DE toO&ADER TIJDEN
V.J
INLEIDING.
De nood der tijden is inderdaad hoog gestegen! Om dit te constateren
behoeft men slechts om zich heen te zien. Maar moeilijker is het om de
oorzaken daarvan op te sporen en de weg aan te geven, welke naar
verbetering der toestanden kan leiden.
Veelal zijn de beschouwingen over de oorzaken van de „naoorlogse
crisis" of „malaise" of „structuurverandering" onzer maatschappij, óf te
theoretisch-ingewikkeld, óf te veel op partij-politieke overwegingen ge
baseerd, óf te weinig doordacht en principieel.
Om echter te willen herstellen wat ziek is, zal men in elk geval vooraf
een juiste diagnose moeten trachten te stellen van de ziekte, waaraan onze
samenleving lijdt.
Deze diagnose is allerminst eenvoudig en zal moeten steunen op een
goed begrip van de structuur dezer samenleving, in verband met de
eigenschappen, welke de mensen in die samenleving nu eenmaal bezitten
en van de geestelijke stromingen, die daarin aanwezig zijn.
Men meent m.i. ten onrechte dat de eigenschappen van de moderne
mens zoveel verschillen met die van een vorig geslacht of zelfs die van
hen, die voor de oorlog reeds de volwassen leeftijd hebben bereikt.
Men doet het dikwijs voorkomen alsof alléén een opleving van het
„nationale sentiment" voldoende zou zijn om andere-betere-toestanden in
het leven te roepen en men spreekt dan veel over een „verandering van
geesteshouding", die nodig en aanstaande zou zijn.
Er valt m.i. niet te ontkennen, dat in dit alles een kern van waarheid
schuilt. Onder de invloed van het Marxisme b.v. werd een „geesteshou
ding" bij een groot deel van ons Volk gekweekt.
Men keert zich anderzijds meer en meer af van het platte materialisme
om heil te zoeken bij zekere spiritualistische stromingen, waar het gevoel,
het instinct en het mysterie de overheersende elementen zijn.
Maar het zwaartepunt van de „Nood der Tijden" ligt m.i. toch elders:
dat zwaartepunt ligt in de maatschappelijke verhoudingen, die onder de
invloed van een grof materialisme, (leiders en gangmakers van de afge
lopen Wereldoorlog) uit hun verband gerukt zijn: dat zwaartepunt ligt
in de zogenaamde Sociale kwestie.
In het volgende Zeskant zal ik trachten enige allereenvoudigste begrip
pen omtrent de maatschappelijke verhoudingen en de sociale kwestie
uiteen te zetten, zonder enige partij of richting te schaden of te bena
delen; ik zal het doen zo eenvoudig en begrijpelijk mogelijk voor ieder
een en zo volledig mogelijk.
Elk onderwerp kan niet uitvoerig worden behandeld of van de grond af
worden opgebouwd, maar als eenvoudig arbeider zal ik trachten de
vraagstukken, welke in de tegenwoordige tijd zo dikwijls verwaarloosd
of verkeerd begrepen en die toch van zo grote betekenis zijn, zo een
voudig mogelijk naar voren te brengen.
(Wordt vervolgd) J. Br.
2 (0)
