Wie aan sluizen denkt, denkt waarschijnlijk het eerst aan de gro
te sluizen, die zeeschepen gebruiken om bijvoorbeeld bij IJmui-
den ons land binnen te varen. Men denkt dan niet aan "De Ma
chinefabriek Noordwykerhout" van de Mijnbouw en Transport
Divisie in Noordwijkerhout. Toch bestaat er verband tussen. Wel
iswaar worden bij DMN geen zeesluizen gemaakt, maar wèl
sluizen, die roterende sluizen worden genoemd.
Het verband tussen zeesluizen en roterende sluizen zit 'm in de
functie. Diè is, zeer algemeen gezegd, in principe gelijk. De zee
sluis zorgt er voor, dat een schip bij verschillend waterniveau
vanuit zee het binnenwater kan opvaren of andersom, terwijl de
scheiding tussen zee- en binnenwater en daarmee het verschil
lend niveau, gehandhaafd blijft.
Bij de roterende sluis kunnen we iets dergelijks zeggen. Deze
houdt de twee ruimten (nl. boven en onder de sluis), waarin ten
opzichte van elkaar luchtdrukverschillen optreden, van elkaar
gescheiden. Toch kan daarbij een gewenste hoeveelheid stort
goed van de bovenliggende ruimte naar de ruimte beneden de
sluis overgebracht worden. Foto 1 geeft daar een voorbeeld van.
In de silo (midden boven) bevindt zich het produkt, bijvoor
beeld meel. Het meel passeert de sluis, of beter, wordt door de
sluis getransporteerd en komt dan in de leiding terecht.
De sluis zorgt dus, behalve voor het transport van het produkt,
voor de afscheiding van de ruimten onder en boven de sluis.
Werking en toepassing
De details kunnen wij wellicht het beste aan de hand van foto's
duidelijk maken.
Binnen de gekleurde cirkels van foto 2 bevinden zich de sluizen
(zie ook vergrote afbeelding 3). Het produkt - hier sojameel, be
stemd voor de bereiding van veevoeder - wordt in de V-vormige
buizen gestort, waarna het in de sluizen terechtkomt.
Onder de sluizen wordt het meel, in dit geval door middel van
een luchtstroom, verder getransporteerd. Hoe het eigenlijke
transport binnen de sluis gebeurt kunt u op foto 4 zien.
Hier is de sluis een kwartslag gedraaid, terwijl het voorste dek
sel is weggenomen. De draaiende rotor, die ook op foto 5 is af
gebeeld, zorgt ervoor dat het meel, dat meegenomen wordt in
de rotorvakken, in de ruimte onder de rotor terechtkomt. De ca
paciteit van een sluis wordt voornamelijk bepaald door het toe
rental van de rotor. Hoe sneller de rotor draait, hoe méér meel
er zal worden verwerkt, of, zoals dat ook wel wordt genoemd
"gedoseerd".
De hiervoor genoemde afscheiding tussen de ruimten bóven de
sluis en die eronder, is van het grootste belang. In de eerste
plaats kan bóven de sluis een grote aanvoer van het produkt
plaatsvinden en, als er geen sluis zou zijn gemonteerd, zou hier
door de leiding ónder de sluis al gauw verstopt raken. Dan zou
iedere doseringsmogelijkheid ontbreken. Bovendien wordt het
produkt vaak, zoals ook hier, vanaf de sluis door middel van een
luchtstroom verder getransporteerd. Boven en onder de sluis zal
er dan een verschil in luchtdruk heersen. Vanzelfsprekend
moet de sluis tijdens het transport van het produkt goed afdich
ten, om deze luchtdrukverschillen te kunnen handhaven. Die af
dichting is eigenlijk een verhaal op zich zelf. Laten wij volstaan
DMN maakt
SLUIZEN
met te zeggen dat de verstelbare bladen van de rotor (foto 5)
zó dicht tegen de binnenkant van de sluis kunnen worden ge
plaatst, dat er nauwelijks 1 sigarettenvloeitje tussen zou kunnen,
een speling van slechts Vioo tot Vio mm. En nóg draait de rotor
vrij!
Dat de sluizen daar bij DMN uiterst nauwkeurig moeten worden
gefabriceerd, is dan ook een duidelijke zaak.
U heeft hiervóór gelezen, dat de roterende sluizen hier worden
gebruikt voor het transport van sojameel. Maar wellicht interes
seert het u te weten voor welke produkten en waar de sluizen
nog méér kunnen worden toegepast. Het "waar" is wel gauw
gezegd, maar veelomvattend: Overal, waar (in de procesindu
strie) vaste stoffen als stortgoed moeten worden getransporteerd
en gedoseerd. Voor welke produkten is te veel om op te noe-
64
