Pneumatische elevators aan het werk
Deze handelwijze kostte veel tijd en arbeid en slecht weer, zoals wij
in Nederland maar al te veel meemaken, vertraagde de werkzaamheden
nog meer. Regenwater was natuurlijk slecht voor deze gevoelige lading en
vaak werd het werk dan ook stopgezet.
Het spreekt van zelf, dat naarmate de technische ontwikkeling voort
schreed, ook op dit gebied naar nieuwe oplossingen gezocht zou worden.
Eerst kwam men tot de constructie van emmer-elevatoren, ofwel Jacobs-
ladders, die het graan als het ware opbaggerden uit het laadruim. Het
was al een hele verbetering, maar toch nog niet afdoende. Ook de emmer-
of bakkenelevator moest bij slecht weer het werk staken.
De pneumatische graanelevator bracht tenslotte uitkomst. Deze reusachtige
apparaten kan men ook in onze grote havens nu aan het werk zien. Het
zijn eigenlijk reusachtige stofzuigers, die het graan uit het laadruim opzui
gen en lossen in andere vervoersmiddelen. Het pneumatische systeem werd
voor het eerst toegepast in Londen en daarna in Hamburg verder ontwik
keld. De gevolgen waren vér-strekkend, niet alleen technisch maar ook
sociaal. In die tijd zag men verder gaande mechanisering van de arbeid
dikwijls als een bron van werkloosheid en het invoeren van nieuwe
machines veroorzaakt dikwijls arbeidsconflicten.
De dokwerkers voelden niet veel voor de nieuwe pneumatische graan
elevator, maar hielden de invoering ervan toch niet tegen. Uiteindelijk
vonden zij er zelfs een middel in .om hogere lonen en betere arbeidsvoor
waarden te verkrijgen.
Al gauw vond het principe overal toepassing en ook de Nederlandse
industrie ging zich op de pneumatische elevators toeleggen. In 1913 begon
de I.H.C.-vennoot Verschure deze werktuigen te bouwen en sindsdien heb
ben zij er vele afgeleverd.
De constructie is als volgt: de graanzuiger staat op een ponton van
30 x 10.50 x 3.50 meter. De zuiger zelf is gebouwd in een stalen toren met
drie verdiepingen.
Op de eerste verdieping worden de zuigpijpen ondergebracht, de tweede
verdieping is de weegkamer met eromheen een gaanderij, waar de zuig-
buislieren zijn opgesteld. Op de derde verdieping bevindt zich de verza-
melinstallatie met graan en kaf-zeefinrichting. De zuigleiding van de
vacuumpomp staat in verbinding met het boveneinde van de opvang-
installatie, die gevuld wordt door de vier zuigbuizen van het werktuig.
89
