MAAN
Jansen's Shoes Bar
C. HUIZER
pientere jongeman
Drukkerij van de Water
Jansen's Shoes Bar
SPECIAALSLAGERIJ
Maguijn van
Uzerwaren en Gereadichmpf^
Oli«-( Kofen- en Gashurden
Hulsh. artlkelen
Wasmachlnes
Koelkwten
Qfl© 5 Sanluire artlkelen
J Reparatle-lnrlchtlng
Erkend Gas- en Witerfltter
GROENELAAN 57 Tel. 268661
KES-ZEGELS
De Schiedamse Meubelbeurs
Berken Polyester slaapkamer
Bestaande uit3 deurs linnenkast
Ledikant 130x 190 cm CQQ
2 nachtkastjes »0»™"
H A GROENELAAN 109 TEL.:268894
LANGE~HAVeT^^5~TEL^2686T1
exclusieve maatkleding en confectie
a. wolcken en zoon schiedam
rotterdamsedijk 409 tel. 268164
stalen op aanvraag verkrljgbaar
Weekend Reklames
Braadkuikens 950 gram2.89
Kippepoulet veel vlees ca. 500 gram 1.75
Nasi en Bami uit eigen keuken 500 gr 1.49
100 gr. Boterhamworst
100 gr. Hamsamen 1.19
100 gr. Frikando
100Jgr. Hamworstsamen 1.52
Palingworst 250 gram]0.89
Groenelaan 44 tel. 267816
De slager waar het gehakt zo
lekker is!
In ons modern ingericht bedrijf is op
de afdeling handzetterij plaats voor een
om opgeleid te worden tot ZETTER
Leeftijd 15-16 jaar
Aanmeldingen kunnen geschieden
telefonisch 267787 of 267763 of aan
ons adres van BEVERENSTRAAT 1 b-c
SCHIEDAM
Hakken en Teenstukken
klaar terwijl u wachtt
Zolen en Hakken
binnen een half uur
Wij serveren tijdens het wachten
een heerlijkekop koffie!
GROENELAAN 40
TEL. 261971
ruimte voor de auto's. Volop speelgelegenheid voor de
kinderen, zwem- en badgelegenheden, vele zijn voor-
zien van warm en koud water. Bij iedere staanplaats
is een stookgelegenheid, brandhout is vrij te nemen
uit de bij iedere camping gelegen opslagplaats. Men
leeft daar vrij, niemand stoort de ander. 's Avonds is
het een feeeriek gezicht als overal de kampvuren
oplaaien. Ondanks deze kampvuren hoort men zelden
van bosbrand. Niemand is roekeloos met vuur, nie
mand zal zich ter ruste begeven zonder vooraf te
hebben gecontroleerd of het vuur wel helemaal is
gedoofd. Van kind afaan leert men te leven in de
vrije natuur. Overal staan vuilnisvaten welke iedere
dag geledigd worden. Nergens ziet men dan ook vuil
of afval liggen. Ieder houdt zich aan de regels. Voor
5 dollar koopt men een kampkaart en kan men het
gehele seizoen op alle provinciale kampen vrij in en
uit met de auto. Het aantal passagiers speelt geen rol,
ook niet het aantal slapers. Het plaatsen van een tent
kost 1.50 dollar per nacht, het aantal personen dat er
gebruik van maakt blijft buiten beschouwing.
Als men vertrekt stopt men de vergunning voor de
tent in een bij de uitgang geplaatste bus, dan weet de
kampleiding dat de plaats vrij is voor anderen. Verder
is alles vrij, men kan vissen, varen, zwemmen, baden
naar hartelust en het kost geen cent extra.
De Canadezen zijn gastvrije mensen. Komt men op
etenstijd op bezoek, zal men u aan tafel noden en van
alles aanbieden. De maaltijden zijn overvloedig en van
vreemdsoortige samenstelling. Men eet veel vlees doch
weinig aardappelen en groente. Men serveert rauwe
sla, zoet-zuur naast taart en gebak. Brood, boter en
broodbeleg naast zoete via en appelgebak. Voor de
Canadezen is een grote tafel een eerste vereiste. Deze
tafel wordt bij iedere maaltijd volgepropt met allerlei
etenswaar in de vreemdste combinatie. Naar Engelse
gewoonte begint men de dag met een stevig ontbijt.
Komt men echter buiten etenstijd op bezoek zal men
niets aanbieden. Gezellig koffiedrinken is er niet bij,
ook niet in de avonduren. Men drinkt bij de maaltijd
maar verder niets. Emigrantenouders kunnen niet
best aan deze gewoonte wennen. Het maakt in de
beginne een bijzonder slechte indruk. Men komt op
visite maar er wordt niets te drinken aangeboden.
