Dus zijn er toch wel tekenen van gemeenschapszin onder het Nederlandse
volk te bespeuren? Zeker, beslist wel! Op het gebied van hulp in nood,
van kinderbescherming, opvoeding, ziekenzorg, ook in sport en ontspan
ning wordt veel, heel veel gedaan. Er zijn gelukkig heel wat mensen, die
hun krachten in dienst van hun naasten stellen.
Maar,wagen we nog een keer te vragenis het toch ook niet zo,
dat de meesten onder ons aan al die instellingen en organisaties in feite
niet zo erg veel gelegen is? Behalve natuurlijk, wanneer je er recht
streeks bij betrokken bent. Kan ons het werk, om nu maar eens wat te
noemen, van Pro Juventute of van het Rode Kruis, of de Blindenzorg, of
de t.b.c.-bestrijding, erg veel schelen?
Als het anders was, zouden toch niet alle weldadige organisaties altijd en
immer om geld verlegen zitten? Dan zou het toch niet nodig zijn, dat
voor alle mogelijke, steeds voorkomende behoeften altijd maar weer
acties, speldjesdagen, geldinzamelingen, moesten worden gehouden? Men
geeft daaraan, ja; maar enthousiast zijn de mensen er zelden voor.
Enthousiast! Daar hebben we ineens een woord dat voor de hele zaak,
waarover het hier gaat, van grote betekenis is. Werkelijke gemeenschaps
zin heeft iets met enthousiasme te maken. En als men de vraag stelt, of
de gemiddelde Nederlander gauw enthousiast is voor de noden van zijn
medemensen, dan moet daarop in het algemeen ontkennend geantwoord
worden, fs hij dan nimmer enthousiast? Toont hij nooit in enthousiasme
gemeenschapszin? Het is merkwaardig, maar daarop kunnen we onmid
dellijk antwoorden: in bepaalde gevallen toont hij die wel degelijk. Er
zijn talrijke voorbeelden te noemen: watersnood, hulpverlening bij onge
lukken, noodsituaties, waarin ons volk in al zijn lagen in beweging schijnt
te komen. Dan wordt er ineens van grote offerzin blijk gegeven en van
warm medeleven. Met andere woorden, het Nederlandse volk toont wel
degelijk nu en dan gemeenschapszin, maar het lijkt wel of het een
eigenschap is, die heel lang sluimerend blijft. Uitingen van oprechte,
levende gemeenschapszin worden meestal pas door een of andere ge
beurtenis spontaan opgewekt. Als de sleutel tot het geheim van die
spontaniteit is gevonden, ziet men soms plotseling verrassende dingen
gebeuren. En daarna keert ieder weer zo gauw mogelijk rustig naar
Jantje en Pietje en Marietje in eigen huisje terug.
Gemeenschapszin komt bij verschillende volken heel verschillend tevoor
schijn. Onder de volkeren van Europa is het Nederlandse er zeker niet
een, dat van gebrek aan gemeenschapszin getuigt. Misschien kan men dit
historisch wel verklaren, doordat in het verleden de gemeenschappelijke
strijd tegen het water onze gemeenschapszin heeft versterkt, vooral in
tijden van plotseling opkomende nood. Men mag er wat ons betreft de
tachtigjarige oorlog ook nog bij halen.
De Nederlander toont gemeenschapszin... als de nood aan de man komt.
Een volgend maal zouden we iets willen vertellen over een heel typische
vorm van gemeenschapszin in Amerika.
86 (0)
