156)
LEPELBAGGER
EEN
OUD-HOLLANDSE
Het meest primitieve baggerwerktuig dat men zich denken kan, doch
dat nog steeds hier en daar in gebruik is, bestaat uit een soort hengel
met een zak eraan, een voorganger van de moderne lepelbagger. Lepel-
baggers ontmoet men in Europa slechts zeer zelden, doch des te meer in
de Verenigde Staten. Dit zijn ontzettend sterke schepwerktuigen die
veel werk verzetten, doorgaans met een voor onze Europese begrippen
buitensporig brandstofverbruik. In Amerika waar dieselolie verhoudings
gewijs goedkoper is dan mankracht, maakt dat niet zoveel uit als in
Europa waar de mankracht goedkoper is.
De oorsprong van de lepelbagger is niet na te gaan en het principe is
zo eenvoudig dat het zich laat denken dat het op verschillende plaatsen
onafhankelijk van elkaar voor het eerst is toegepast.
Aanwijzingen omtrent het bestaan van lepelbaggers die niet veel afwijken
van de hierboven getekende Oudhollandse kennen we zowel uit het oude
Babyion als uit China.
In zijn originele vorm is de lepelbagger nauwelijks meer dan een spade
waarvan het blad is vervangen door een zak om onder water te kunnen
werken. Of juister gezegd een visnet zonder mazen en gebruikt om zand
op te scheppen. De Oudhollandse lepelbagger ging nog een stapje verder,
daar de „stok" in het midden scharnierend werd bevestigd aan een
verticale steun zodat een hefboomsysteem ontstond, waarmede de zak
op-en-neer bewogen kon worden.
10
