B
m
HET GIETEN
ten wat er zich in die tijd allemaal heeft afgespeeld.
F'ndeïijk in 1620 wordt een begin gemaakt met de be-
liiking van een volgende polder en twee jaar later is
p,"rmer van een groot meer herschapen in vrucht
baar bouwland. En dan volgen ook de overige polders
van Nd. Holland.
Tot in het buitenland is Leeghwater bekend: hij krijgt
ndrachten uit Frankrijk, Vlaanderen, Duitsland, Zwe
den. Overal kan men zijn grote kennis gebruiken. Ook
Tn 1629 heeft Prins Hendrik het beleg om den Bosch
geslagen. Den Bosch heet een onneembare vesting; het
is een der laatste grote schuilplaatsen voor de Span-
iaarden. Er is een grote bezetting, er zijn goede wape
nen. De soldaten van het Statenleger graven loopgraven
en schansen en de Spanjaarden zien het gevaar. Maar
ze hebben wat geleerd van de Hollanders: ze doen wat
de Hollanders bij het beleg van Alkmaar deden: ze
steken de dijken door en het water stroomt de stel
lingen van de Nederlandse soldaten binnen.
ZaF Frederik Hendrik het opgeven? Nee. Hij herinnert
zich die polders in Nd. Holland en die man, die Leegh
water. Die moet onmiddellijk komen. „Het kan", zegt
Leeghwater, „Er moeten molens konten." „Zo gauw
mogelijk," zegt Frederik Hendrik, „de stedendwinger".
Dan wordt er dag en nacht gewerkt. Er moeten 21 mo
lens komen en in 14 dagen tijds staan die er!J Ze
draaien door middei van paarden, want ze kunnen niet
afhankelijk zijn van een goede vtina.
In Juli werd de dijk doorgestoken. In September is de
Bosch in handen van de Prins.
Eén grote wens van Leeghwater is nooit in vervulling
gegaan. Hij had zo graag ook de Haarlemmermeer
drooggelegd. Maar dat wasi zó,n groot water, dat durfde
men niet aan. Dan kon je net zo goed zeggen, dat je
de Zuiderzee droog wilde maken! Hij heeft een heel
boek geschreven om te bewijzen dat het werkelijk kon
en nodig was ook, want de Haarlemmermeer vrat ook
jaarlijks kilometers land weg. Pas 200 jaar later durfde
men het aan om daarmee te beginnen. En de Zuiderzee,
daar is men in deze eeuw pas aan begonnen. Maar toen
waren er baggermolens en electrische gemalen.
Leeghwater, een man die zijn naam verdiend heeft, een
man waar Holland trots op kan zijn. Leeghwater, een
naam die Nederland niet mag vergeten.
R. D.
Het leegschenken van de 10-tons gietpan in de gietvorm
van een scheepsschroef.
Wanneer men zover is, wordt onder een geringe over
druk in de oven lucht toegevoerd. De temperatuur stijgt
daarbij zodanig, dat het ijzer in de oven gaat smelten.
Het gesmolten ijzer druppelt door de cokes naar om
laag. Boven de enigszins hellende bodem is in de wand
een opening gemaakt, waardoor het gesmolten ijzer in
een aangebouwde vergaarbak kan stromen. Deze is,
evenals de oven, een stalen mantel met een vuurvaste
bekleding aan de binnenzijde.
SLOT
Het smelten
Het smelten geschiedt in een koepeloven. De koepel
oven bestaat uit een schacht van vuurvaste steen, om-
géven door een stalen mantel. De inwendige diameter
kan bedragen 0.3 tot 1.5 m met een capaciteit van 0.3
tot 15 ton per uur. De hoogte van de schacht vanaf de
begane grond tot de vul-opening is van 3 tot 7 m. De
dikte van de bemetseling is van 15 cm bij de kleinste,
tot 35 cm bij de grootste oven.
In de koepeloven wordt het ijzer alleen tot smelten ge
bracht en ondergaat nagenoeg geen verandering. Als
brandstof gebruikt men een voor dit doel vervaardigd
soort cokes. Het smeltproces kan men zich als volgt
voorstellen
In de schacht wordt een hoeveelheid hout tot ontbran
ding gebracht. Dan wordt een hoeveelheid cokes in de
oven gestort. Zijn deze cokes goed doorgebrand, dan
wordt de oven geheel gevuld met beurtelings een laag
cokes dan een laag schrot en piekijzer, weer een laag
cokes en nog een laag schrot met piekijzer, enz.
Een laag cokes met een laag schrot met piekijzer
noemt men een zet.
INHOUD VAN HETZESKANT
JUNI 1949
Algemeen gedeelte
Jan Adriaanszoon Leeghwater blz. 42
Het Gieten blz. 43
Ruilen blz. 44
De vacantie staat voor de deur blz. 45
De vacantie, een stap vooruit blz. 45
Firmanieuws blz. 46