Men luistert naar u, men praat met u, maar men heeft
toch het gevoel niet welkom te zijn, maar alleen
geduld te worden omdat je van overzee komt. De
meeste emigranten hebben deze gewoonte overge-
nomen en weten niet beter of het hoort zo. De ouders
kijken er echter vreemd van op, zij denken soms „kan
er niet eens meer een bakje koffie af?" Deze ge
woonte heeft echter met welkom of niet welkom zijn
niets te maken. Dit overnemen van gewoonte door
Nederlanders staat lijnrecht tegenover de andere emi
granten. De Italiaanse, Portugese, Chinese en vele
anderen houden meer hun eigen nationale gewoonten
in stand. Deze vormen meer een eigen eenheid in den
vreemde, helpen en beschermen elkander en houden
de nationale taal in de familiekring in ere.
De Nederlandse emigrant past zich meer aan, neemt
sneller de gewoonten over en is misschien daardoor
de meest geziene emigrant. Dit snel aanpassen heeft
in vele gevallen ook een schaduwzijde. In Nederland
gehuwde personen vallen onder de Nederlandse huwe-
lijkswetgeving. Gaan deze gezinnen emigreren en
neemt het hoofd van dat gezin de Canadese nationali-
teit snel over, dan komt de vrouw vaak in opstand
omdat zij niet in een ondergeschikte positie gedron-
gen wil worden. In tal van gezinnen komt het dan tot
een breuk. Het is bijv. geen zeldzaamheid dat het
hoofd van het gezin reeds jaren de Canadese nationali-
teit bezit, terwijl de vrouw nog steeds de Nederlandse
heeft aangehouden. De man kan zijn vrouw en kinde
ren onterven en alle bezittingen testamentair schen-
ken aan vreemden of een familielid naar keuze. Pro
cedures tegen dergelijke wilsbeschikkingen zijn zeer
kostbaar en blijven daarom veelal achterwege. Een
man kan zijn gezin onverzorgd achterlaten. Als die
man kan aantonen dat hij schulden heeft zal de
rechter hem vrijspreken van allimentatieplichten om
dat het betalen van gemaakte schulden voorrang heeft
op het onderhouden van zijn gezin. Als de vrouw
lichamelijk in staat is tot werken zal zij door werken
in haar eigen onderhoud en dat der kinderen moeten
voorzien. Zijn er kleine kinderen, zal zij ook voor
babysit moeten betalen, daar het verboden is kinderen
zonder toezicht alleen te laten. Alleen wanneer heel
kleine baby's, die de dagelijkse verzorging der moeder
"niet kunnen ontberen, aanwezig zijn, zal de moeder
enige tijd financiele bijstand kunnen ontvangen. Som-
mige vrouwen moeten aan babysit de helft van haar
inkomen afstaan en dan is in vele gevallen schraal-
hans keukenmeester. De positie van de vrouwen is
werkelijk niet benijdenswaardig. Dit ziet men ook in
de winkels. Vele winkels zijn enkele avonden in de
week tot 9 uur geopend. Dan is het vrij druk, de
parkeerterreinen staan vol, de man gaat mee om de
inkopen te doen, en af te rekenen. Vele vrouwen
vinden dit gewoon, anderen vinden het onuitstaan-
baar. Er zijn zelfs vrouwen die zich geheel afzijdig
houden en alles maar door de man laten afhandelen.
Zulke vrouwen gaan vaak buitenshuis werken om op
die manier enig privegeld te hebben om naar eigen
keuze uit te geven. De gezelligheid in het gezinsleven
daalt daardoor onder het nulpunt. De kinderen der
emigranten zien niet anders en leven zich in dit
levenspatroon in. Voor de emigranten zelf geeft het
soms moeilijkheden. De op bezoek zijnde emigranten
ouders zien deze gang van zaken maar al te goed. Zij
gaan op bezoek bij diverse Nederlandse emigranten-
gezinnen en zien dat ieder zo'n beetje zijn eigen leven
leidt. Er wordt over gesproken en er worden verge-
lijkingen gemaakt met de levensgewoonten in Neder
land. De man beroept zich er op dat hij tegenover
zijn Canadese collega's en vrienden verplicht is te
tonen dat hij de persoon is die het beleid voert. De
vrouw daarentegen zegt dat zij zich vernederd voelt
omdat het de taak van de vrouw is de huishouding te
regelen en te financieren. Zij vindt het beneden haar
waardigheid de man erop te moeten wijzen dat haar
lingerie nodig aan vernieuwing toe is en dat ze daar
om zelf een bron van inkomsten wil hebben om onaf-
hankelijk te zijn van de man.
