1
WIE REIST
KAN WAT
VERTELLEN
(door Mees Boer)
De chauffeur, die geen voorrang
Mijn laatste reis zou, naar het zich liet aanzien, weliswaar een
lange maar een interessante worden.
Het begon in West Pakistan, waar we aan Mangla Dam Contractors
(een combinatie van Amerikaanse aannemers) een profielzuiger
afleverden. In principe was het een Beaver King, aangepast aan de
in Mangla voorkomende omstandigheden. De Mangla Dam maat
schappij had het ponton aan de hand van onze tekeningen gebouwd.
De rest kwam uit Holland en zou in Mangla zijn voor montage, als
ondergetekende aankwam.
Echter niets was minder waar. Wel was het schip met de machine
onderdelen in Karachi aangekomen en was er een grote auto met
oplegger met deze delen uit Karachi naar Mangla vertrokken.
Het transport kwam echter niet op tijd in Mangla aan. Bij navraag
bleek, dat de chauffeur ergens in een dorp onderweg in de ge
vangenis zat, omdat hij aan de politie-chef van dat dorp
geen voorrang had verleend. Na wat heen en weer gepraat
is de man, nadat er een delegatie van Mangla naar dat dorpswas
gegaan, weer op vrije voeten gesteld.
Aan de montage werd dag en nacht doorgewerkt, met als gevolg,
dat de zuiger drie dagen na aankomst van de onderdelen te water
werd gelaten.
De in bedrijfstelling was daarna een kleinigheid en voordat men
het zich realiseerde was deze zuiger in continu bedrijf. Aanvankelijk
waren er nogal wat moeilijkheden en de produktie laag, omdat er
in het te verwerken zand zeer veel hout voorkwam.
Aan deze narigheid maakten we snel een einde door de 5-bladige
waaier te veranderen in een 2-bladige. Aan dit werk nam ook de
heer L. Teeuw, bij I.H.C. geen onbekende, deel. De heer Teeuw
nam gedurende de eerste tijd de dagdienst; ondergetekende
werkte 's nachts en vernikkelde van de kou. Bij helder weer kon
men de besneeuwde bergtoppen van de uitlopers van de Himalaya
zien. Hoe koud het water was, waarin de zuiger werkte, zouden U
de Pakistanis kunnen vertellen, die op de zuiger werkten. Deze
mensen hadden nog nooit te voren op het water gewerkt. Wanneer
zij nu een motorboot of drijver van de drijvende leiding afduwden,
vergaten zij dat dit vaartuig zich verplaatste en vielen zij prompt
in het water.
Ook hier geldt het spreekwoord "Al doende leert men".
Het werk aan de Mangla Dam was zeer groots opgezet en ten tijde
van onze aanwezigheid al een jaar voor op het bouwschema. Dat
alles zeer betrekkelijk is, illustreert het volgende. Uit de werkplaats
werd wekelijks alleen aan gereedschap voor 1000,gestolen, on
danks strenge controle. Op onze opmerking, dat het nogal aan
zienlijk was, zei men dat het meeviel, want het kwam neer op
slechts vijftig cent per man per week.
Toen dan alles naar wens werkte en voor voldoende aan reserve-
delen was voorgesteld en verkocht, vertrok ondergetekende naar
Malaysia.
Samen met de heer van den Kroonenberg van M.M.D., werden
daar vrijwel alle tinwinningsbedrijven bezocht. Mogelijk dat hier in
de toekomst nog een markt ligt. Gedacht wordt daarbij aan de
I.H.C. jig en cutterzuigers. Jammer alleen dat de in Malaysia wer
kende tinexploitatie maatschappijen maar zeer moeilijk kunnen be
sluiten tot een nieuwe winningsmethode over te gaan.
Na Malaysia werd de reis voortgezet naar Bhuket in Thailand. In
Bhuket wordt tin uit zee opgebaggerd, zoals ook reeds jaren in
Indonesië geschiedt. Mogelijk dat hier te zijner tijd als eerste, een
Amerikaanse maatschappij overgaat tot het gebruik van, naar wij
hopen, een door I.H.C. gebouwde, tincutterzuiger. Deze maatschap
pij exploiteert thans in Bhuket een zeer moderne tinsmelter en ver
richt bovendien exploratie werk op zee. Daartoe wordt een ter
plaatse vervaardigd boorponton gebruikt.
Dit vrij omvangrijke ponton is op het strand gemaakt en stond op
een fundatie van olievaten. Toen het te water moest worden gelaten
vroegen de Amerikanen zich af, hoe men dit zware ponton van de
drums op de er onder liggende helling kon krijgen. Kranen van enig
formaat waren er niet.
