verlaten van de veilige, beschutte gemeenschap en het zich begeven in
de vreemde, in het onbekende.
Dit hield lang geleden nog in, dat men zich aan grote gevaren ging
blootstellen. Speciaal het reizen ter zee, werd als een gevaarlijke onder
neming beschouwd, want behalve het verlaten van de veilige gemeen
schap betekende het ook een afscheid van het vaste land voor een tocht
met het zoveel minder veilige water onder zich.
Tegenwoordig heeft het reizen nog maar weinig onzekers en beangsti
gends. Men heeft de natuur en de elementen leren kennen en weet hoe
zich er tegenover te gedragen.
Men reist vandaag de dag voor zijn genoegen en maakt daarbij gebruik
van het comfort, dat de moderne techniek de reiziger van de twintigste
eeuw verschaft. In het algemeen is de duur van het reizen aanzienlijk
verkort. We kunnen vandaag een afspraak maken voor een ontmoeting
op morgen ergens in New York en zijn in staat zo n afspraak tot op de
minuut na te komen. De enige moeilijkheid vormt wellicht het over
steken van de straat naar het punt, waar we met de ander hebben
afgesproken. Waarschijnlijk is dat nog het „gevaarlijkste deel van de
reis!" In de huidige omstandigheden is ook de tewaterlating een min of
meer gestroomlijnde bezigheid, die nog maar betrekkelijk weinig bezit
van de gebeurtenis in oude tijden.
De oorsprong van de doopplechtigheid is duideijlk. Er is een verwant
schap aanwijsbaar met de kroning van een koning en het dopen van
een nieuwe wereldburger.
Het is een soort inwijding van een leven, waarin het schip misschien
tot het uiterste op zijn krachten en vermogens zal worden beproefd.
De mens heeft sinds onheugelijke tijden als het ware gevoeld, dat de
verborgen krachten der natuur een belangrijke invloed hadden op be
paalde gebeurtenissen en daarom heeft hij ook steeds gezocht naar wat
hem tegen alle kwade invloeden kon beschermen. Kwade geesten poogde
hij te bezweren en hij riep de bescherming in van de goede.
De variaties in wat de mensen precies verstonden onder de verborgen
krachten verklaren waarom ook de doopplechtigheden van volk tot volk
verschilden (en soms nog verschillen). De plechtigheden zijn in overeen
stemming met het geloof en de gebruiken van een volk. Zo zien wij
dat in China de kwade geesten worden verjaagd door veel lawaai en
vuurwerk. In Hellas werd voor Apollo een altaar gebouwd toen de
„Argo", het schip van de Argonauten, werd te water gelaten. In katho
lieke landen wordt een schip gezegend door een priester en onlangs
werd vóór de tewaterlating van een schip, dat voor India was gebouwd,
nog gelezen in het Heilige Boek.
Ook de tijd drukte zijn stempel op de doopplechtigheden. Niet alleen
de godsdienstige opvattingen veranderen in de loop der tijden, maar
ook de levenswijzen. De vikingen brachten mensenoffers, maar in de
Middeleeuwen kwamen daarvoor in de plaats de religieuze diensten van
het Christendom. In de kleurrijke dagen van de zeventiende eeuw werd
een schip besprenkeld met wijn uit het land waar het werd gebouwd
(0) 113