Castor e„ Pollux w ONINGNIEUWS EXCURSIE 40 Op uitnodiging van L. Smit en Zn. te Kinderdijk werd op 1 April een excursie georganiseeerd ter bezichtiging van de sleepzuiger „Pierre Durepaire". De deelnemers verklaarden zich zeer tevreden over dit leerrijke uitstapje. Van meer dan één zijde is gevraagd wat de namen Castor en Pollux betekenen die op de bergingsvaartui gen, die Werf Gusto voor rekening van de Suezkanaal- Maatschappij heeft gebouwd, voorkomen. Op deze vraag volgt hier een kort antwoord. De namen die de genoemde maatschappij aan haar sche pen gaf, kwamen veel voor op vaartuigen in de antieke wereld. Wie de moeite wil nemen de Bijbel in te zien bij de Handelingen der Apostelen, zal in het 28e Hoofd stuk vermeld vinden dat het Alexandrijnse schip waar mede Paulus naar Rome zou worden gebracht, de namen droeg van Castor en Pollux. Zo staat het althans in de Staten-vertalingin de nieuwere vertalingen lezen we dat het schip de naam Dioscuren droeg, d.w.z. de zonen van Zeus. Deze beide zoons beschermden, naar de opvattingen uit die dagen, de scheepvaart. Hun beelden werden op een goed zichtbare plaats aangebracht en dagelijks werd door het scheepsvolk hieraan geofferd. Het is merkwaar dig dat alleen Romeinse schepen naar Castor of Pollux of naar beiden werden genoemd. De Grieken gaven aan hun schepen steeds vrouwelijke namen, zoals blijkt uit de vele honderden scheepsnamen die zijn overgeleverd en waaronder geen enkele mannelijke naam voorkomt. Dat de beide goden weieens het vertrouwen dat men in hen stelde hebben beschaamd, hebben dezelfde Paulus, die er overigens in het geheel geen vertrouwen in had, en zijn mede-schepelingen ervaren; hun schip is ondanks het feit dat het Castor en Pollux heette, jammerlijk vergaan op de kust van het eiland Malta. Dit in het voorbijgaan, want het is ons te doen om Castor en Pollux zelf. Zoals ik reeds opmerkte waren zij zonen van Zeus, de oppergod op de berg Olympus in Thessalië. Het zijn ridderlijke, bijna altijd te paard verschijnende helpers in alle nood. Omdat zij altijd samen waren beschouwde men hen als tweelingen. Ze waren o.a. broers van Helena, de bekende Griekse vrouw, om wier bezit, volgens de mytho logische verhalen, de strijd om Troje is "ontbrand. Reeds van oude tijden af heeft men hen beschouwd als goden van het licht en men stelde hen voor als rijdende op witte paarden. Zij boden hulp aan de soldaat in de oorlog, aan de reiziger die in vreemde landen in gevaar raakte; aan gewonden en zieken en aan varende zee lieden. Aan laatstgenoemden vooral. Als de duisternis zich over de onmetelijke wateren legde, en op de masten en de raas van het schip zich de kleine vlammetjes vertoonden die men tegenwoordig het Sint Elmusvuur noemt, zag de antieke schepeling daarin de verschijning van de goedgunstige Dioscuren. Het is dus begrijpelijk dat vele schippers hun schip naar hen, dus naar Castor en Pollux noemden. Het is bekend dat deze goden op vele plaatsen werden vereerd, voornamelijk in Laconië en verder ook in Mes- sinië, Attica, Thebe, Italië en vooral ook in de Griekse steden van Zuid-Italië, vanwaar de godendienst naar Midden-Italië overkwam en door de Romeinen werd over genomen. Reeds in 484 vóór Christus is aan hen een tempel gewijd te Rome. Hun afbeeldingen treft men aan op vazen uit de antieke wereld en op Romeinse munten. Voor het paleis op het Quirinaal staan 4 M. hoge figuren die het godenpaar afbeelden; Castor en Pollux staan daar naast hun geweldige paarden. Ook 1. 3 vrije woningen te Gorinchem te ruilen tegen wo ningen in Schiedam. 2. Woning te Rotterdam te ruilen met huis van 5 a 6 kamers te Schiedam. 3. Huis te Rotterdam, 1 gr. k., 2 sl.k., keuken, zolder, huurprijs 4.25, in ruil voor woning te Schiedam. 4. Woning te Rotterdam, 3 k., keuken en zolder voor huis te Schiedam. 5. Huis te Schiedam, 3 kamers, keuken, tuin, in ruil voor grotere woning te Schiedam. 6. Benedenhuis in Schiedam, 2 kamers, doorloop en keu ken, in ruil voor grotere woning in Schiedam. 7. Benedenhuis in Schiedam, 3 kamers, serre, tuin, loods, te ruilen met bovenwoning. 8. Huis te Schiedam, huurprijs 29.— per maand, te ruilen voor grotere woning, geschikt voor 5 personen. in onze tijd leeft nog de herinnering aan deze goden: hier en daar treft men in de kunsthandels reproducties aan van drie zuilen, die de overblijfselen weergeven van de tempel van Castor te Rome. Wie aan sterrekunde doet of heeft gedaan, weet dat een van de tekenen in de Dierenriem het sterrebeeld „De tweelingen" is. Dit zijn de Dioscuren, Castor en Pollux, die men reeds in de oudheid aan de hemel waarnam. In heldere nach ten ziet men deze sterren, niet ver van elkander ver wijderd, tegen de donkere hemel staan... Het spreekt vanzelf, dat er over dit godenpaar nog meer te vertellen is. Wie er meer over wil weten, kan niet beter doen dan zich eens verdiepen in het boek van F. Altheim: Griechische Götter im alten Rom. Afbeeldin gen van Zeus, Castor en Pollux vindt men o.a. in de bekende platenatlas van A. N. Zadoks: Antieke Cultuur in beeld. Wie Felix Roma van Dr Hoogerwerff te pakken kan krij gen, en dit is niet moeilijk) zal op blz. 74 een mooie foto aantreffen van de beelden der Dioscuren op de Monte Cavallo te Rome. v. d. Hoek. 9. Benedenwoning te Roterdam, 3 kamers, keuken, tuin, loods, in ruil voor woning te Schiedam of Rotterdam, dichter bij de werf. 10. Bovenétage in Den Haag, 2 kamers, badkamer, keu ken, te ruilen voor woonruimte in Schiedam. 11. Vrij bovenhuis, 6 kamers, keuken, 2 waranda's, huur prijs 6.25, te ruilen voor benedenwoning van 4 kamers en tuin. 12. Bovenhuis te Schiedam, 3 kamers, keuken, in ruil voor benedenhuis. 13. Benedenhuis, 3 kamers, keuken, souterrain, huurprijs 5.50, te ruilen voor woning in de omgeving Pompstation. 14. Bovenhuis in Schiedam, 5 kamers, keuken, 2 bal- cons, vliering, huurprijs 5.05, in ruil voor bovenwoning van 4 kamers te Schiedam.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Zeskant | 1950 | | pagina 8