HET LEVEN VAN DE NEDERLANDSE EN
VAN DE CHILEENSE ARBEIDER
Onderstaand artikel ontlenen wij aan een bijdrage
van de heer J. de Raadt, vertegenwoordiger van de
I.H.C. in Chili. Hij vergelijkt hier het leven van de
Nederlandse arbeiders met dat van hun Chileense
collega's, naar aanleiding van zijn bezoek aan het
vaderland in 1949. De heer de Raadt zette toen voor
het eerst sinds zeventien jaar weer voet op vader
landse bodem en heeft zn ogen terdege de kost ge
geven.
Ik werd me eigenlijk bewust van het verschil in levens
wijze tussen de Nederlandse en Chileense arbeiders toen
ik een bezoek bracht aan de werf van L. Smit Zoon
te Kinderdijk. Mijn weg voerde over de oude weg, langs
de dijk, en met genoegen zag ik hoe proper en schoon
ook de kleinste huisjes waren en hoe glashelder de witte
gordijntjes. Hier-en-daar kon ik een blik naar binnen
werpen en dan zag ik een interieur dat getuigde van
een levenswijze die vèr uitstak boven wat we in Chili
gewend zijn. De vrouwen en kinderen die ik zag, waren
behoorlijk gekleed, hun kleren waren helder, schoon
en héél. Men kon zien dat deze mensen in elk geval de
hun ten dienste staande middelen zo goed mogelijk ge
bruikten. Ook de arbeiders zelf, die ik op de werf aan
trof, maakten in hun werkpak een nette indruk.
In Chili wonen de arbeiders in krotten, meestal zonder
vloer, gewoon op de kale grond. Alle gemakken ontbre
ken; waterleiding, gas en electriciteit zijn luxe, een keu
keninrichting vindt men er niet. De arbeiders leven over
het algemeen op een wijze die men zelfs in de achter
buurten der grote steden in Holland nergens aantreft.
Verdient de Chileense werkman dan zoveel minder dan
zijn Nederlandse collega? Neen.... eigenlijk niet!
Hem ontbreekt een opvoeding die hem ervan weerhoudt
om zijn geld te verkwisten, zoals hij dat thans doet. En
voor het verkwisten is er gelegenheid te over.
In de eerste plaats is er de wijn, die Chili in overvloed
voortbrengt en die, eerlijk gezegd, erg goed is. Het
tweede struikelblok voor de Chileen zijn de paarden
rennen, waaraan hij als 't ware verslaafd is. Maar het
ergste is dat de Chileen geen huiselijk leven in de Hol
landse zin van het woord kent. Vrouw en kinderen krij
gen van hem niet de helft van wat hen toekomt en ook
als ze dat wèl kregen, zou het nog niet veel baten. De
Chileense vrouw weet evenmin met geld om te springen
als haar man, terwijl in Holland vooral de vrouw de
koorden van de beurs in handen houdt..
Het is niet alleen de Chileense arbeider die aan dit
euvel lijdt. Ook meer intellectuelen zijn er niet vrij van.
Hier is een klein voorbeeld: Een leraar aan een am
bachtschool verdiende met een klusje voor een fabriek
10.000 pesos extra, d.i. ongeveer vijfhonderd gulden,
's Morgens werd het hem uitbetaald en 's middags kwam
hij naar huis in een taxi, volgeladen met eetwaren, fles
sen wijn en een radiotoestel, natuurlijk onder begelei
ding van een aantal vrienden. Ze kwamen nu eens echt
lekker feestvieren bij hem thuis en moeder de vrouw
mocht alles klaarmaken. Van het radiotoestel was uiter
aard alleen de eerste termijn betaald.
Toen ze genoeg hadden gegeten en gedronken, verdwe
nen ze 's nachts om één uur weer om ergens anders het
feest voort te zetten.
De volgende ochtend kon men het dochtertje aan haar
moeder horen vragen: „Hoeveel melk zal ik nemen van
de melkboer?" Het antwoord: „Vandaag niet, kind, er
is geen geld in huis!" Vijfhonderd gulden erdoor gelapt
op één avond en een radio op afbetaling. Misschien
komt in Holland zoiets ook wel voor, maar hier is het
schering en inslag.
U vraagt of daar dan niets aan gedaan wordt? Ja, wel
iets, maar bij lange na niet genoeg! Nog altijd komt
men alleen in Santiago, Chili's hoofdstad, scholen tekort
voor meerdere duizenden kinderen. Santiago is een stad
met een millioen inwoners en er worden woonwijken
voor arbeiders gebouwd, maar het is nog slechts een
druppel op een gloeiende plaat. Daarbij komt nog, dat
de mensen zélf niet weten te wonen in behoorlijke hui
zen. Soms breken ze de vloeren op, omdat ze het koud
hebben en wat te stoken willen hebben.
Zoals het in hun eigen leventje gaat, zo gaat het ook op
hun werk. Slordig en verkwistend met het materiaal, en
INHOUD VAN HET ZESKANT
AUGUSTUS 19 50
Van de redactie hl. 57
Het laboratorium van de I.H.C. te Delft blz. 58
Het leven van de Nederlandse en van de
Chileense arbeider blz. 59-60
Oplossing en berekening puzzle blz. 60
Wat weet U van de I.H.C. (III) blz. 61
Kroniek der Bedrijven blz. 61
Een Chileense arbeiderswoning.
Nederlandse arbeiderswoningen te Kinderdijk.
