bij rustig weer en tamelijk vlakke zee, plotseling een geweldige zeedeining optrad, waar door 16 vaartuigen totaal verloren gingen. Een beton blok van 50 ton werd uit de havenpier gelicht en 20 meter naar binnen geworpen. Tegenwoordig gebruikt men dan ook blokken tot 90 ton per stuk. Een speciale waarschuwingsdienst tracht de scheepvaart en visserij per radio tijdig te waarschuwen als er ergens storm is. Tour Hassan, Rabat Een zeer merkwaardige bijzonderheid van de Marok kaanse Westkust is de vrijwel aanhoudende deining van het zeewater. Dit is geen eigenlijke golfslag, waarbij het water b.v. door de winddruk komt aanrollen, want dan zou de zee er bij windstilte rustig zijn. Maar dat is helemaal niet het geval. Bij deze deining gaat het water van de „golf" haast verticaal op en neer. Het beste kan men dit vergelijken met de uitwerking van een steen; in het water geworpen, wordt het water met geweld opzij en vlak" er omheen gestuwd, ploft dan weer neer om een volgende golf te maken, enz. totdat het effect in een zeer wijde kring langzamerhand ver loren gaat. Men heeft vastgesteld, dat de deining in de Marok kaanse wateren verband houdt met de stormen, die de atmospherische depressies op de Oceaan veroorzaken; bij stormen die IJsland passeren, heeft men 2 a 4 dagen Met een eresaluut aan deze geniale man en zijn prachtige Marok kaanse land en volk wil ik besluiten. J. C. L. Smit Standbeeld Lyautey Witte kathedraal Lyautey: uitspraak Liotèj. Laat ik nog vermelden de prachtige wegen met enorme wegwijzers, de schone zonsondergang aan zee, de typi sche straatvegers in alle stadswijken, de vreedzame samenleving van alle rassen, de waardige houding van de bevolking jegens de vreemdeling. Frans verstaan doet iedereen, al spreekt men onder elkaar zijn moedertaal. Inderdaad, de Fransen hebben hier zegenrijk werk ver richt. Onder de energieke leiding van een groot man, maarschalk Hubert Lyautey, van geboorte een Lotharin- ger, is in dit vroeger zo rumoerige land, in r—- de jaren omstreeks 1900—1925 rust en veiligheid gebracht en, wat meer zegt. onder zijn beleid hebben land- en mijnbouw, wegen- en steden bouw, industrie en handel en verkeer zich enorm ontwikkeld en de algemene welvaart is op een aanzienlijk hoger peil gekomen. Zijn graf is dan ook voor Fransman en Marokkaan een plaats van verering.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Zeskant | 1948 | | pagina 3