en de uren werden weken
en de weken werden maanden
en de maanden werden jaren
en de jaren regen zich aanéén
,,Een bruine baard voor ze allemaal", meesmuilde hij. De paniek
onder de baarden was volkomen toen de schoorsteen enorme
wolken roetzwarte rook begon uit te braken...
Bij de baas had ik het pleit gewonnen. Hij haalde mij over nog
enige dagen te blijven om een locomotiefje te repareren.
Toen ik de volgende morgen in dat beestje aan het knutselen was,
klom er een lange magere man naar binnen. „Morning sir", zei hij,
,,ik ben vandaag voor het eerst begonnen en hierheen gestuurd om
je te helpen". Mijn vreugde was groot toen ik in hem een oude
vriend ontdekte; de geestelijke vader van het beruchte gedicht
van Ome Hein die bij Wilton ketelbikker was.
De reparatie was snel bekeken. We stookten hem op de rooie
en vlogen langs de baan. „Dat kreng heeft nog nooit zo hard ge
lopen", jubelde de stoker. Maar dan vergaten we een wissel,
waardoor het gevaarte full speed in de richting van de poort den
derde. Het grote vakmanschap van mijn vriend redde de situatie,
we kwamen vlak voor het hek tot stilstand. De portier leunde bleek
en ziek van schrik tegen het venster en was niet in staat om te
vloeken. Voor mij ging de hoop verloren vroegtijdig dat vreselijke
hek uit te komen.
We gingen naar de kraan van het platenpark. Als het stormde lag
de gehele buurt wakker van het krijsen en steunen van dat wiebe
lende torenhoge gevaarte. Beneden in de voet was een hok ge
bouwd voor de chef en zijn mensen. Een gezelliger plaats heb ik
op de gehele fabriek nooit meer gevonden. We waren terecht ge
komen tussen een stel fanatieke duivenmelkers. En daar mijn
vriend een groot deskundige op dat gebied was werden wij aan
vaard en opgenomen. Hun verhalen waren fascinerend en span
nend. Duivenmelkers zijn een oergezellig vredelievend soort men
sen. In het platenpark werkende waren het geen vaklieden meer,
maar ware artiesten.
Als de platen door de wind als gigantische vliegers de lucht in
vlogen, kwamen ze toch op de juiste plaats terecht, door het
grandioze samenspel van transporteurs en kraanrijders. Zo bracht
hun vliegkennis nog voordelen op voor de compagnie. Al
stond er windkracht tien, het materiaal kwam op tijd bij de ijzer
werkers op tafel. De gezelligheid deed ons besluiten zo lang te
blijven totdat de melkers geholpen waren met hun kraan. We
oogstten ook de dank van vermoeide huismoeders, die weer kon
den slapen en die dank manifesteerde zich in lekkere bakken leut
met koek, die ons over de muur werden aangegeven.
Zo werden wij door de oude garde geaccepteerd, wat voor ons
jonge kerels een hele eer was.
We werden ingedeeld in de watersnood ploeg. Als we 's nachts
opgeroepen werden kwamen we vloekende de poort binnen en
bezwoeren bij hoog en laag er mee te stoppen en de rotzooi te
verlaten. Maar als het gevaar geweken was gingen wij met de ge
hele ploeg naar de kantine. Daar werd de sfeer bepaald door de
onvolprezen veiligheids-inspecteur; door zijn inzet was er soep,
koffie en brood, gebracht door het Leger des Heils en opgediend
door lieflijke Zusters in de Heere. Dan kwamen de meester ver
tellers op gang, met hun schier ongeloofwaardige verhalen. De
gemoedelijkheid was dan tastbaar tot intense voldoening van de
inspecteur.
In de bankwerkerij hadden we een soort zangvereniging. Het kon
dan plotseling gebeuren dat bankwerkers, transporteurs en ma
chine mensen een kring vormden en dan vol overgave smartlappen
en psalmen begonnen te zingen.
De vreugde steeg bij dergelijke spontane manifestaties ten top.
Op een weldoordacht, kalm overwogen moment, verscheen dan
de baas. „Bedankt jongens, maar nu er weer tegenaan". Welge
moed en tevreden togen wij weer aan het werk, opgefrist door een
vol overgave smartlappen en psalmen
klein beetje lol; getolereerd door een meelevende leiding
Een der bekendste werkers van die tijd was wel de z.g.n. riemen-
naaier (men gebruikte van hoog tot laag een ander woord). Zijn
taak bestond uit gebroken drijfriemen herstellen, smeren en met
de koffie rondgaan. De machines werden alle door middel van
transmissies en drijfriemen aangedreven.
's Morgens klom de riemen-naaier naar boven, met de oliekan om
zijn middel gebonden en verdween tussen de snorrende riemen
en gierende wielen. Tegen schafttijd kwam hij aan de andere kant,
tot ons aller opluchting, geheel besmeurd met vet weer naar be
neden gerold. Zijn meest verbazingwekkende stunt was dat hij
steeds meer klanten uit zijn koffieketel bediende, zonder ook maar
één maal bij te tanken.
De werfkatten kregen door goede verzorging en een ontstellende
losbandige levensinstelling een dergelijk aantal nakomelingen, dat
een man opdracht werd gegeven de slechtste exemplaren te van
gen. Deze werden dan in een korf naar de gemeente gebracht,
waar men de dieren voor f 1,50 per stuk met liefde om het leven
v
KOFFIE
steeds meer klanten uit de koffieketel
bracht. Totdat op een kwade dag de chef van de veiligheid mij
op een kat attent maakte en uitbarstte: „wel verdraaid, dat is toch
Marietje die ze gisteren weggebracht hebben
De man viel door de mand. Als hij de dieren wegbracht gaf hij ze
in de plantage weer de vrijheid. Hij was niet in staat,groot dieren
vriend die hij was, zijn opdracht tot uitvoering te brengen. Voor
het geld kocht hij dan op de terugweg enige potten bier, om daar
mede zijn geweten tegenover de compagnie ietwat in slaap te
sussen.
De directie bestont uit talentvolle zakenlieden en uiterst bekwame
ingenieurs.
