km
mem
Eén van onze arbeiders geeft een uiteenzetting over de
VOOR- EN NADELEN VAN EEN TURBINE ACHTER EEN STOOMMACHINE
waarvan een toelichting door een ander lid van het personeel was gevraagd
Daar de vraagsteller mij onbekend is en de meeste men
sen uit ons bedrijf niet met stoomtheorie op de hoogte
zijn, lijkt het m.i. het beste deze vraag zodanig te be
antwoorden, dat ook hij, die weinig met stoomwerktui
gen in aanraking komt, maar er toch wat van wil weten,
er iets van kan begrijpen.
Ook op onze werf zijn schepen gebouwd, waarbij achter
de stoomzuigermachine een turbine geplaatst was. De
meest gebruikte naam voor zo'n turbine is: Afgewerkte
stoomturbine.
Maar waarom plaatst men zo'n turbine achter een zui
germachine? Wel, om de eenvoudige reden, dat de afge
werkte stoom van een zuigermachine nog een groot ar
beidsvermogen bezit, dat men door middel van zo'n tur
bine nog kan benutten.
Nu zou men de vraag kunnen stellenKan dat er door
de zuigermachine zelf ook niet uitgehaald worden? Het
antwoord hierop is: Neen. En waarom dit niet kan zal
ik hier op zeer eenvoudige wijze proberen te verklaren.
We weten allemaal wel, dat we, wanneer we boven op
een zuigermachine kijken laten we veronderstellen
dat het een Triple-Expansiemachine is, omdat deze in
ons bedrijf het meest voorkomt zien dat de diameters
van de cilinders onderling in grootte verschillen: er is
een hoge-, middel- en lagedrukcilinder.
Dit staat in verband met het feit, dat de verse stoom,
welke uit de ketels komt, in elke cilinder waar hij door
heen stroomt en waar hij zijn arbeid verricht, in druk
vermindert en afkoelt. De stoom ondergaat dus een
toestandsverandering. Nu is het eigenaardige van stoom,
dat bij elke toestandsverandering het soortelijk volume
ook verandert. Hoe meer die druk vermindert des te
groter wordt dat soortelijk volume. Zou men nu de druk
verminderen tot op een zo groot mogelijk vacuum in de
condensor waarbij wel 93 a 95% bereikt kan worden,
dan zou door dat grote soortelijke volume van de stoom
de lagedrukcilinder met zijn poorten zo groot moeten
worden, dat hij niet te bouwen is. Daarom kan een zui
germachine maar gunstig werken met een vacuum van
plm. 80%. Bij een turbine daarentegen kan men van
een hoog vacuum het volle profijt trekken. Hoe hoger
dat vacuum, hoe beter het is. Daarom plaatst men achter
een zuigermachine wel eens een afgewerkte stoomtur-
Stoommachine met BAUER-WACH turbine
bine, waardoor het rendement van de installatie bij het
zelfde brandstofverbruik groter wordt en dus een belang
rijk voordeel oplevert (20 a 25%in sommige gevallen
Verder zijn de temperatuurswisselingen, dus ook de
condensatieverliezen minder, want de uitlaatdruk van
de L.D.-cilinder is nu hoger. Door toevoegen van het
gelijkmatige turbine-draaimoment aan dat van de zui
gerstoommachine, alsmede door de vliegwielwerking van
de tandwielen, wordt het resulterende draaimoment in
de asleiding veel gelijkmatiger dan bij een enkele zui
germachine (zie voor de hier genoemde tandwielen het
geen hieronder over de nadelen van een afgewerkte
stoomturbine is gezegd).
Waarom we dan achter elke zuigermachine niet een
turbine plaatsen? Wel, het heeft ook z'n nadelen.
Persoonlijk heb ik het ombouwen van het s.s. „Meer
kerk" meegemaakt; daar werd achter de bestaande ma
chine een turbine geplaatst. Maar als je dan ziet welk
een groot gedeelte er uit het ruim achter de machine
kamer genomen moet worden sta je vreemd te kijken.
Het gaat niet alleen om de turbine, waarvan de bouw
altijd nog buitengewoon duur is, maar we hebben ook
nog een koppeling en een tandwieloverbrenging nodig,
omdat het aantal omwentelingen van de turbine veel
groter is dan van de stoommachine. Hieraan moeten
hoge eisen gesteld worden en deze zijn veel groter in
omvang dan de turbine zelf. Men gebruikt daarvoor
meestal vloeistofkoppelingen waarvan de werking hier
niet nader verklaard zal worden. Voor het bedienen van
deze koppeling zijn enkele oliepompen nodig Tussen
machine en turbine met condensor is een hydraulische
keerklep nodig, want de turbine kan alleen dienst doen
bij vooruitdraaiende machine en is ook bij het manoeu
vreren niet te gebruiken. Allemaal nadelen, waardoor
het plaatsen van een afgewerkte stoomturbine achter
een zuigermachine geen algemene toepassing vindt.
Vermeld kan nog worden, dat het eerste schip, dat met
een afgewerkte stoomturbine achter een zuigermachine
werd uitgerust, zonder dat men voor deze turbine een
speciale schroefas moest aanbrengen, zoals vroeger altijd
het geval was, het s.s. „Elberfeld" was van de Noord-
Duitse Lloyd, dat in 1926 in Duitsland gebouwd werd.
Het betrof hier een Bauer-Wach installatie, die wel het
meest bekende systeem op dit gebied is.
Hopende op deze manier aan Uw vraag voldaan te heb
ben teken ik,
Uw mede-arbeider,
J. v. B.
Ideeënbus
Als oplossing voor het gebrek aan het benodigde mes-
senstaal voor de profiel- en nagelschaar zond J. P. Por-
don, onderhoudsbankwerker nr. 1371, ons een oplossing
waarbij gebruik gemaakt kan worden van het staal van
afgekeurde messen.
Bij uitvoering is dit gebleken een goed idee te zijn
waarvan wij dankbaar gebruik maken.
Premie 15.