beid ditmaal. De ladder is gehesen, want de emmermolen moet
verhaald worden. De sleepboten PR 30 en PR 40 assisteren bij
deze job. Er wordt druk over en weer geschreeuwd en gefloten.
Als de afstand te groot wordt, brengt Marconi's uitvinding de ra
dio de commando's en de krachttermen wel over!
In de verte boort deTeredo nog wat springgaten. Hopelijk kan men
morgen een stuk rotsbodem verpulveren. De emmermolen Augus
ta is inmiddels verhaald naar een locatie dichter onder de kust.
Maar evenals grote zus Aretusa is de Augusta verder tot werke
loosheid gedoemd. Baggeren zou wellicht nog gaan, maar de Om-
nibarges kunnen bij deze zeegang niet uitvaren om te lossen. On
der de wal kiezen de bakken een ligplaats. Afwachten maar.
De cutterzuiger Venezia ligt ook stil. Daar is een andere reden
voor: onderhoudswerkzaamheden.
Omdat het een wat je noemt een „onwerkbare dag" blijft, zoeken
wij 's middags de wal op. Een dienstritje naar Augusta volgt. Au
gusta heette in de oudheid Xifonia. Het werd in 1232 op last van
Keizer Frederik II van Hohenstaufen herbouwd. Een van oorsprong
dus zeer oude stad die er bij beter weer vast minder rommelig
uitziet dan nu.
Wij hebben tijd voor een bezoek aan de oude stoombaggermolen
Palermo van de C.C.G. Ongeveer 90 jaar oud is-ie! Twee stoom
machines dreven via een lange, dikke as en wormwielen het bo-
vendrijfwerk aan. Er staan ook een dieselmotor en een pomp in dit
typische vaartuig. De Palermo was namelijk in staat, om behalve
de opgeschepte grond in bakken te storten, deze grond met be
hulp van de pomp door een leiding weg te persen.
Je zou 'm eigenlijk moeten kunnen restaureren, deze Palermo!
Op de terugweg naar Syracuse stuurt de heer Bazuin de Fiat het
binnenland in. Kale, schaars begroeide rotsgedeelten wisselen
af met boomgaarden, waarin sinaasappelen met hun oranje kleur
het groen van het lover opfleuren. De amandelbomen dragen bloe
sem. Maar wie er aan wil ruiken, moet wel zorgen dat niet in de
windrichting van de raffinaderijen te doen. Dan ruik je een an
dere zoete geur, zelfs op flinke afstand uit de kust
Zigzaggend over de steile wegen loeit de Fiat zich omhoog. Een
man met een ezel neemt een nóg kortere nóg steilere route. Hij
heeft geen haast. Vanuit Melilli, een op 300 meter hoogte kunstig
op en tegen de rots geplakt dorp, heb je een fraai uitzicht over de
baai. Vandaag is het beeld echter gesluierd door de regen en de
industrierook.
Donderdag
In de nacht hebben daverende onweersbuien al een voorproefje
gegeven. Opnieuw een „onwerkbare dag" Toch laten wij ons, in
een hevig stampende sleepboot, aan boord van de Aretusa bren
gen. Regengordijn na regengordijn bedekt de baai en al wat in
haar ligt. Tussen de buien door zie je grote witte pluimen van
golven, die breken op de afsluitdam. Door deze dam, die inder
tijd al werd verhoogd en versterkt, blijft het geweld van de zee
tenminste enigszins „buiten de deur".
Zacht deint de emmermolen op en neer. Wie niet buiten behoeft
te zijn blijft binnen. Een mooie gelegenheid om eens in de ge
schiedenis te duiken.
Er was eens een nimf zo wil het verhaal die Arethusa
heette. Door Artemis werd zij in een bron veranderd, toen ze haar
minnaar Alpheus ontvluchtte. Alpheus zelf veranderde in een ri
vier. Er bestaan verschillende versies van dit verhaal. De oudste
dateert uit de 6e eeuw vóór Christus. In elk geval: de zoetwater
bron Arethusa bestaat, op het schiereiland Ortygia in Syracuse.
Een dikke muur scheidt de bron van de zee. Er leven vele vissen
in en er groeien papyrusplanten.
De beroemde bron kwam o.a. in 1798 ter sprake in een brief van
Admiraal Nelson. „Uit de bron van Arethusa hebben wij ons van
zoet water voorzien. Nu moeten wij wel winnen". De slag om de
Nijl bracht hem inderdaad de victorie
Nu, in 1971 vinden wij de naam Aretusa terug op een grote em
mermolen Opgravingen hebben aangetoond, dat er al in het
Stenen Tijdperk mensen op Sicilië leefden. In de eeuwen die volg
den ontstond er een eigen beschaving, die van buitenaf werd be
ïnvloed toen er contact kwam met andere streken rond de Mid
dellandse Zee. De historie van het eiland kent verschillende peri
oden. Die van de Phoeniciërs en die van de Grieken. Toen kwa
men de Romeinen. Het Christendom deed z'n invloed gelden,
maar ook de schaduwen van de invallen der Barbaren. Er was
een tijd van Arabische overheersing. Toen de Normandische peri
ode (11e en 12e eeuw). Elke periode liet z'n sporen achter: posi
tieve en negatieve, opbouw en bloei, oorlogen en verval. Veel
herinneringen gingen verloren. Toch werd ook veel teruggevon
den. Genoeg om musea te vullen. Men zegt wel eens, dat de
bodem nog lang niet alle geheimen heeft prijsgegeven. Wie zich
voor geschiedenis interesseert kan op Sicilië z'n hart ophalen.
Menige veldslag te water is rond het eiland uitgevochten. Om één
te noemen: de Slag bij Syracuse in 1676. Het was toen dat Admi
raal Michiel Adriaansz. de Ruijter „in het gezicht van Augusta en
de Etna" een schotwond opliep, tengevolge waarvan hij een week
later in Syracuse overleed.
De kreet: er gaat een boot naar de wal, doet ons met een smak
in het heden terugkeren. Er gaan veel makke schapen in een hok
50
