HOE WERKT DE BEURS?
II Vroeger en nu
De Amsterdamse effectenbeurs is een der oudste ter wereld en dateert
van het begin der 17e eeuw. In die tijd kwamen onder de luifels van
de winkels in de Warmoesstraat destijds een der voornaamste Am
sterdamse straten deftige kooplieden en wisselhandelaren uit vrijwel
alle landen tussen de Oostzee en de Middellandse Zee bijeen. Toen de
smalle Warmoesstraat te klein werd, verhuisde de primitieve „beurs"
naar de Nieuwe Brug, waar wel meer ruimte was, maar bij slecht weer
geen beschutting. Een tijdlang is er daarna zelfs beurs gehouden in de
Oude Kerk!
In 1611 kwam aan het Rokin de beroemde Koopmansbeurs van Hendrik
de Keyser gereed. In een deel van deze beurs werd weldra een levendige
handel gedreven in de zg. actiën van de Vereenigde Oostindische Com
pagnie. Iedere inwoner van de Republiek mocht voor elk gewenst
bedrag inschrijven op het kapitaal van de Compagnie en kreeg daarvoor
een soort stortingsbewijs, dat later met actie werd aangeduid. De
winstgevende handel op de Oost deed vooral naar kleine actiën veel
vraag ontstaan. Rijke dames stuurden een knecht naar de beurs om
actiën te kopen en zelfs kinderen deden aan de actiënhandel mee.
Weldra gingen de actiën van hand tot hand en het is deze handel, die
de voorloper van de moderne effectenhandel mag worden genoemd en
later tot het ontstaan van grote internationale effectenbeurzen heeft
geleid.
Enkele eeuwen heeft de effectenhandel huisvesting gevonden in de
koopmansbeurs of goederenbeurs. Toen in 1903 de beurs van Berlage
aan het Damrak werd geopend, werd hierin ook weer voor de effecten
handel een eigen zaal aangewezen. De behoefte aan een eigen gebouw
werd echter steeds groter. Dit gebouw kwam er tien jaar later. De
effectenbeurs aan het Beursplein, die jarenlang, na New York en Lon
den, tot het grootste en belangrijkste financiële centrum ter wereld
kon worden gerekend.
In de loop van 3l/z eeuw heeft de effectenhandel jaren van grote bloei,
maar ook van slepende malaise gekend. Vooral de Napoleontische
oorlogen brachten een zware slag aan de beurs toe. Tegen het einde
van de vorige eeuw bloeide de effectenhandel weer sterk op door de
steun, die Amsterdamse banken verleenden bij de aanleg van de grote
spoorlijnen in de Verenigde Staten en Canada. Tot die tijd hield de
handel zich in hoofdzaak bezig met het kopen en verkopen van
obligaties.
(Wordt vervolgd)
44
(Vervolg Algemeen Gedeelte zie pagina 45
