HOE WERKT DE BEURS?
I. Over aandelen en obligaties.
Kunt U me vertellen waar de Effectenbeurs is?
Stel die vraag aan een Amsterdammer. In negen van de tien gevallen
komt prompt dan het antwoord: „Ja, aan het Damrak; dat gebouw van
Berlage met die stevige vierkante toren".
Hij is er naast, zowel figuurlijk als letterlijk. De trotse schepping van
Berlage aan het drukke Damrak is de Koopmansbeurs. Vlak daarnaast,
enigszins verscholen achter de bomen van het Beursplein, staat de Am
sterdamse Effectenbeurs. Ook een imposant gebouw, maar toch minder
in het oog springend. En wat zich daarbinnen elke beursdag afspeelt,
is voor velen een groot raadsel. Laten we er eens binnenstappen; bezoe
kers zijn altijd welkom en kunnen zelfs elke woensdag- en vrijdag
middag aan speciale rondleidingen deelnemen.
We staan op de galerij en kijken neer op een ruime hal met in het
midden een soort glazen huisje en aan de kanten nissen met een groot
aantal telefoontoestellen. Tegen enen begint de hal vol te stromen; het
duurt niet lang of op allerlei plaatsen drommen groepjes mannen bij
een. Ze dringen, schreeuwen elkaar in voor ons onverstaanbare taal toe
en zien nog kans midden in de mensenkluwens aantekeningen te maken
in het langwerpige boekje, waarmee iedere beursman is gewapend.
Op enkele plaatsen gaat het wat rustiger toe, maar toch overheerst de
indruk van een jachtig, roezemoezig en rommelig geheel, waarvan de
betekenis ons als toeschouwers ontgaat.
Misschien vindt U wat beneden in de beurszaal gebeurt alleen als een
wonderlijk kijkspel interessant en denkt U bij Uzelf, dat uitsluitend
„kapitaalbezitters" of „speculanten" belang hebben bij wat zich daar
afspeelt. Vergis U niet; de effectenbeurs is rechtstreeks van betekenis
voor een veel grotere groep dan menigeen denkt en heeft in ons gehele
economische leven een onmisbare taak. Het is niet overdreven te zeg
gen, dat ons bedrijfsleven nooit de huidige ontwikkeling zou hebben
bereikt, als zij zich niet via de beurs van de nodige kapitalen had
kunnen voorzien!
Niemand zal ontkennen dat we leven in een klein en dichtbevolkt land.
Een land dat fabrieken moet bouwen waarin steeds meer mensen werk
kunnen vinden, dat woningen en scholen moet optrekken voor de steeds
groeiende bevolking, dat begonnen is aan het gigantische Deltaplan ter
beveiliging tegen de aanvallen van de zee en dat niet mag achterblijven
in de ontwikkeling van het vreedzaam gebruik van de atoomenergie.
Dit alles en nog veel meer is noodzakelijk om alle Nederlanders in de
toekomst aan werk, woongelegenheid en welvaart te helpen.
Deze enorme investeringen zullen miljarden guldens vergen. Geld dat
door besparingen van heel ons volk bijeen moet worden gebracht, en
dat vervolgens zo doelmatig mogelijk onder degenen die het nodig
hebben, d.w.z. het bedrijfsleven en de overheid, dient te worden ver-
33