Naderhand verzoent men zich dan toch weer. Ach,
het is hier nu eenmaal de gewoonte, we zijn er aan
gewend geraakt en het gaat toch ook goed. Wat geeft
het eigenlijk, alles heeft zijn voor- en nadelen. En
daarmee is het probleem dan schijnbaar van de baan,
de bezoekers geven ook toe dat het eigenlijk van
ondergeschikt belang is. Toch blijft bij hen inwendig
de gedachte bestaan, dat de vrouwen zich zeer zeker
tegen emigratie zouden hebben verzet als zij vooruit
geweten zouden hebben in welke positie zij zouden
komen te verkeren. Vele emigranten zijn gekomen
met de verwachting een boerenbedrijf te kunnen op-
zetten. Volop land beschikbaar, enorm groot land, dun
bevolkt, dus grote mogelijkheden. Later zou men dan
ervaren dat de Canadezen echt niet op de Nederlandse
emigranten zitten te wachten om vruchtbare grond
aan uit te delen. Enorm veel grond ligt braak omdat
het bewerken van deze grond veel meer energie vergt
dan ooit de oogst kan opbrengen.
Lang en hard werken om aan het eind van het seizoen
te bemerken dat men niets is opgeschoten, is men
gauw moe. Dan breekt men op om het elders te pro-
beren. Na herhaalde pogingen laat men het boeren
bedrijf maar los en aanvaardt een of andere baan in
een fabriek of mijn. Toen enige jaren geleden de
uraniummijnen open gingen zochten velen hun for-
tuin als mijnwerker. In een zeer korte tijd ontstond
een moderne mijnstad met uitgebreide woonwijken.
Groots opgezet, grote banken, postkantoor, winkel-
centrum, scholen enz. Elioth-Lake, de moderne mijn
stad met een aantrekkingskracht als alleen de vroe-
gere goldrush kon hebben. Na enkele jaren werd de
mijn weer even plotseling gesloten. Bij honderden
tegelijk werden de mijnwerkers weer ontslagen. De
stad die plotseling verrees werd plotseling een dode
stad. Bijna alle woonwijken werden ontvolkt, alleen
de kern bleef intact. Doordat de koper en de nikkel-
mijn bleven doorwerken kon de stad als dorp blijven
bestaan. Het is opmerkelijk hoe snel de bevolking ver
trekt naar andere oorden. Het nomadenbloed schijnt
nog steeds niet te zijn uitgestorven.
De sociale voorzieningen zijn in Canada niet bijster
goed te noemen. Werkloos zijn betekent armoede.
Ieder probeert dan ook zo snel mogelijk ergens
anders onder dak te komen. Dit brengt voor de be-
trokken arbeiders nog andere nadelen mee. Men kent
in Canada nog maar kort het systeem van „Verplicht
verzekerd zijn" in een ziekenfonds. Om te beginnen
moet men daar zes maanden verzekerd zijn alvorens
men op kosten van het fonds een dokter mag con-
sulteren. Medicijnen zijn altijd voor eigen rekening.
Als bij zonder e gunst mag een arbeider als hij in
dienst van een ondeneming komt drie maanden voor
uit betalen. Na drie maanden dienstverband mag hij
dan op kosten van het fonds een dokter consulteren.
Wordt hij echter ontslagen dan is meteen de verzeke-
ring vervallen. Op vrijdag ontslag betekent dus dat
zaterdag reeds doktersbezoek voor eigen rekening
komt. Gaat men dan 's maandags bij een andere
onderneming aan het werk, en is deze onderneming
bij een ander ziekenfonds aangesloten, moet weer
opnieuw zes maanden betaald zijn alvorens de dok-
terskosten door het fonds worden gedragen. Weer is
het toegestaan drie maanden vooruit te betalen. Bij
zulk een systeem wordt natuurlijk heel vaak maar
een huismiddeltje bij de drogist gekocht en blijft
doktersbezoek achterwege. Wie wat onfortuinlijk is
en bijv. enkele operaties moet ondergaan zit voor
jaren in de schuld bij dokter en hospitaal. Voor hen
die een vaste baan hebben is het systeem niet zo
nadelig, maar bijv. seizoenarbeiders zijn lelijk de
dupe.
