1898
1948
HUISHOUDBUDGETTEN VAN TOEN EN NU
78
Als dit nummer van het Zeskant verschijnt zijn de feest
dagen reeds achter de rug. Dit artikel komt dus iets te
laat in uw bezit, maar we wilden het U niet onthouden,
omdat de vergelijking van toen en nu zo interessant is en
mèer „spreekt" dan de vele historische overzichten waar
op we vóór en tijdens de feestdagen in de pers, in boek
of brochurevorm, werden vergast.
Uit dit overzicht blijkt wel zonneklaar hoezeer deze halve
eeuw er een geweest is van geweldige groei, bloei en ver
andering, hoezeer de industriële revolutie het leven van
de Nederlanden beïnvloed heeft.
JEen aardige kijk op het leven van de toenmalige arbeider
krijgen wij door vergelijking van de huishoudboekjes van
toen en nu.
Ter vergelijking hebben wij gekozen het historische
budget van een timmerman te Amsterdam, wiens gezin
verder bestaat uit vrouw en twee kinderen, een jongen en
een meisje, welke laatste als dagmeisje werkzaam is.
De gemiddelde weekcijfers zijn:
Inkomsten:
weekloon man 12.40
loon kind (dagmeisje)0.40%
extra inkomsten man0.82
Totaal13.62y2
Bedrijfskosten (werkplaats)
van de man0.07%
van de vrouw0.08
Blijft totaal13.47
Uitgaven:
1. Woning:
huur 2.50
brandstoffen 0.63%
verlichting 0.48
reiniging0.04
huisraad0.05
Totaal 3.71
2. Kleding
bovenklederen0.35
onderklederen0.35%
schoeisel0.33
garen en band0.08%
was -0.54
Totaal1.66
3. Nut en genoegen:
schoolgeld 0.15
courant en andere lectuur0.06
barbier en porder(0.11
sterke drank en bier0.26
kerkgeld0.07
tabak en sigaren0.21%
vermaak0.00%
versnaperingen- 0.04
Totaal0.91
4. Voeding:
tarwebrood en beschuit1.05%
roggebrood0.31%
koffie0.41
thee 0.18%
melk 0.60
boter 0.57
kaas 0.11%
vlees 0.22%
vet 0.60%
vis
rijst en meel
gort, bonen en erwten
stroop en suiker
groenten
aardappelen
zout en andere toespijs
0.02%
0.15%
0.29%
0.31
0.21
0.66%
0.10%
Totaal5J
Verzekering:
geneeskundige hulp
uitkering bij ziekte
ziekenfonds
begrafenisfonds
Totaal
6. Diversen
0.01
0.10
0.32
0.13%
0.56%
0.11%
Algemeen totaal12.79
„Wat leefden die mensen sober," is de eerste conclusie
die men trekt. Dit timmermansgezin gaf per week gemid
deld een halve cent uit voor vermaak en vier cent voor
snoepen.
Men ging niet naar bioscoop, schouwburg, op vacantie,
naar concerten, tentoonstellingen. Men maakte geen rei
zen, noch per trein, noch per tram, men had geen elec-
trisch licht, radio, stofzuiger of fiets.
Voor nieuwe kleding (ƒ0.70 per week) werd slechts wei
nig uitgegeven. Men woonde in woningen met de beruchte
alcoof, men sliep niet in ledikanten doch in bedsteden. De
gemiddelde werktijd bedroeg 10% uur per dag.
Vacantie was er niet en sociale wetgeving vrijwel evenmin.
Werd iemand ziek, dan kwam hij zonder inkomsten. Ver
geleken bij toen baden wij thans in weelde.
